1quoniam ad Capricorni circulum poſita ſit,
nunc docere oportet. Ergo ſub æquinoctij
circulo accedente ( vt dixi ) Sole, confer
tim attrahitur vapor, qui cùm ſit adeò
copioſus, atque inter terram, & Solem
poſitus, refrigerat modicè aërem, & hu
mectat vehementer: talis autem conſtitu
tio meritò hyems vocatur. Igitur cùm
Sol eſt in illorum verticibus, tunc inci
pit. Quamobrem hyems ad aduentu Solis
fit, à receſſu autem (vt diximus) æſtas at
que ſerenitas. Maiora autem ſunt hæc in
montibus, atque etiam euidentiora, quàm
in plano. Ex his manifectum eſt, quòd So
le quieſcente circa eandem regionem ( hoc
autem fit maximè iuxta Sienem ac Meroem)
pluuiæ adeò abundant, vt flumina tumeant,
& alueos exeuntes terram irrigent, vnde
inundationes adueniunt. Cur igitur pri
mùm à Solſtitio æſtiuo fiunt hæ pluuiæ
illicò, & non antè, cùm partes Gemino
rum, quæ ſunt ab 11. Maij, ſint in ea
dem diſtantia ab æquinoctio cum partibus
Cancri, in quibus Sol moram ducit ab 11.
Iunij, ad 11. Iulij? Cauſa eſt, quoniam
terra diuturno recuſſu Solis iam ſiccata eſt,
nec attractio viget, donec Sol impreſſerit
calorem vehementem: hunc imprimere ne
quit, antequam in eadem linea circum
agatur. Hoc autem non contingit ante ſol
ſtitium nobis. Atque hæc eſt cur non an
te ſolſtitium nobis vehemens æſtus contin
gat, æſtaſque ob id incipiat, nec hyemis
ſimiliter: initium enim perfectionis ſem
per eſt à perfectiſſimo ſtatu. At hic fit So
lis ſolſtitiis, altero quidem ad calorem,
reliquo ad frigus procedente: tunc enim
Sol quaſi immobilis eſt. Non igitur ante
quàm ad ſolſtitium æſtiuum Sol peruene
rit, attractio vehemens inchoabit, quare
nec pluuiæ: antè enim à ſiccitate aëris va
pores attracti conſumentur. Incipit igitur
pluuia hæc in Æthiopia ab æſtiuo ſolſtitio,
& 40. diebus perſeuerat. Cur autem non
donec ad Libræ initium Sol peruenerit?
Eadem cauſa, quæ de æſtatis terminis ad
duci ſolet, ſatisfacit. Cùm enim Sol ad
medium Leonis acceſſerit, iam adeò ſic
cat terras, & ſenſim trahit, vt pluuiæ
etiam deſinant abſumpto vapore. Cùm
igitur ab initio Cancri ad medium Leo
nis Sol proceſſerit, in Æthiopia perpe
tuò fiunt imbres, ac illis Sole in vertice
poſito, hyems ob aquarum multitudinem
fit. Non autem cùm Sol eſt ſub æquino
ctio: nam licet etiam ibi vapores eleuet, &
aquas demittat cœlum, quia tamen in ſin
gulis quinque diebus fermè ab æquinoctio
duabus recedit partibus, infirma redditur
attractio in ſingulis regionibus, quare
non imbres, neque nimbi, vel procel
læ, ſed pluuiæ aliquot. Sole autem ad
circulum Cancri accedente, vix in 40. die
bus vltro, citroque parte vna recedit: qua
mobrem non iam pluuiæ aut imbres, ſed
nimbi atque procellæ fiunt. Contingunt
enim nimbis ( vt dixi ) fulgura, quia dum
fit pluuia ( vt dictum eſt, neceſſariò nubes
cogitur: ſed coacta nube intercluſus vapor
ſulphureus, vt in tormentis bellicis, accen
ditur: cumque ſic maiorem occupet locum,
diſrumpit nubem impetu maximo: neque
enim ( vt dixi ) natura patitur duo corpora
eodem in loco conſiſtere: quare abrumpitur
denſa nubes eo impetu, emicatque fulgur.
Ergo confracta repente nubes ſtrepitum il
lum maximum tonitru vocatum edit, quo
multa animalia, præcipuè oues, & quæ
dam etiam mulieres, abortiunt. Cùm ve
rò non vt in bellicis machinis exeat re
pentè totus ignis, ſed ob altitudinem ne
bulæ partes aliæ ſenſim, ſed tamen celeri
ter, atque vno tempore lacerentur, inde
fit vt tonitru non ſolùm longum ſtrepitum
edat, velut & bellica machina, remitten
te ſono, ſed principalis tonitru ſtrepitus,
diuerſas habeat partes, vt etiam nubis par
tes vna poſt aliam ab igne deſcendente diſ
rumpuntur.
nunc docere oportet. Ergo ſub æquinoctij
circulo accedente ( vt dixi ) Sole, confer
tim attrahitur vapor, qui cùm ſit adeò
copioſus, atque inter terram, & Solem
poſitus, refrigerat modicè aërem, & hu
mectat vehementer: talis autem conſtitu
tio meritò hyems vocatur. Igitur cùm
Sol eſt in illorum verticibus, tunc inci
pit. Quamobrem hyems ad aduentu Solis
fit, à receſſu autem (vt diximus) æſtas at
que ſerenitas. Maiora autem ſunt hæc in
montibus, atque etiam euidentiora, quàm
in plano. Ex his manifectum eſt, quòd So
le quieſcente circa eandem regionem ( hoc
autem fit maximè iuxta Sienem ac Meroem)
pluuiæ adeò abundant, vt flumina tumeant,
& alueos exeuntes terram irrigent, vnde
inundationes adueniunt. Cur igitur pri
mùm à Solſtitio æſtiuo fiunt hæ pluuiæ
illicò, & non antè, cùm partes Gemino
rum, quæ ſunt ab 11. Maij, ſint in ea
dem diſtantia ab æquinoctio cum partibus
Cancri, in quibus Sol moram ducit ab 11.
Iunij, ad 11. Iulij? Cauſa eſt, quoniam
terra diuturno recuſſu Solis iam ſiccata eſt,
nec attractio viget, donec Sol impreſſerit
calorem vehementem: hunc imprimere ne
quit, antequam in eadem linea circum
agatur. Hoc autem non contingit ante ſol
ſtitium nobis. Atque hæc eſt cur non an
te ſolſtitium nobis vehemens æſtus contin
gat, æſtaſque ob id incipiat, nec hyemis
ſimiliter: initium enim perfectionis ſem
per eſt à perfectiſſimo ſtatu. At hic fit So
lis ſolſtitiis, altero quidem ad calorem,
reliquo ad frigus procedente: tunc enim
Sol quaſi immobilis eſt. Non igitur ante
quàm ad ſolſtitium æſtiuum Sol peruene
rit, attractio vehemens inchoabit, quare
nec pluuiæ: antè enim à ſiccitate aëris va
pores attracti conſumentur. Incipit igitur
pluuia hæc in Æthiopia ab æſtiuo ſolſtitio,
& 40. diebus perſeuerat. Cur autem non
donec ad Libræ initium Sol peruenerit?
Eadem cauſa, quæ de æſtatis terminis ad
duci ſolet, ſatisfacit. Cùm enim Sol ad
medium Leonis acceſſerit, iam adeò ſic
cat terras, & ſenſim trahit, vt pluuiæ
etiam deſinant abſumpto vapore. Cùm
igitur ab initio Cancri ad medium Leo
nis Sol proceſſerit, in Æthiopia perpe
tuò fiunt imbres, ac illis Sole in vertice
poſito, hyems ob aquarum multitudinem
fit. Non autem cùm Sol eſt ſub æquino
ctio: nam licet etiam ibi vapores eleuet, &
aquas demittat cœlum, quia tamen in ſin
gulis quinque diebus fermè ab æquinoctio
duabus recedit partibus, infirma redditur
attractio in ſingulis regionibus, quare
non imbres, neque nimbi, vel procel
læ, ſed pluuiæ aliquot. Sole autem ad
circulum Cancri accedente, vix in 40. die
bus vltro, citroque parte vna recedit: qua
mobrem non iam pluuiæ aut imbres, ſed
nimbi atque procellæ fiunt. Contingunt
enim nimbis ( vt dixi ) fulgura, quia dum
fit pluuia ( vt dictum eſt, neceſſariò nubes
cogitur: ſed coacta nube intercluſus vapor
ſulphureus, vt in tormentis bellicis, accen
ditur: cumque ſic maiorem occupet locum,
diſrumpit nubem impetu maximo: neque
enim ( vt dixi ) natura patitur duo corpora
eodem in loco conſiſtere: quare abrumpitur
denſa nubes eo impetu, emicatque fulgur.
Ergo confracta repente nubes ſtrepitum il
lum maximum tonitru vocatum edit, quo
multa animalia, præcipuè oues, & quæ
dam etiam mulieres, abortiunt. Cùm ve
rò non vt in bellicis machinis exeat re
pentè totus ignis, ſed ob altitudinem ne
bulæ partes aliæ ſenſim, ſed tamen celeri
ter, atque vno tempore lacerentur, inde
fit vt tonitru non ſolùm longum ſtrepitum
edat, velut & bellica machina, remitten
te ſono, ſed principalis tonitru ſtrepitus,
diuerſas habeat partes, vt etiam nubis par
tes vna poſt aliam ab igne deſcendente diſ
rumpuntur.
Torridæ Zo
næ mirabi
lia.
næ mirabi
lia.
Æſtas à ſol
ſtitio cur
intium du
cat, & hyems.
ſtitio cur
intium du
cat, & hyems.
Fulgura
vnde.
vnde.
Tonitru vn
de fiat.
de fiat.
Sed cùm fulgur ignis ſit, quare deſcendit,
cùm proprium ſit ignis aſcendere? Cauſa
eſt, quia primus impetus eſt à denſiore lo
co: contingit autem quandoque denſiorem
eſſe nube ſuprà, quàm infrà, atque id
conſentaneum rationi, quòd ( vt dixi ) fri
gidior ſit pars ſublimior aëris inferiore, ma
ximè æſtatis tempore, quò potiſſimùm fiunt
fulgura. Ita etiam machinæ bellicæ meli
natæ ſphæram infrà, & ignem mittunt in
ferni, quoniam primus impetus eſt à ſu
periore parte. Contingit etiam nonnun
quam fulgura verſus cœlum tendere, cùm
rarior fuerit nubes ſuprà, quàm infrà. Hæc
eſt alia cauſa, quare nix abſque fulgure fit,
nam neque cogitur vapor ſulphureus, vt ac
cendi poſſit, nec (vt dictum eſt ) ſi accen
datur, impetum in rara admodum nube effi
cere poterit.
cùm proprium ſit ignis aſcendere? Cauſa
eſt, quia primus impetus eſt à denſiore lo
co: contingit autem quandoque denſiorem
eſſe nube ſuprà, quàm infrà, atque id
conſentaneum rationi, quòd ( vt dixi ) fri
gidior ſit pars ſublimior aëris inferiore, ma
ximè æſtatis tempore, quò potiſſimùm fiunt
fulgura. Ita etiam machinæ bellicæ meli
natæ ſphæram infrà, & ignem mittunt in
ferni, quoniam primus impetus eſt à ſu
periore parte. Contingit etiam nonnun
quam fulgura verſus cœlum tendere, cùm
rarior fuerit nubes ſuprà, quàm infrà. Hæc
eſt alia cauſa, quare nix abſque fulgure fit,
nam neque cogitur vapor ſulphureus, vt ac
cendi poſſit, nec (vt dictum eſt ) ſi accen
datur, impetum in rara admodum nube effi
cere poterit.
Sed cur ſemper in imbribus, cui cum
ventis fiunt, vapor ille igneus adeſt? Quia
in terrę ſuperficie ſulphureum quiddam in eſt,
quod à vi Solis rapitur in æſtate. Atque
hæc eſt tertia cauſa, cur dum nix fit, fulgu
ra non decidunt: nam Solis vis imbecillis
terreum vaporem trahere altius nequit, Sed
quónam pacto accendi poteſt, cùm ſpar
ſus ſit? Ventorum vis ingens dum excutit
vaporem aqueum, quod ſulphureum eſt, in
imum reiicit, vnde vt in calce pars exterior le
uiter madefacta, & interior aſſiduo vento
rum motu ſiccata contrarietate frigoris at
que humoris accenditur, inuenienſque par
tem inferiorem rariorem, dum in flammam
erumpit, deſcendit vt ignis, qui è machinis
inclinatis terram verſus excutitur. Nunc de
mùm alia ſupereſt dubitatio, ſcilicet cùm
Sol etiam iuxta Capricorni circulum quieſ
cat, vt circa Cancri, cur non ibi etiam inun
dationes mouet? Atque ita in India, &
Æthiopia procellæ fient à medio Decem
bris: nam & hæ regiones vſque ad eum cir
culum perueniunt. Quamobrem ita dicen
dum eſſet, niſi forſan quòd tunc Sol pro
pior terræ, quippe in perigeo vehementiùs
ſiccando prohibeat pluuias: ſed ſi modò hæ
ibi contingant vltra fontes Nili ſunt. Nilus
enim fluuius maximus in Goiano Æthiopiæ
regno, quod ſub Presbytero Iano eſt Neguz
lingua propria vocato, naſcitur è duobus la
cubus, qui ob magnitudinem mari aſſimilantur,
ventis fiunt, vapor ille igneus adeſt? Quia
in terrę ſuperficie ſulphureum quiddam in eſt,
quod à vi Solis rapitur in æſtate. Atque
hæc eſt tertia cauſa, cur dum nix fit, fulgu
ra non decidunt: nam Solis vis imbecillis
terreum vaporem trahere altius nequit, Sed
quónam pacto accendi poteſt, cùm ſpar
ſus ſit? Ventorum vis ingens dum excutit
vaporem aqueum, quod ſulphureum eſt, in
imum reiicit, vnde vt in calce pars exterior le
uiter madefacta, & interior aſſiduo vento
rum motu ſiccata contrarietate frigoris at
que humoris accenditur, inuenienſque par
tem inferiorem rariorem, dum in flammam
erumpit, deſcendit vt ignis, qui è machinis
inclinatis terram verſus excutitur. Nunc de
mùm alia ſupereſt dubitatio, ſcilicet cùm
Sol etiam iuxta Capricorni circulum quieſ
cat, vt circa Cancri, cur non ibi etiam inun
dationes mouet? Atque ita in India, &
Æthiopia procellæ fient à medio Decem
bris: nam & hæ regiones vſque ad eum cir
culum perueniunt. Quamobrem ita dicen
dum eſſet, niſi forſan quòd tunc Sol pro
pior terræ, quippe in perigeo vehementiùs
ſiccando prohibeat pluuias: ſed ſi modò hæ
ibi contingant vltra fontes Nili ſunt. Nilus
enim fluuius maximus in Goiano Æthiopiæ
regno, quod ſub Presbytero Iano eſt Neguz
lingua propria vocato, naſcitur è duobus la
cubus, qui ob magnitudinem mari aſſimilantur,