316279Ioan. de Sacro Boſco.
eodem ſemper modo ſe habent re@pectu Meridiani in omni regione;
non au-
11Aſtronom@
cur à Me@i
diano po-
tius diẽ @@
choent, quã
ab Horizon
te. tem reſpectu Horizõtis, qui nimirũ in modum uariatur ratione maioris, & mi
noris eleuationis poli ſupra Horizontem. Vnde ualde inæquales redd untur
dies naturales, ut ſuo loco dicetur.
11Aſtronom@
cur à Me@i
diano po-
tius diẽ @@
choent, quã
ab Horizon
te. tem reſpectu Horizõtis, qui nimirũ in modum uariatur ratione maioris, & mi
noris eleuationis poli ſupra Horizontem. Vnde ualde inæquales redd untur
dies naturales, ut ſuo loco dicetur.
VI.
Inventa, beneficio Meridiani circuli, altitudine Solis meridiana, depre-
22Meridiani
circuli be-
neſicio in@
uenitur al-
titudo po-
li, tempore
ęquinoctij. henditur facillime poli eleuatio in quacunq. regione, & ſphæræ hab@tudo, ſi-
ue poſitio, ſine qua uix ulla obſeruatio Aſtronomorũ alicuius eſt momenti.
Cum enim à Zenith, ſeu uertice cuiuslibet regionis ad Horizontem interij-
ciatur Quadrans circuli, hoc eſt 90. grad. ſi Sole exiſtente in alterutro puncto-
rum ęquinoctialium, altitudinẽ meridianam ipſius ex 90. grad. auferamus, relin
quetur diſtantia inter Zenith, & Aequinoctialem circulũ: At hæc diſtantia,
ut paulo infra demonſtrabimus ex auctore, quando de Hotizonte aget, æqua-
lis eſt eleuationi poli, ideſt, arcui Meridiani circuli inter polum mundi eleua@
tum, & Horizontẽ interpoſito. @gitur conſtabit eleuatio poli ex altitudine me
ridiana Solis nota rempore æquinoctiorum. Exemplvn. Romæ tempore ęqui-
noctiorum Solis altitudo meridiana deprehenditur eſſe ferme grad. 48. qua
ablata ex Quadrante, ſuperſunt 42. fere grad. Tanta igitur erit diſtantia uerti-
33Altitudo
meridiana
Solis, uel
alia quæcũ
que quo p@
cto depre-
hendatur. cis, ſeu Zenith Romani ab Aequatore, ſeu eleuatio poli Romæ.
22Meridiani
circuli be-
neſicio in@
uenitur al-
titudo po-
li, tempore
ęquinoctij. henditur facillime poli eleuatio in quacunq. regione, & ſphæræ hab@tudo, ſi-
ue poſitio, ſine qua uix ulla obſeruatio Aſtronomorũ alicuius eſt momenti.
Cum enim à Zenith, ſeu uertice cuiuslibet regionis ad Horizontem interij-
ciatur Quadrans circuli, hoc eſt 90. grad. ſi Sole exiſtente in alterutro puncto-
rum ęquinoctialium, altitudinẽ meridianam ipſius ex 90. grad. auferamus, relin
quetur diſtantia inter Zenith, & Aequinoctialem circulũ: At hæc diſtantia,
ut paulo infra demonſtrabimus ex auctore, quando de Hotizonte aget, æqua-
lis eſt eleuationi poli, ideſt, arcui Meridiani circuli inter polum mundi eleua@
tum, & Horizontẽ interpoſito. @gitur conſtabit eleuatio poli ex altitudine me
ridiana Solis nota rempore æquinoctiorum. Exemplvn. Romæ tempore ęqui-
noctiorum Solis altitudo meridiana deprehenditur eſſe ferme grad. 48. qua
ablata ex Quadrante, ſuperſunt 42. fere grad. Tanta igitur erit diſtantia uerti-
33Altitudo
meridiana
Solis, uel
alia quæcũ
que quo p@
cto depre-
hendatur. cis, ſeu Zenith Romani ab Aequatore, ſeu eleuatio poli Romæ.
Dvobvs autem modis obtineri poteſt altitudo Solis meridiana, immo
quæcunque altitudo etiam citra, uel ultra meridiem. Vno modo uſitatiſſimo
& facillimo per aliquod inſtru mentum Mathematicum, quale eſt Aſtrolabiũ,
Quadrans, Annulus, & c. Alio modo, ſed difficiliori, & certiori, per umbram
alicuius gnominis, ſiue ſtyli, qui rectus inſiſtat Horizonti. Si enim quocunque
tempore, ut v. g in meridie, umbra gnominis æqualis fuerit ipſi gnomoni, (ut
accidit Venetijs, Mediolani, ac Lugduni in meridie tempore ęquinoctiorum)
erit altitudo Solis ad amuſſim 45. grad. vt in noſtro Aſtrolabio, & Quadrato
Geometrico demonſtrauimus. Si uero umbra maior fuerit ipſo gnomone, (ut
contingit in Germania, & alijs partibus Septent@ionalioribus, quàm 45. grad.
tempore æquinoctiorum in meridie) erit altitudo Solis minor, quã 45. grad.
Si denique umbra ſuerit minor ipſo gnomone, (ut fit Romæ, & alijs partibus,
quæ minus Septentrionales ſunt, quàm 45. grad. in meridie tempore æquino-
ctij) erit altitudo Solis maior, quam 45. grad. Quo modo autem ex umbra no-
ta, & gnomone, meridiana altitudo Solis eliciatur, alibi demonſtrauimus: Nũc
contenti erimus ſimplici præcepto, atq. exemplo. Apud Montem regiũ Pruſ-
ſiæ ęquinoctij tẽpore deprehenſa eſt umbra partium 16. qualium gnomon eſt
1@. Quadratũ vmbrę, @t 256. adiungo ad quadratũ gnomonis, nẽpe ad 144. & ef
ficio 40. Per huius numeri radicem quadratã, uidelicet, per 20 diuido produ-
ctũ ex gnomone, nimirũ ex 12. in ſinũ totũ ſcilicet in 100000. qđ eſt 1200000.
proueniuntq́; 60000. pro ſinu altitudinis Solis, cui reſpondent grad. 37. fere;
quibus ablatis ex 90. grad remanebit altitudo poli in dicta ciuitate ferme
grad. 53.
quæcunque altitudo etiam citra, uel ultra meridiem. Vno modo uſitatiſſimo
& facillimo per aliquod inſtru mentum Mathematicum, quale eſt Aſtrolabiũ,
Quadrans, Annulus, & c. Alio modo, ſed difficiliori, & certiori, per umbram
alicuius gnominis, ſiue ſtyli, qui rectus inſiſtat Horizonti. Si enim quocunque
tempore, ut v. g in meridie, umbra gnominis æqualis fuerit ipſi gnomoni, (ut
accidit Venetijs, Mediolani, ac Lugduni in meridie tempore ęquinoctiorum)
erit altitudo Solis ad amuſſim 45. grad. vt in noſtro Aſtrolabio, & Quadrato
Geometrico demonſtrauimus. Si uero umbra maior fuerit ipſo gnomone, (ut
contingit in Germania, & alijs partibus Septent@ionalioribus, quàm 45. grad.
tempore æquinoctiorum in meridie) erit altitudo Solis minor, quã 45. grad.
Si denique umbra ſuerit minor ipſo gnomone, (ut fit Romæ, & alijs partibus,
quæ minus Septentrionales ſunt, quàm 45. grad. in meridie tempore æquino-
ctij) erit altitudo Solis maior, quam 45. grad. Quo modo autem ex umbra no-
ta, & gnomone, meridiana altitudo Solis eliciatur, alibi demonſtrauimus: Nũc
contenti erimus ſimplici præcepto, atq. exemplo. Apud Montem regiũ Pruſ-
ſiæ ęquinoctij tẽpore deprehenſa eſt umbra partium 16. qualium gnomon eſt
1@. Quadratũ vmbrę, @t 256. adiungo ad quadratũ gnomonis, nẽpe ad 144. & ef
ficio 40. Per huius numeri radicem quadratã, uidelicet, per 20 diuido produ-
ctũ ex gnomone, nimirũ ex 12. in ſinũ totũ ſcilicet in 100000. qđ eſt 1200000.
proueniuntq́; 60000. pro ſinu altitudinis Solis, cui reſpondent grad. 37. fere;
quibus ablatis ex 90. grad remanebit altitudo poli in dicta ciuitate ferme
grad. 53.
Caetervm hac ratione ſolum tempore æquinoctij ex umbra Solis
44Inuentio
altitudinis
poli ex alti
tu dine me-
ridiana So-
lis extra rẽ
pus ęquino
ctij. meridiana, altitudo poli inuenitur; Tunc enim ſolum detracta altitudine meri
diana Solis à Quadrante, ideſt, à 90. grad. relinquitur diſtantia Zenith ab Ae
qualore, quæ quidem æqualis eſt eleuationi poli. Quod ſi quouis tempore an-
ni, atq. die ex altitudine Solis meridiana eleuationem poli placuerit inueſti@
gare, neceſſe eſt ex Ephemeridibus, aut aliũde, accurate perdiſcere locum
44Inuentio
altitudinis
poli ex alti
tu dine me-
ridiana So-
lis extra rẽ
pus ęquino
ctij. meridiana, altitudo poli inuenitur; Tunc enim ſolum detracta altitudine meri
diana Solis à Quadrante, ideſt, à 90. grad. relinquitur diſtantia Zenith ab Ae
qualore, quæ quidem æqualis eſt eleuationi poli. Quod ſi quouis tempore an-
ni, atq. die ex altitudine Solis meridiana eleuationem poli placuerit inueſti@
gare, neceſſe eſt ex Ephemeridibus, aut aliũde, accurate perdiſcere locum
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib