313299SECTIO DECIMA TERTIA.
vis vero navem promovens hujus erit dimidia, adeo ut dimidius effectus
perdatur ab inertia earundem, quæ continue hauriuntur, aquarum.
perdatur ab inertia earundem, quæ continue hauriuntur, aquarum.
Scholium.
§.
29.
Poſtquam ſic demonſtravimus, quomodo utiliſſime maximo-
que cum ſucceſſu iſte navigandi modus ſit inſtituendus, nunc porro rem iſtam
exemplo illuſtrandam eſſe puto tali, quod cum ipſa rei natura non male con-
venire crediderim ut ſimul appareat, qualis præterpropter eventus futurus
ſit.
que cum ſucceſſu iſte navigandi modus ſit inſtituendus, nunc porro rem iſtam
exemplo illuſtrandam eſſe puto tali, quod cum ipſa rei natura non male con-
venire crediderim ut ſimul appareat, qualis præterpropter eventus futurus
ſit.
Conſideremus triremem, vulgo galeram, cum 260 remigibus:
pona-
mus hanc galeram pondere unius pedis cubici aquæ ſeu 72. librarum tractam
perficere ſingulis minutis ſecundis ſpatium duorum pedum, cujus velocita-
tis altitudo genitrix indicata per C eſt = {1/16}, poſito corpus grave libere à quie-
te decidens primo minuto ſecundo perficere 16. ped. Quia porro 260. ope-
rarii adhibentur, quorum quivis vi experimenti ſecundi ad Sect. 9. pertinentis
poteſt ſingulis minutis ſecundis quatuor quintas partes pedis cubici ad altitu-
dinem unius pedis elevare, erit N = {4/5} X 260 = 208. Fiat igitur orificium,
per quod aquæ effluant, amplitudinis 4 pedum quadratorum: poteruntque
operarii aquam in canali ſupra orificium elevatam conſervare ad altitudinem
proxime 3 {1/2} ped. quæ indicatur litera A, & ſi ſumas hujus altitudinis quar-
tam partem habebis B = {7/8} ped. adeo ut navis tali velocitate ſit iſta navigatione
progreſſura, quam grave acquirit lapſu libero per altitudinem {7/8} ped. ſic ergo
navis ſingulis minutis ſecundis ſpatium 7 {1/2} ped. perficiet & ſingulis horis 27000
ped. id eſt, plus duobus milliaribus gallicis: tanta navis velocitas remigatio-
ne vix ac ne vix quidem obtineri poteſt.
mus hanc galeram pondere unius pedis cubici aquæ ſeu 72. librarum tractam
perficere ſingulis minutis ſecundis ſpatium duorum pedum, cujus velocita-
tis altitudo genitrix indicata per C eſt = {1/16}, poſito corpus grave libere à quie-
te decidens primo minuto ſecundo perficere 16. ped. Quia porro 260. ope-
rarii adhibentur, quorum quivis vi experimenti ſecundi ad Sect. 9. pertinentis
poteſt ſingulis minutis ſecundis quatuor quintas partes pedis cubici ad altitu-
dinem unius pedis elevare, erit N = {4/5} X 260 = 208. Fiat igitur orificium,
per quod aquæ effluant, amplitudinis 4 pedum quadratorum: poteruntque
operarii aquam in canali ſupra orificium elevatam conſervare ad altitudinem
proxime 3 {1/2} ped. quæ indicatur litera A, & ſi ſumas hujus altitudinis quar-
tam partem habebis B = {7/8} ped. adeo ut navis tali velocitate ſit iſta navigatione
progreſſura, quam grave acquirit lapſu libero per altitudinem {7/8} ped. ſic ergo
navis ſingulis minutis ſecundis ſpatium 7 {1/2} ped. perficiet & ſingulis horis 27000
ped. id eſt, plus duobus milliaribus gallicis: tanta navis velocitas remigatio-
ne vix ac ne vix quidem obtineri poteſt.
Jam vero calculum alia hypotheſi ſuperſtruam, quam rei nauticæ intel-
ligentes non admodum improbaturos eſſe, confido: quadrat enim cum mul-
tis, quos ipſe ſuper mari feci, obſervationibus: ſupponam vela triremis perpen-
diculariter ad carinam expanſa ſuperficiem habere 1600 pedum quadratorum,
hæcque ventum excipere directe impingentem, qui ſingulis minutis ſecundis
ſpatium percurrat 18. ped. navem vero in eadem directione ſic ſingulis minu-
tis ſecundis ſpatium perficere 6 pedum. Ita ventus in vela incurret
ligentes non admodum improbaturos eſſe, confido: quadrat enim cum mul-
tis, quos ipſe ſuper mari feci, obſervationibus: ſupponam vela triremis perpen-
diculariter ad carinam expanſa ſuperficiem habere 1600 pedum quadratorum,
hæcque ventum excipere directe impingentem, qui ſingulis minutis ſecundis
ſpatium percurrat 18. ped. navem vero in eadem directione ſic ſingulis minu-
tis ſecundis ſpatium perficere 6 pedum. Ita ventus in vela incurret