Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N2136B">
            <p id="N217C8" type="main">
              <s id="N2183E">
                <pb pagenum="277" xlink:href="026/01/311.jpg"/>
              mobile, quod ſcilicet moueri poteſt motu recto, motu circulari etiam
                <lb/>
              moueri poſſe. </s>
            </p>
            <p id="N2184B" type="main">
              <s id="N2184D">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              12.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N21859" type="main">
              <s id="N2185B">
                <emph type="italics"/>
              Finis huius motus varius eſt in naturâ, & multiplex vſus
                <emph.end type="italics"/>
              ; primò enim
                <lb/>
              ex motu circulari fit, vt impetus qui eſt ad omnem lineam indifferens
                <lb/>
              habeat ſuum effectum, cum omnes lineæ impediuntur præter vnam, &
                <lb/>
              hoc eſt vera ratio à priori huius motus. </s>
              <s id="N2186A">Secundò nulla libratio, ſeu vi­
                <lb/>
              bratio eſſe poſſet, niſi motus circularis eſſet; hinc nullus libræ vſus, ve­
                <lb/>
              ctis, trochleæ, aliorumque organorum mechanicorum quorum opera
                <lb/>
              inutilis eſſet ſine motu circulari. </s>
              <s id="N21874">Tertiò, omitto gyros, & ſpiras, turbi­
                <lb/>
              num, rotarum, lapidum molarium, immò & ſyderum orbitas, fundarum
                <lb/>
              librationes; </s>
              <s id="N2187C">immò & ipſorum brachiorum; digitorum, tybiarum vſum;
                <lb/>
              immò auſim dicere motum circularem non minùs toti naturæ vtilem
                <lb/>
              eſſe, quàm rectum. </s>
            </p>
            <p id="N21884" type="main">
              <s id="N21886">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              13.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N21892" type="main">
              <s id="N21894">
                <emph type="italics"/>
              Motus circularis poteſt appellari ſimplex
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N2189D">quia ex pluribus mixtus non
                <lb/>
              eſt omnis motus circularis, licèt aliquis motus circularis poſſit eſſe mixtus
                <lb/>
              ex duobus rectis, vt dictum eſt ſuprà; </s>
              <s id="N218A5">non minùs quàm rectus poteſt eſſe
                <lb/>
              mixtus ex duobus circularibus; </s>
              <s id="N218AB">non eſt tamen propterea dicendum om­
                <lb/>
              nem circularem eſſe mixtum; </s>
              <s id="N218B1">cum ſcilicet in mobili, quod circulari mo­
                <lb/>
              tu mouetur, non fit duplex impetus; quis autem dicat motum funepen­
                <lb/>
              duli ſurſum vibrati eſſe mixtum? </s>
              <s id="N218B9">equidem in ſublunaribus nullus eſt mo­
                <lb/>
              tus circularis qui ex multiplici determinatione non conſtet, vt dictum
                <lb/>
              eſt ſuprà; </s>
              <s id="N218C1">Vnde fortè vel eo nomine mixtus dici poſſet, ſed propter ean­
                <lb/>
              dem rationem motus reflexus mixtus dici poſſet; </s>
              <s id="N218C7">quidquid ſit, dum rem
                <lb/>
              intelligas, loquere vt voles; </s>
              <s id="N218CD">dixi in ſublunaribus, quia corpora cœleſtia
                <lb/>
              ita ſunt à natura inſtituta, vt circulari motu rotari poſtulent; de quo ſuo
                <lb/>
              loco: </s>
              <s id="N218D5">Et verò hæc legitima videtur eſſe Ariſtotelis ſententia, qui motum
                <lb/>
              naturalem rectum grauibus, & leuibus tribuit, circularem verò cœleſti­
                <lb/>
              bus; </s>
              <s id="N218DD">ex quo etiam motu tanquam ex natiua proprietate quintam cœlo­
                <lb/>
              rum eſſentiam concludit; denique nulla videtur eſſe repugnantia, nul­
                <lb/>
              lumque abſurdum, ſi motus circularis alicui corpori competat. </s>
              <s id="N218E5">Vtrum
                <lb/>
              verò motus circularis dici poſſit naturalis, dubium eſſe non poteſt, pro
                <lb/>
              cœleſtibus illis corporibus, ſi à principio intrinſeco rotantur; </s>
              <s id="N218ED">pro ſub­
                <lb/>
              lunaribus aliquod fortè dubium eſſet; ſed quæſo te cum funependulum
                <lb/>
              ſua ſponte vibratum deſcendit, quo nomine motum illum appellas? </s>
              <s id="N218F5">Nun­
                <lb/>
              quid eſt à principio intrinſeco? </s>
              <s id="N218FA">cur igitur naturalem appellare detrectas? </s>
              <s id="N218FD">
                <lb/>
              rem intelligis, loquere vt voles. </s>
            </p>
            <p id="N21901" type="main">
              <s id="N21903">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              14.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N2190F" type="main">
              <s id="N21911">
                <emph type="italics"/>
              Omnia puncta eiuſdem circuli mouentur æquali motu.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N21918"> Probatur quia
                <lb/>
              æqualibus temporibus æquales arcus percurrunt, vt conſtat; igitur mo­
                <lb/>
              uentur æquali motu, id eſt æquè velociter per Axioma 1. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>