Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

List of thumbnails

< >
31
31 (11)
32
32 (12)
33
33 (13)
34
34 (14)
35
35 (15)
36
36 (16)
37
37 (17)
38
38 (18)
39
39 (19)
40
40 (20)
< >
page |< < (11) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div29" type="section" level="1" n="14">
          <pb o="11" file="0031" n="31" rhead="LIBER PRIMVS."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div38" type="section" level="1" n="15">
          <head xml:id="echoid-head17" xml:space="preserve">PROBLEMA PRIMVM.</head>
          <head xml:id="echoid-head18" xml:space="preserve">PROPOSITIO PRIMA.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s799" xml:space="preserve">ANALEMMA ad quamcunque poli altitudinem deſcribere.</s>
            <s xml:id="echoid-s800" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s801" xml:space="preserve">SIT Meridianus, vel potius in Meridiani plano circulus A B C D, circa
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0031-01" xlink:href="note-0031-01a" xml:space="preserve">Meridianus.</note>
            mundi centrum E, deſcriptus, cuius & </s>
            <s xml:id="echoid-s802" xml:space="preserve">Horizontis ſectio communis in-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0031-02" xlink:href="note-0031-02a" xml:space="preserve">Horizon.</note>
            telligatur recta B D; </s>
            <s xml:id="echoid-s803" xml:space="preserve">Supputata autem altitudine poli illius loci, pro quo
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0031-03" xlink:href="note-0031-03a" xml:space="preserve">10</note>
            Analemma conſtruimus, à punctis B, & </s>
            <s xml:id="echoid-s804" xml:space="preserve">D, in diuerſas partes vſque ad
              <lb/>
            G, & </s>
            <s xml:id="echoid-s805" xml:space="preserve">F, ducatur diameter F G, quæ axis mundi erit, vt facile intelligi po-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0031-04" xlink:href="note-0031-04a" xml:space="preserve">Axis mundi.</note>
            teſt, ſi circulus A B C D, in plano Meridiani ſtatuatur, ita vt E, centrum
              <lb/>
            idẽ ſit, quod centrũ mundi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s806" xml:space="preserve">recta B D, in plano Horizontis iaceat, tan-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0031-05" xlink:href="note-0031-05a" xml:space="preserve">Centrũ mũdi.</note>
            quam cõmunis ſectio Horizontis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s807" xml:space="preserve">Meridiani; </s>
            <s xml:id="echoid-s808" xml:space="preserve">hac tamen lege, vt pun-
              <lb/>
            ctum F, ad polum arcticum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s809" xml:space="preserve">G, ad antarcticum vergat. </s>
            <s xml:id="echoid-s810" xml:space="preserve">Hac enim ra-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0031-06" xlink:href="note-0031-06a" xml:space="preserve">Poli mundi.</note>
            tione fiet, vt recta F G, producta in vtrunque polum cadat, ac proinde axi mundi cõgruat. </s>
            <s xml:id="echoid-s811" xml:space="preserve">quod
              <lb/>
            ita planum fiet. </s>
            <s xml:id="echoid-s812" xml:space="preserve">Axis mundi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s813" xml:space="preserve">li-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0031-01" xlink:href="fig-0031-01a" number="9">
                <image file="0031-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0031-01"/>
              </figure>
            nea meridiana Horizõtis, hoc eſt,
              <lb/>
            communis ſectio Horizontis ac
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0031-07" xlink:href="note-0031-07a" xml:space="preserve">20</note>
            Meridiani, auferunt ex Meridiano
              <lb/>
            circulo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s814" xml:space="preserve">circulo A B C D, circa
              <lb/>
            idem cẽtrum cum ipſo deſcripto,
              <lb/>
            arcus ſimiles, vt in commenta-
              <lb/>
            rijs in ſpheram ad finem primi ca-
              <lb/>
            pitis oſtendimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s815" xml:space="preserve">Cum ergo ex cõ
              <lb/>
            ſtructione, arcus D F, ſimilis ſit ar-
              <lb/>
            cui, qui in Meridiano inter po-
              <lb/>
            lum arcticum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s816" xml:space="preserve">Horizontem in-
              <lb/>
            @ercipitur, (propterea quod arcus
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0031-08" xlink:href="note-0031-08a" xml:space="preserve">30</note>
            D F, contineat gradus altitudinis
              <lb/>
            poli) & </s>
            <s xml:id="echoid-s817" xml:space="preserve">recta E D, ponatur cõmu-
              <lb/>
            nis ſectio Horizontis & </s>
            <s xml:id="echoid-s818" xml:space="preserve">Meridia-
              <lb/>
            ni, atque centrum E, in centro mũ-
              <lb/>
            di collocatum ſit, erit neceſſario
              <lb/>
            E F, axis mundi, quandoquidem
              <lb/>
            ex circulo A B C D, aufert arcum
              <lb/>
            D F, ſimilem arcui altitudinis po-
              <lb/>
            li in Meridiano, vt diximus. </s>
            <s xml:id="echoid-s819" xml:space="preserve">Dein-
              <lb/>
            de ducatur diameter A C, ad Ho-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0031-09" xlink:href="note-0031-09a" xml:space="preserve">40</note>
            rizontẽ B D, perpendicularis, quæ
              <lb/>
            communis ſectio erit Meridiani & </s>
            <s xml:id="echoid-s820" xml:space="preserve">Verticalis circuli propriè dicti. </s>
            <s xml:id="echoid-s821" xml:space="preserve">Cum enim Verticalis circulus
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0031-10" xlink:href="note-0031-10a" xml:space="preserve">Verticalis.</note>
            quadrante circuli maximi à ſuis polis, qui in B, D, ſunt, abſit, vt ex coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s822" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s823" xml:space="preserve">16. </s>
            <s xml:id="echoid-s824" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s825" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s826" xml:space="preserve">Theod.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s827" xml:space="preserve">ſecundum noſtram editionem, conſtat, ſintq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s828" xml:space="preserve">arcus A B, A D, quadrantes, propter rectos angu-
              <lb/>
            los A E B, A E D, tranſibit omnino Verticalis circulus per punctũ A, in Meridiano circulo: </s>
            <s xml:id="echoid-s829" xml:space="preserve">Tran-
              <lb/>
            ſit autem & </s>
            <s xml:id="echoid-s830" xml:space="preserve">per centtum mundi E. </s>
            <s xml:id="echoid-s831" xml:space="preserve">Igitur recta A C, quam per centrum E, ad B D, duximus per-
              <lb/>
            pendicularem, communis ſectio erit Meridiani & </s>
            <s xml:id="echoid-s832" xml:space="preserve">Verticalis circuli propriè dicti. </s>
            <s xml:id="echoid-s833" xml:space="preserve">Rurſus duca-
              <lb/>
            tur diameter H I, ad axem F G, perpendicularis, quæ eadem prorſus ratione cõmunis ſectio erit
              <lb/>
            Meridiani & </s>
            <s xml:id="echoid-s834" xml:space="preserve">Aequatoris, propterea quòd Aequator quoque quadrante circuli maximi à ſuis po-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0031-11" xlink:href="note-0031-11a" xml:space="preserve">Aequinoctialis.</note>
            lis, qui ſunt F, G, remoueatur, vt ex eodem coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s835" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s836" xml:space="preserve">16. </s>
            <s xml:id="echoid-s837" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s838" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s839" xml:space="preserve">Theod. </s>
            <s xml:id="echoid-s840" xml:space="preserve">conſtat. </s>
            <s xml:id="echoid-s841" xml:space="preserve">Quòd ſi
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0031-12" xlink:href="note-0031-12a" xml:space="preserve">50</note>
              <note position="right" xlink:label="note-0031-13" xlink:href="note-0031-13a" xml:space="preserve">Paralleli ſemp
                <lb/>
              apparentiũ, ſem
                <lb/>
              perq́; latentium
                <lb/>
              maximi.</note>
            ducamus per puncta D, B, ipſi H I, parallelas D K, B L, erunt hæ, communes ſectiones Meridia-
              <lb/>
            ni, & </s>
            <s xml:id="echoid-s842" xml:space="preserve">parallelorum, qui ſunt omnium ſemper apparentium, ſemperq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s843" xml:space="preserve">latentium maximi: </s>
            <s xml:id="echoid-s844" xml:space="preserve">quan-
              <lb/>
            doquidem Meridianus ſecans Aequatorem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s845" xml:space="preserve">dictos parallelos, ſectiones communes facit paral-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0031-14" xlink:href="note-0031-14a" xml:space="preserve">16. vnde@.</note>
            lelas; </s>
            <s xml:id="echoid-s846" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s847" xml:space="preserve">parallelus quidem maximus ſemper apparentium Horizontem tangit in D, maximus ve-
              <lb/>
            ro ſemper occultorum in B.</s>
            <s xml:id="echoid-s848" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s849" xml:space="preserve">VT autem parallelos Aequatoris ducamus, qui per ſigna, vel gradus Eclipticæ trãſeunt, in qui-
              <lb/>
            bus quidem accurate deſcribendis tota induſtria, & </s>
            <s xml:id="echoid-s850" xml:space="preserve">labor cõſtruendi Analemmatis ponitur, pro-
              <lb/>
            pter declinationes ipſorum parallelorum ab Aequatore, quæ uix ſine errore ſupputari poſſunt ab
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0031-15" xlink:href="note-0031-15a" xml:space="preserve">Deſcriptio pa-
                <lb/>
              rallelorum Ae-
                <lb/>
              quatoris per ini
                <lb/>
              tia ſignorũ Zo-
                <lb/>
              diaci ductor@.</note>
            Aequatoris diametro H I, hinc inde, ob minuta, & </s>
            <s xml:id="echoid-s851" xml:space="preserve">ſecunda, quæ gradibus declinationum adhæ-
              <lb/>
            rent, hac arte à veteribus tradita, vt apud Vitruuium lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s852" xml:space="preserve">9. </s>
            <s xml:id="echoid-s853" xml:space="preserve">videre licet, vtemur. </s>
            <s xml:id="echoid-s854" xml:space="preserve">Sumantur in cir-
              <lb/>
            cunferentia A B C D, duo arcus H M, H N, quorum vterque maximę declinationi ſolis ſit </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>