316302HYDRODYNAMICÆ
vibus trajectibus ſerena &
tranquilla tempeſtate inſtituendis inſervire poſſet.
De virtute iſtiuſmodi rebus naturalibus inſita, de effectibus inde obtinendis
horumque menſuris egi in Sect. X. §. 40. & ſequentibus: imprimis autem ve-
lim ut attendatur ad §. 43. quo omnes quibus ingenium à natura datum fuit
felix ad machinas excogitandas, excitari deberent ad rei iſtius perfectionem
tentandam.
De virtute iſtiuſmodi rebus naturalibus inſita, de effectibus inde obtinendis
horumque menſuris egi in Sect. X. §. 40. & ſequentibus: imprimis autem ve-
lim ut attendatur ad §. 43. quo omnes quibus ingenium à natura datum fuit
felix ad machinas excogitandas, excitari deberent ad rei iſtius perfectionem
tentandam.
Quarto.
Quod nonnulla alia compendia purè mechanica adhiberi poſ-
ſint ſimilia illi quod §. 27. datum fuit, quorum nempe ope ab eodem labo-
re effectus in promovendis navibus non parum creſcit: Verum non licet jam
ſecundum veram rei indolem omnia pertractare.
ſint ſimilia illi quod §. 27. datum fuit, quorum nempe ope ab eodem labo-
re effectus in promovendis navibus non parum creſcit: Verum non licet jam
ſecundum veram rei indolem omnia pertractare.
EXPERIMENTA
In Sectionem decimam tertiam.
UT vim repelle@tem experimento recte cognoſcere liceat, adhiberi pote-
rit vas quod habeat formam parallelopipedi ejuſque pondus ſumi tam
vacui quam aqua pleni, poſteaque indagari ratio inter amplitudinem
vaſis & amplitudinem foraminis, quod in latere vaſis eſſe debet, ſicut & ratio in-
ter altitudines aquæ ſupra foramen & ſupra baſin: Inde deducere licebit ratio-
nem inter pondus vaſis aqua pleni & cylindri aquei foramini verticaliter ſuper-
incumbentis. Porro ex obſervata amplitudine jactus habebitur velocitas aquæ:
ex hac, ſi ſimul jungas quantitatem aquæ dato tempore effluentem pariter
obſervandam, colliges amplitudinem venæ contractæ, quam comparare pote-
ris cum amplitudine orificii.
rit vas quod habeat formam parallelopipedi ejuſque pondus ſumi tam
vacui quam aqua pleni, poſteaque indagari ratio inter amplitudinem
vaſis & amplitudinem foraminis, quod in latere vaſis eſſe debet, ſicut & ratio in-
ter altitudines aquæ ſupra foramen & ſupra baſin: Inde deducere licebit ratio-
nem inter pondus vaſis aqua pleni & cylindri aquei foramini verticaliter ſuper-
incumbentis. Porro ex obſervata amplitudine jactus habebitur velocitas aquæ:
ex hac, ſi ſimul jungas quantitatem aquæ dato tempore effluentem pariter
obſervandam, colliges amplitudinem venæ contractæ, quam comparare pote-
ris cum amplitudine orificii.
His omnibus exploratis ſuſpendatur vas ex filo prælongo adhibita ſi-
mul cura, ut alium motum habere non poſſit, quam qui ſit directioni aqua-
rum effluentium contrarius. Tum demum aquis effluxus concedatur & ob-
ſervabitur filum ſitum verticalem deſerere & ex angulo declinationis cognoſ-
cetur vis repellens eaque cum menſuris, quas indicavimus, comparari poterit.
mul cura, ut alium motum habere non poſſit, quam qui ſit directioni aqua-
rum effluentium contrarius. Tum demum aquis effluxus concedatur & ob-
ſervabitur filum ſitum verticalem deſerere & ex angulo declinationis cognoſ-
cetur vis repellens eaque cum menſuris, quas indicavimus, comparari poterit.