Cardano, Girolamo, De subtilitate, 1663

Table of figures

< >
[Figure 131]
[Figure 132]
[Figure 133]
[Figure 134]
[Figure 135]
[Figure 136]
[Figure 137]
[Figure 138]
[Figure 139]
[Figure 140]
[Figure 141]
[Figure 142]
[Figure 143]
[Figure 144]
[Figure 145]
[Figure 146]
[Figure 147]
[Figure 148]
[Figure 149]
[Figure 150]
[Figure 151]
[Figure 152]
[Figure 153]
[Figure 154]
[Figure 155]
[Figure 156]
[Figure 157]
[Figure 158]
[Figure 159]
[Figure 160]
< >
page |< < of 403 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.013910">
                <pb pagenum="663" xlink:href="016/01/310.jpg"/>
              tudinem & audaciam præbet, aliter in per­
                <lb/>
              petuo eſſemus timore: cuius orbi præſunt Po­
                <lb/>
              teſtates: nam in fortitudine potentia, & cum
                <lb/>
              poteſtate fortitudo iungitur. </s>
              <s id="s.013911">Princeps pote­
                <lb/>
              ſtatum Samaël, id eſt, Dei auditus: nam po­
                <lb/>
              tentia & fortitudo in Dei auditu poſita eſt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013912">Iupiter eſt qui miſcet ac temperat omnia,
                <lb/>
              vnde facultates & vires: cuius ordo Principa­
                <lb/>
              tus in moderatione & temperantia conſti­
                <lb/>
              tutus: vnde illarum princeps Sachiel, id eſt,
                <lb/>
              Dei quies: nam in temperantia & modera­
                <lb/>
              tione quiete potimur: idem autor tranquilli­
                <lb/>
              tatis temporum, pacis & felicitatis. </s>
              <s id="s.013913">Sed Sa­
                <lb/>
              turnus firmitatem dat, idemque ac ſolus fer­
                <lb/>
              mè humidum & calorem aliorum temperat,
                <lb/>
              crediturque ob frigiditatem ac ſiccitatem
                <lb/>
              mortis ac mortuorum dominus. </s>
              <s id="s.013914">Cuſtodiunt
                <lb/>
              eum Throni: nam ab ipſo regna firmantur,
                <lb/>
              & quæcunque diuturnitatem habent: Thro­
                <lb/>
              nus enim ſedes eſt. </s>
              <s id="s.013915">Huius itaque Dominus
                <lb/>
              Caſſiel vocatur, id eſt, Dei ſpes: nam diutur­
                <lb/>
              nitas ſpem affert ac ſecuritatem. </s>
              <s id="s.013916">Octauo or­
                <lb/>
              bi dominantur Seraphim, id eſt, ardentes: vi­
                <lb/>
              dentur enim lumina illa tot eius orbis arde­
                <lb/>
              re. </s>
              <s id="s.013917">Sed primo cœlo Cherubim, id eſt, ſcien­
                <lb/>
              tes præſunt. </s>
              <s id="s.013918">Qui enim verè ſciunt, niſi qui
                <lb/>
              Deo proximi, illum intuentur? </s>
              <s id="s.013919">Verùm nu­
                <lb/>
              merum intelligentiarum non eſt facilè aſſe­
                <lb/>
              qui. </s>
              <s id="s.013920">Nam cùm totum cœlum intelligat, ſem­
                <lb/>
              perque multitudo non videtur neceſſaria. </s>
              <s id="s.013921">Sin
                <lb/>
              verò paucæ ſint, haud videtur conſonum in
                <lb/>
              tam paruo ſpatio tot mortalibus ærumnas
                <lb/>
              tribuiſſe, in tam amplo tam paucis felicita­
                <lb/>
              tem conceſſiſſe. </s>
              <s id="s.013922">Infinitam igitur non ſub or­
                <lb/>
              dine vno contentam multitudinem, non
                <lb/>
              quadraginta quatuor eſſe cenſendum eſt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013923">Verùm quanticunque ſint illis certè honos
                <lb/>
              habendus eſt: quod obſeruatione digniores
                <lb/>
              longè ſint parentibus, regibus ac diuis, quos
                <lb/>
              venerari ſolemus, adorare non licet: atque
                <lb/>
              hic maximus humanæ ſapientiæ fructus,
                <lb/>
              cùm animas corporibus iunctas, agnoſci­
                <lb/>
              mus, amamus, reueremur, corpora autem ip­
                <lb/>
              ſa ſola nequaquam, </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013924">
                <margin.target id="marg1864"/>
              Vitarum
                <lb/>
              munera &
                <lb/>
              nomina.</s>
            </p>
            <figure id="id.016.01.310.1.jpg" xlink:href="016/01/310/1.jpg" number="158"/>
            <p type="main">
              <s id="s.013925">
                <emph type="center"/>
              LIBER VIGESIMVSPRIMVS.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013926">
                <emph type="center"/>
              De Deo & Vniuerſo.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013927">HVCVSQVE de Mundi partibus
                <lb/>
              ac earum accidentibus dictum
                <lb/>
              eſt: nunc reliquum eſt vt de
                <lb/>
              totius natura ac abditis qui­
                <lb/>
              buſdam principiis loquamur:
                <lb/>
              deinceps autem de Deo, qui cùm cunctorum
                <lb/>
              autor ſit, meritò ſeorſum locum poſtulat, ſe­
                <lb/>
              paratamque tractationem. </s>
              <s id="s.013928">Initium igitur
                <lb/>
              altius ducentes, aërem ſublimiore parte vbi
                <lb/>
              à radiis ſolix reflexis non incaleſcit, frigi­
                <lb/>
              dum eſſe demonſtrauimus. </s>
              <s id="s.013929">Quocirca magna
                <lb/>
              in dubitatione verſari Ariſtotelis ſectatores
                <lb/>
              neceſſe eſt, qui calidum aërem eſſe aſtruunt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013930">Verùm cùm ea quæ à termino ad terminum
                <lb/>
              ſenſim mutantur, vt longius ab altero diſtat,
                <lb/>
              ita etiam minus ea qualitate afficiuntur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013931">Itaque neceſſe eſt aërem vt altiore in parte
                <lb/>
              conſtiterit, eò eſſe frigidiorem, niſi cum leui­
                <lb/>
              tate ſua, ac tenuitate, temperamento proximè
                <lb/>
              acceſſerit. </s>
              <s id="s.013932">Quare quum aër ob radios à terra re­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1865"/>
                <lb/>
              flexos incaleſcat, ſublimi in parte frigidior
                <lb/>
              erit, quam in media. </s>
              <s id="s.013933">Et ob id habitare mediis
                <lb/>
              in domibus hyeme, ſublimibus, in æſtate op­
                <lb/>
              timum eſt. </s>
              <s id="s.013934">Æſtate autem duplex vapor, pin­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1866"/>
                <lb/>
              guis ac craſſus, eſt quo fit ros: vnde rore
                <lb/>
              maximæ arua impinguantur, nec aſcendit ob
                <lb/>
              craſſitiem. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013935">
                <margin.target id="marg1865"/>
              Habitatio
                <lb/>
              vbi optima.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013936">
                <margin.target id="marg1866"/>
              Ros quomodo.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013937">Manna quid.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013938">Vbi verò melius concoquitur, vt in cali­
                <lb/>
              dis regionibus à frigore cogitur ſuper plan­
                <lb/>
              tas, vocaturque Manna: Vnde in deſerto
                <lb/>
              Targa populorum Libyæ, tantum colligitur
                <lb/>
              ſingulo die ex ea, maximè iuxta Agadez vr­
                <lb/>
              bem, vt libra 28. vnciarum duobus aſſi­
                <lb/>
              bus venerat. </s>
              <s id="s.013939">Viuunt illius vſu incolumes,
                <lb/>
              quamvis aër ſit peſtifer. </s>
              <s id="s.013940">Colligitur ſere­
                <lb/>
              nis noctibus, tum quia frigidioribus, tum
                <lb/>
              quia in nubium materiam ros tranſire ne­
                <lb/>
              quit: cogitur enim ( vt dixi ) à frigore.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013941">Cùm igitur pluuia generatur, frigus ma­
                <lb/>
              gnum eſſe non poteſt: rapitur enim vapor
                <lb/>
              à calore, a frigore denſatur. </s>
              <s id="s.013942">Pluuia igitur
                <lb/>
              cum frigore eſſe poteſt: vbi generatur calor,
                <lb/>
              neceſſariò viget. </s>
              <s id="s.013943">Manna igitur pauca, vel
                <lb/>
              nulla noctibus nubiloſis, multò minus cum
                <lb/>
              pluuia: colliquatur enim Tria illius genera:
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1867"/>
                <lb/>
              optimum quod in foliis colligitur, medio­
                <lb/>
              cre quod in ramis, peſſimum quod in ter­
                <lb/>
              ra. </s>
              <s id="s.013944">Igitur pars pinguior vaporum tranſit in
                <lb/>
              rorem: quòd verò aſcendit, cogitur à fri­
                <lb/>
              gore in aëre tenui, & vertitur in pluuiam.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013945">Æſtate igitur parum pluit, quòd calor mi­
                <lb/>
              nus rapiat quàm ſiccet: in noſtris enim
                <lb/>
              regionibus
                <expan abbr="">cum</expan>
              calor ſit imbecillix, ſenſim va­
                <lb/>
              pores ad ſe trahit, qui à ſiccitate abſumun­
                <lb/>
              tur antequam vertantur in pluuias. </s>
              <s id="s.013946">Ob id
                <lb/>
              pluuiæ ſi fiant, repente fiunt: nam vbi
                <lb/>
              moram traxerint nubes, à Solis ſiccitate
                <lb/>
              abſumuntur. </s>
              <s id="s.013947">Sed nec hyeme: non enim
                <lb/>
              trahitur vapor ob imbecillitatem Solis, va­
                <lb/>
              de ſerenitas fit: aut ſi trahitur, non altius
                <lb/>
              trahitur, vnde caliginoſus aër vel ſi altius
                <lb/>
              trahitur, leuiſſima pars ſolùm aſcendit, nec
                <lb/>
              cogitur, ob aëris craſſitiem, & tenuita­
                <lb/>
              tem vaporis: aër autem craſſior, quia
                <lb/>
              frigidus. </s>
              <s id="s.013948">Ideò cùm non cogatur, fit nix:
                <lb/>
              nam nix eſt congelatio vaporis non coacti,
                <lb/>
              propter tenuitatem propriæ ſubſtantiæ, &
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1868"/>
                <lb/>
              aëris craſſitiem. </s>
              <s id="s.013949">Igitur nix fit altiore loco
                <lb/>
              quàm pruina, & ex tenuiore vapore: quare
                <lb/>
              pruina frigidior eſt niue. </s>
              <s id="s.013950">Et ob id occidit </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>