Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
[301.] PROBLEMA 26. PROPOSITIO 26.
[302.] PROBLEMA 27. PROPOSITIO 27.
[303.] PROBLEMA 28. PROPOSITIO 28.
[304.] PROBLEMA 29. PROPOSITIO 29.
[305.] PROBLEMA 30. PROPOSITIO 30.
[306.] SEQVITVR FIGVRA.
[307.] PROBLEMA 31. PROPOSITIO 31.
[308.] PROBLEMA 32. PROPOSITIO 32.
[309.] PROBLEMA 33. PROPOSITIO 33.
[310.] SCHOLIVM.
[311.] PROBLEMA 34. PROPOSITIO 34.
[312.] PROBLEMA 35. PROPOSITIO 35.
[313.] SCHOLIVM.
[314.] PROBLEMA 36. PROPOSITIO 36.
[315.] DE HOROLOGIIS ET A VERTICALI declinantibus, & ad Horizontem inclinatis.
[316.] PROBLEMA 37. PROPOSITIO 37.
[317.] SCHOLIVM.
[318.] PROBLEMA 38. PROPOSITIO 38.
[319.] SCHOLIVM.
[320.] PROBLEMA 39. PROPOSITIQ 39.
[321.] SCHOLIVM.
[322.] PROBLEMA 40. PROPOSITIO 40.
[323.] SCHOLIVM.
[324.] PROBLEMA 41. PROPOSITIO 41.
[325.] PROBLEMA 42. PROPOSITIO 42.
[326.] PROBLEMA 43. PROPOSITIO 43.
[327.] PROBLEMA 44. PROPOSITIO 44.
[328.] SCHOLIVM.
[329.] PROBLEMA 45. PROPOSITIO 45.
[330.] SCHOLIVM.
< >
page |< < (293) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1020" type="section" level="1" n="251">
          <pb o="293" file="0309" n="309"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1021" type="section" level="1" n="252">
          <head xml:id="echoid-head261" xml:space="preserve">GNOMONICES LIBER TERTIVS.</head>
          <figure number="213">
            <image file="0309-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0309-01"/>
          </figure>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1022" type="section" level="1" n="253">
          <head xml:id="echoid-head262" xml:space="preserve">AVCTORE
            <lb/>
          CHRISTOPHORO CLAVIO BAMBER GENSI SOCIETATIS IESV.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s19867" xml:space="preserve">QVINQVE genera horologiorum, dequibus ſuperiore libro
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0309-02" xlink:href="note-0309-02a" xml:space="preserve">Cur quinque
                <unsure/>
                <lb/>
              genera horolo-
                <lb/>
              giorum, de qui
                <lb/>
              bus ſuperiore
                <lb/>
              lib. egimus, Re-
                <lb/>
              gularia dican-
                <lb/>
              tur.</note>
            egimus, hoc eſt, Horizontale, Verticale, Meridianum, Pola-
              <lb/>
            re, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19868" xml:space="preserve">Aequinoctiale, dici poſſunt regularia, propterea quòd
              <lb/>
            plana, in quibus deſcribuntur, determinato ſem per puncto cę-
              <lb/>
            li vbiuis terrarum opponuntur; </s>
            <s xml:id="echoid-s19869" xml:space="preserve">vtpote primum vertici capi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0309-03" xlink:href="note-0309-03a" xml:space="preserve">20</note>
            tis, ſeu polo Horizontis; </s>
            <s xml:id="echoid-s19870" xml:space="preserve">ſecundum polo Verticalis circuli pro-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0309-04" xlink:href="note-0309-04a" xml:space="preserve">Cuinam pũcto
                <lb/>
              cœli opponai
                <unsure/>
              ur
                <lb/>
              horologium ho
                <lb/>
              rizon tale, Verti
                <lb/>
              eale, Meridia-
                <lb/>
              num, Polare, &
                <lb/>
              æquine
                <unsure/>
              ctiale.</note>
            priè dicti, in quo videlicet ſe mutuo interſecant Horizon, at-
              <lb/>
            que Meridianus; </s>
            <s xml:id="echoid-s19871" xml:space="preserve">tertium polo Meridiani, ſiue puncto veri or-
              <lb/>
            tus, occaſusve, vbi Aequator Horizontem diuidit; </s>
            <s xml:id="echoid-s19872" xml:space="preserve">quartum
              <lb/>
            puncto Meridiani circuli, in quo ab Aequatore ſecatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s19873" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s19874" xml:space="preserve">quintum denique polo
              <lb/>
            mundi, ſeu Aequatoris. </s>
            <s xml:id="echoid-s19875" xml:space="preserve">Reliqua autem quatuor genera, quæ hoc libro deſcriben-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0309-05" xlink:href="note-0309-05a" xml:space="preserve">Cur quatuor
                <lb/>
              horologiorum
                <lb/>
              genera, de qui-
                <lb/>
              bus hoc lib. agi
                <lb/>
              tur, Irregulatia
                <lb/>
              dicantur.</note>
            da proponimus, irregularia poſſunt appellari, qualia ſunt, Declinans à Verticali cir-
              <lb/>
            culo proprie dicto; </s>
            <s xml:id="echoid-s19876" xml:space="preserve">Declinans ab Horizonte; </s>
            <s xml:id="echoid-s19877" xml:space="preserve">Inclinatum ad Horizontem; </s>
            <s xml:id="echoid-s19878" xml:space="preserve">Decli-
              <lb/>
            nans à Verticali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19879" xml:space="preserve">ſimul ad Horizontem inclinatum. </s>
            <s xml:id="echoid-s19880" xml:space="preserve">Nam puncta cæli, quibus eo-
              <lb/>
            rum plana obiiciuntur, ſexcentis modis variari poſſunt, cum magis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19881" xml:space="preserve">minus à Ver-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0309-06" xlink:href="note-0309-06a" xml:space="preserve">30</note>
            ticali, ſeu Horizonte poſſint deflectere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19882" xml:space="preserve">ad Horizontem inclinare, vt perſpicuum
              <lb/>
            eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s19883" xml:space="preserve">Id quod de prioribus planis nulla ratione dici poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s19884" xml:space="preserve">In omni enim climate, ſiue
              <lb/>
            regione eodem modo ſe habent, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19885" xml:space="preserve">ſeſe interſecant Horizon, Verticalis primarius,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0309-07" xlink:href="note-0309-07a" xml:space="preserve">Hotizon, Verti
                <lb/>
              calis, ac Meri-
                <lb/>
              dianus, It
                <unsure/>
              em
                <lb/>
              Meridianus, cir
                <lb/>
              culus horæ 6. à
                <lb/>
              mer. vel med.
                <lb/>
              noc. atque Ae-
                <lb/>
              quator, in om-
                <lb/>
              ni climate ſe
                <lb/>
              mutuo ſecãt
                <unsure/>
              ad
                <lb/>
              rectos angulos
                <unsure/>
              .</note>
            Meridianus, circulus horæ ſextæ à meridie, vel media nocte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19886" xml:space="preserve">Aequator, quibus
              <lb/>
            priora quinque horologia æquidiſtant; </s>
            <s xml:id="echoid-s19887" xml:space="preserve">cum perpetuò tam priores tres, quàm tres
              <lb/>
            poſteriores, (cõputato ſemper Meridiano tam in prioribus, quàm in poſterioribus)
              <lb/>
            ſe mutuo ad angulos rectos diuidant. </s>
            <s xml:id="echoid-s19888" xml:space="preserve">Quod facile ex ſphæricis elementis Theodoſij
              <lb/>
            demonſtrari poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s19889" xml:space="preserve">Quoniam enim tam priorum trium quilibet, quàm trium po-
              <lb/>
            ſteriorum, per reliquorum duorum polos ducitur, vt manifeſtum eſt, ſi dictorum cir
              <lb/>
            culorum poſitiones in ſphæra attente conſiderentur, ſecabit neceſſario, per propoſ.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s19890" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-0309-08" xlink:href="note-0309-08a" xml:space="preserve">40</note>
            15. </s>
            <s xml:id="echoid-s19891" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s19892" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s19893" xml:space="preserve">Theodoſii, illos ad angulos rectos. </s>
            <s xml:id="echoid-s19894" xml:space="preserve">At verò longè alia ratio eſt de circulis
              <lb/>
            maximis, quibus plana horologiorum irregularium æquidiſtant, cum in eodem cli
              <lb/>
            mate non habeant ſemper eundem ſitum. </s>
            <s xml:id="echoid-s19895" xml:space="preserve">Nam circulus maximus, cui horologiü
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0309-09" xlink:href="note-0309-09a" xml:space="preserve">Circuli maxi-
                <lb/>
              mi, quibus qua
                <lb/>
              tuor genera ho
                <lb/>
              rologiorũ huius
                <lb/>
              lib. æquidiſtãt,
                <lb/>
              quomodo ſe ha
                <lb/>
              beant reſpectu
                <lb/>
              Horizõtis, Ver-
                <lb/>
              ticalis, ac Meri
                <lb/>
              diani.</note>
            à Verticali declinans ęquidiſtat, rectus quidem eſt ad Horizontem, cum per eius po-
              <lb/>
            los ducatur, ſed Meridianum oblique ſecat infinitis modis, cum infinita propemo-
              <lb/>
            dum genera horologiorum a Verticali declinantium reperiantur:</s>
            <s xml:id="echoid-s19896" xml:space="preserve">, quorum quædã
              <lb/>
            magis à
              <unsure/>
            Verticali declinant, & </s>
            <s xml:id="echoid-s19897" xml:space="preserve">quædam minus. </s>
            <s xml:id="echoid-s19898" xml:space="preserve">Sic etiam circulus maximus, cui
              <lb/>
            horologium ab Horizonte declinans parallelum eſt, rectus quidem eſt ad Vertica-
              <lb/>
            lem circulum proprie dictum, cum per polos ipſius incedat, at Meridianum innu-
              <lb/>
            meris quoque modis oblique diuidit, prout magis, aut minus ab Horizonte
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0309-10" xlink:href="note-0309-10a" xml:space="preserve">50</note>
            declinat. </s>
            <s xml:id="echoid-s19899" xml:space="preserve">Rurſus circulus maximus, cui æquidiſtat horologium ad Hori-
              <lb/>
            zontem inclinatum, rectus quidem eſt ad Meridianum, per cuius po-
              <lb/>
            los ducitur, ſed Horizontem ſexcentis quoque modis obli-
              <lb/>
            que interſecat. </s>
            <s xml:id="echoid-s19900" xml:space="preserve">Poſtremo circulus maximus, cui
              <lb/>
            poſtremum horologium æquidiſtat, ne-
              <lb/>
            que ad Horizontem, neque ad
              <lb/>
            Verticalem, neque ad
              <lb/>
            Meridianum
              <lb/>
            rectus exiſtit, ſed omnes hos
              <lb/>
            circulos obliquè
              <lb/>
            diuidit.</s>
            <s xml:id="echoid-s19901" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>