Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
301 285
302 286
303 287
304 288
305 289
306 290
307 291
308 292
309 293
310 294
311 295
312 296
313 297
314 298
315 299
316 300
317 301
318 302
319 303
320 304
321 305
322 306
323 307
324 308
325 309
326 310
327 311
328 312
329 313
330 314
< >
page |< < (293) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1020" type="section" level="1" n="251">
          <pb o="293" file="0309" n="309"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1021" type="section" level="1" n="252">
          <head xml:id="echoid-head261" xml:space="preserve">GNOMONICES LIBER TERTIVS.</head>
          <figure number="213">
            <image file="0309-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0309-01"/>
          </figure>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1022" type="section" level="1" n="253">
          <head xml:id="echoid-head262" xml:space="preserve">AVCTORE
            <lb/>
          CHRISTOPHORO CLAVIO BAMBER GENSI SOCIETATIS IESV.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s19867" xml:space="preserve">QVINQVE genera horologiorum, dequibus ſuperiore libro
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0309-02" xlink:href="note-0309-02a" xml:space="preserve">Cur quinque
                <unsure/>
                <lb/>
              genera horolo-
                <lb/>
              giorum, de qui
                <lb/>
              bus ſuperiore
                <lb/>
              lib. egimus, Re-
                <lb/>
              gularia dican-
                <lb/>
              tur.</note>
            egimus, hoc eſt, Horizontale, Verticale, Meridianum, Pola-
              <lb/>
            re, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19868" xml:space="preserve">Aequinoctiale, dici poſſunt regularia, propterea quòd
              <lb/>
            plana, in quibus deſcribuntur, determinato ſem per puncto cę-
              <lb/>
            li vbiuis terrarum opponuntur; </s>
            <s xml:id="echoid-s19869" xml:space="preserve">vtpote primum vertici capi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0309-03" xlink:href="note-0309-03a" xml:space="preserve">20</note>
            tis, ſeu polo Horizontis; </s>
            <s xml:id="echoid-s19870" xml:space="preserve">ſecundum polo Verticalis circuli pro-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0309-04" xlink:href="note-0309-04a" xml:space="preserve">Cuinam pũcto
                <lb/>
              cœli opponai
                <unsure/>
              ur
                <lb/>
              horologium ho
                <lb/>
              rizon tale, Verti
                <lb/>
              eale, Meridia-
                <lb/>
              num, Polare, &
                <lb/>
              æquine
                <unsure/>
              ctiale.</note>
            priè dicti, in quo videlicet ſe mutuo interſecant Horizon, at-
              <lb/>
            que Meridianus; </s>
            <s xml:id="echoid-s19871" xml:space="preserve">tertium polo Meridiani, ſiue puncto veri or-
              <lb/>
            tus, occaſusve, vbi Aequator Horizontem diuidit; </s>
            <s xml:id="echoid-s19872" xml:space="preserve">quartum
              <lb/>
            puncto Meridiani circuli, in quo ab Aequatore ſecatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s19873" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s19874" xml:space="preserve">quintum denique polo
              <lb/>
            mundi, ſeu Aequatoris. </s>
            <s xml:id="echoid-s19875" xml:space="preserve">Reliqua autem quatuor genera, quæ hoc libro deſcriben-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0309-05" xlink:href="note-0309-05a" xml:space="preserve">Cur quatuor
                <lb/>
              horologiorum
                <lb/>
              genera, de qui-
                <lb/>
              bus hoc lib. agi
                <lb/>
              tur, Irregulatia
                <lb/>
              dicantur.</note>
            da proponimus, irregularia poſſunt appellari, qualia ſunt, Declinans à Verticali cir-
              <lb/>
            culo proprie dicto; </s>
            <s xml:id="echoid-s19876" xml:space="preserve">Declinans ab Horizonte; </s>
            <s xml:id="echoid-s19877" xml:space="preserve">Inclinatum ad Horizontem; </s>
            <s xml:id="echoid-s19878" xml:space="preserve">Decli-
              <lb/>
            nans à Verticali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19879" xml:space="preserve">ſimul ad Horizontem inclinatum. </s>
            <s xml:id="echoid-s19880" xml:space="preserve">Nam puncta cæli, quibus eo-
              <lb/>
            rum plana obiiciuntur, ſexcentis modis variari poſſunt, cum magis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19881" xml:space="preserve">minus à Ver-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0309-06" xlink:href="note-0309-06a" xml:space="preserve">30</note>
            ticali, ſeu Horizonte poſſint deflectere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19882" xml:space="preserve">ad Horizontem inclinare, vt perſpicuum
              <lb/>
            eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s19883" xml:space="preserve">Id quod de prioribus planis nulla ratione dici poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s19884" xml:space="preserve">In omni enim climate, ſiue
              <lb/>
            regione eodem modo ſe habent, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19885" xml:space="preserve">ſeſe interſecant Horizon, Verticalis primarius,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0309-07" xlink:href="note-0309-07a" xml:space="preserve">Hotizon, Verti
                <lb/>
              calis, ac Meri-
                <lb/>
              dianus, It
                <unsure/>
              em
                <lb/>
              Meridianus, cir
                <lb/>
              culus horæ 6. à
                <lb/>
              mer. vel med.
                <lb/>
              noc. atque Ae-
                <lb/>
              quator, in om-
                <lb/>
              ni climate ſe
                <lb/>
              mutuo ſecãt
                <unsure/>
              ad
                <lb/>
              rectos angulos
                <unsure/>
              .</note>
            Meridianus, circulus horæ ſextæ à meridie, vel media nocte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19886" xml:space="preserve">Aequator, quibus
              <lb/>
            priora quinque horologia æquidiſtant; </s>
            <s xml:id="echoid-s19887" xml:space="preserve">cum perpetuò tam priores tres, quàm tres
              <lb/>
            poſteriores, (cõputato ſemper Meridiano tam in prioribus, quàm in poſterioribus)
              <lb/>
            ſe mutuo ad angulos rectos diuidant. </s>
            <s xml:id="echoid-s19888" xml:space="preserve">Quod facile ex ſphæricis elementis Theodoſij
              <lb/>
            demonſtrari poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s19889" xml:space="preserve">Quoniam enim tam priorum trium quilibet, quàm trium po-
              <lb/>
            ſteriorum, per reliquorum duorum polos ducitur, vt manifeſtum eſt, ſi dictorum cir
              <lb/>
            culorum poſitiones in ſphæra attente conſiderentur, ſecabit neceſſario, per propoſ.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s19890" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-0309-08" xlink:href="note-0309-08a" xml:space="preserve">40</note>
            15. </s>
            <s xml:id="echoid-s19891" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s19892" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s19893" xml:space="preserve">Theodoſii, illos ad angulos rectos. </s>
            <s xml:id="echoid-s19894" xml:space="preserve">At verò longè alia ratio eſt de circulis
              <lb/>
            maximis, quibus plana horologiorum irregularium æquidiſtant, cum in eodem cli
              <lb/>
            mate non habeant ſemper eundem ſitum. </s>
            <s xml:id="echoid-s19895" xml:space="preserve">Nam circulus maximus, cui horologiü
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0309-09" xlink:href="note-0309-09a" xml:space="preserve">Circuli maxi-
                <lb/>
              mi, quibus qua
                <lb/>
              tuor genera ho
                <lb/>
              rologiorũ huius
                <lb/>
              lib. æquidiſtãt,
                <lb/>
              quomodo ſe ha
                <lb/>
              beant reſpectu
                <lb/>
              Horizõtis, Ver-
                <lb/>
              ticalis, ac Meri
                <lb/>
              diani.</note>
            à Verticali declinans ęquidiſtat, rectus quidem eſt ad Horizontem, cum per eius po-
              <lb/>
            los ducatur, ſed Meridianum oblique ſecat infinitis modis, cum infinita propemo-
              <lb/>
            dum genera horologiorum a Verticali declinantium reperiantur:</s>
            <s xml:id="echoid-s19896" xml:space="preserve">, quorum quædã
              <lb/>
            magis à
              <unsure/>
            Verticali declinant, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19897" xml:space="preserve">quædam minus. </s>
            <s xml:id="echoid-s19898" xml:space="preserve">Sic etiam circulus maximus, cui
              <lb/>
            horologium ab Horizonte declinans parallelum eſt, rectus quidem eſt ad Vertica-
              <lb/>
            lem circulum proprie dictum, cum per polos ipſius incedat, at Meridianum innu-
              <lb/>
            meris quoque modis oblique diuidit, prout magis, aut minus ab Horizonte
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0309-10" xlink:href="note-0309-10a" xml:space="preserve">50</note>
            declinat. </s>
            <s xml:id="echoid-s19899" xml:space="preserve">Rurſus circulus maximus, cui æquidiſtat horologium ad Hori-
              <lb/>
            zontem inclinatum, rectus quidem eſt ad Meridianum, per cuius po-
              <lb/>
            los ducitur, ſed Horizontem ſexcentis quoque modis obli-
              <lb/>
            que interſecat. </s>
            <s xml:id="echoid-s19900" xml:space="preserve">Poſtremo circulus maximus, cui
              <lb/>
            poſtremum horologium æquidiſtat, ne-
              <lb/>
            que ad Horizontem, neque ad
              <lb/>
            Verticalem, neque ad
              <lb/>
            Meridianum
              <lb/>
            rectus exiſtit, ſed omnes hos
              <lb/>
            circulos obliquè
              <lb/>
            diuidit.</s>
            <s xml:id="echoid-s19901" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>