1fortè ſydera rotantur; qui tamen non eſt acceleratus per ſe, propter ra
tionem prædictam.
tionem prædictam.
Obiiceret fortè aliquis;
eadem ratio quæ probat motum naturalem
deorſum accelerari, eadem probat circularem naturalem etiam intendi:
quippè ſemper adeſt principium intrinſecum applicatum. Reſpondeo
negandam eſſe paritatem; quia naturalis motus grauium non accelera
tur fruſtrà; Nunquam enim recedit à ſuo fine; at verò, ſi motus circula
ris ſyderum acceleraretur, tandem abiret in infinitum, quod reuerâ eſſet
contra finem à natura inſtitutum; quippè carerent ſuo fine, & vſu corpo
ra cœleſtia, ſi longè celeriori motu rotarentur.
deorſum accelerari, eadem probat circularem naturalem etiam intendi:
quippè ſemper adeſt principium intrinſecum applicatum. Reſpondeo
negandam eſſe paritatem; quia naturalis motus grauium non accelera
tur fruſtrà; Nunquam enim recedit à ſuo fine; at verò, ſi motus circula
ris ſyderum acceleraretur, tandem abiret in infinitum, quod reuerâ eſſet
contra finem à natura inſtitutum; quippè carerent ſuo fine, & vſu corpo
ra cœleſtia, ſi longè celeriori motu rotarentur.
Obiiceret alius, motus circularis naturalis non acceleraretur, igitur
tardiſſimus eſſet, qualis reuerâ motus naturalis grauium deorſum, quod
eſt contra experientiam. Reſpondeo, vel determinatum impetus gradum,
eumque valdè intentum produxiſſe iuxta inſtitutum ſuæ naturæ, vel per
aliquot minuta ſeſe mouiſſe motu recto naturaliter accelerato; ſed de
hoc motu ſyderum agemus fusè aliquando, cum de cauſis corporum cœ
leſtium.
tardiſſimus eſſet, qualis reuerâ motus naturalis grauium deorſum, quod
eſt contra experientiam. Reſpondeo, vel determinatum impetus gradum,
eumque valdè intentum produxiſſe iuxta inſtitutum ſuæ naturæ, vel per
aliquot minuta ſeſe mouiſſe motu recto naturaliter accelerato; ſed de
hoc motu ſyderum agemus fusè aliquando, cum de cauſis corporum cœ
leſtium.
Obiicies deſcenſum funependuli, qui eſt naturaliter acceleratus; ſed
profectò ille motus eſt tantùm per accidens circularis.
profectò ille motus eſt tantùm per accidens circularis.
Scholium.
Obſeruabis ex dictis ſatis conſtare, quàm temerè mirentur aliqui tan
tam motuum cœleſtium celeritatem, cum motus circularis velocitas in
infinitum augeri poſſit: Obſeruabis præterea, ſi fortè motus rectus corpo
rum cœleſtium præceſſit per aliquot minuta, motum illum, qui deinde
ſucceſſit, non eſſe perfectè circularem, ſed mixtum, quem aliquando ex
plicabimus, & ex eo cauſas Apogæi, Perigæi, declinationis, &c. omnéſ
que anomalias deducemus ſuo loco.
tam motuum cœleſtium celeritatem, cum motus circularis velocitas in
infinitum augeri poſſit: Obſeruabis præterea, ſi fortè motus rectus corpo
rum cœleſtium præceſſit per aliquot minuta, motum illum, qui deinde
ſucceſſit, non eſſe perfectè circularem, ſed mixtum, quem aliquando ex
plicabimus, & ex eo cauſas Apogæi, Perigæi, declinationis, &c. omnéſ
que anomalias deducemus ſuo loco.
Theorema 21.
Rota circulo verticali parallela circa axem mobilis addito minimo im
petu per ſe moueri poteſt; ſit enim ABCD plano verticali parallela circa
centrum E volubilis; ſitque in perfecto æquilibrio, & accedat minima
vis impetus in A v.g. haud dubiè punctum E deſcendet deorſum, alio
quin maneret æquilibrium, & non maneret: dixi per ſe; nam cùm non
poſſit volui circa centrum E, niſi vel cum mobili axe duobus hinc inde
lunatis fulcris ſuſtentato, vel facto foramine circa axem immobilem, vel
circa geminos apices conicos immiſſos iuſtis apothecis in plano rotæ
excauatis, quales videmus in acu magnetica; atqui non poteſt volui rota
ſiue primo, ſiue ſecundo, ſiue tertio modo voluatur ſine multa compreſ
ſione partium, id eſt, ſine aliquo affrictu, in quo multæ particulæ vnius
plani cum particulis alterius quaſi pectinatim commiſſæ, motum & im
petunt ſiſtunt.
petu per ſe moueri poteſt; ſit enim ABCD plano verticali parallela circa
centrum E volubilis; ſitque in perfecto æquilibrio, & accedat minima
vis impetus in A v.g. haud dubiè punctum E deſcendet deorſum, alio
quin maneret æquilibrium, & non maneret: dixi per ſe; nam cùm non
poſſit volui circa centrum E, niſi vel cum mobili axe duobus hinc inde
lunatis fulcris ſuſtentato, vel facto foramine circa axem immobilem, vel
circa geminos apices conicos immiſſos iuſtis apothecis in plano rotæ
excauatis, quales videmus in acu magnetica; atqui non poteſt volui rota
ſiue primo, ſiue ſecundo, ſiue tertio modo voluatur ſine multa compreſ
ſione partium, id eſt, ſine aliquo affrictu, in quo multæ particulæ vnius
plani cum particulis alterius quaſi pectinatim commiſſæ, motum & im
petunt ſiſtunt.
Theorèma 22.
Rota minor in eodem ſitu de quo ſuprà æquè facilè moueri poteſt, ac maior
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib