Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of Notes

< >
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
< >
page |< < (282) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div604" type="section" level="1" n="205">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11825" xml:space="preserve">
              <pb o="282" file="318" n="319" rhead="Comment. in II. Cap. Sphæræ"/>
            meridiana linea: </s>
            <s xml:id="echoid-s11826" xml:space="preserve">quoniam uidelicet tempore meridiei @am umbra Solis
              <lb/>
            effecit.</s>
            <s xml:id="echoid-s11827" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div609" type="section" level="1" n="206">
          <head xml:id="echoid-head216" xml:space="preserve">VII.</head>
          <note position="left" xml:space="preserve">Meridianus
            <lb/>
          in omni re
            <lb/>
          gione eſt in
            <lb/>
          ſtar Horizõ
            <lb/>
          tis.</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11828" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Praestat</emph>
            hic circulus in qualibet ſphæra obliquaidem, quod Horizo@
              <lb/>
            rectus in ſphæra recta. </s>
            <s xml:id="echoid-s11829" xml:space="preserve">Nam ſicut ſe habet quoduis punctum eclipticę, ſeu ſtel-
              <lb/>
            la ad Horizontem rectum, ita prorſus ſeſe habeat, neceſſe eſt ad Meridianum
              <lb/>
            cuiuslibet ciuitatis, quantum ad ortum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11830" xml:space="preserve">occaſum, hoc eſt, ad tranſitum per
              <lb/>
            Meridianum: </s>
            <s xml:id="echoid-s11831" xml:space="preserve">quia tam Meridianus, quàm Horizon rectus per utrumq; </s>
            <s xml:id="echoid-s11832" xml:space="preserve">mundi
              <lb/>
            polum incidit. </s>
            <s xml:id="echoid-s11833" xml:space="preserve">Atque hac de cauſa Aſtronomi dies naturales inchoant a me-
              <lb/>
            ridiano circulo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11834" xml:space="preserve">non ab Horizonte, quoniam cum ipſi in ſuis obſeruationi-
              <lb/>
            bus requirant @empora maxime ęqualia, certiſſimo iudicio, ac demonſtratione
              <lb/>
            animad uerterunt, Zodiacum in ſuo ortu & </s>
            <s xml:id="echoid-s11835" xml:space="preserve">occaſu non tantam admittere va-
              <lb/>
            rietatem reſpectu Meridiani, quantam reſpectu Horizontis obliqui. </s>
            <s xml:id="echoid-s11836" xml:space="preserve">Nam quò
              <lb/>
            obliquior fuerit Horizon, etiam maior uarietas cernitur in ortu, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11837" xml:space="preserve">occaſu par
              <lb/>
            tium Zodiaci. </s>
            <s xml:id="echoid-s11838" xml:space="preserve">Sed hæc melius percipientur in 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s11839" xml:space="preserve">cap.</s>
            <s xml:id="echoid-s11840" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div610" type="section" level="1" n="207">
          <head xml:id="echoid-head217" xml:space="preserve">VIII.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11841" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Meridianvs</emph>
            circulus inſignem uſum habet in Coſmographia@ officio
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-318-02" xlink:href="note-318-02a" xml:space="preserve">Meridianus
                <lb/>
              metitur lon
                <lb/>
              gitudines, et
                <lb/>
              latitudines
                <lb/>
              @iuitatum.</note>
            enim illius metiuntur Coſmographi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11842" xml:space="preserve">lõgitudines, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11843" xml:space="preserve">latitudines ciuitatum.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11844" xml:space="preserve">Quod ut intelligatur, pauca dicenda mihi uidentur de longitudine, latitudi-
              <lb/>
            nesq́ue ciuitatum. </s>
            <s xml:id="echoid-s11845" xml:space="preserve">Ptolemæus igitur ut conſtat ex 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s11846" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s11847" xml:space="preserve">Geographiæ, cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s11848" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s11849" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quem omnes Coſmographi imitantur, uidens terram habitabilem magis por-
              <lb/>
            rigi ab occaſu in ortum, quàm à Septentriones in Auſtrum, appellat tractum
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-318-03" xlink:href="note-318-03a" xml:space="preserve">Cur Ptole-
                <lb/>
              @æus appel
                <lb/>
              let tractum
                <lb/>
              terię ab oc
                <lb/>
              @aſu in or@ũ
                <lb/>
              lõgitudinẽ,
                <lb/>
              à ſep@entrio
                <lb/>
              ne uero in
                <lb/>
              @uſtrum, la-
                <lb/>
              @itudinem.</note>
            terræ ab occaſu in ortum, longitudinem, à Septentrione uero in Auſtrum, la-
              <lb/>
            titudinem; </s>
            <s xml:id="echoid-s11850" xml:space="preserve">quemadmodum etiam in quacunque re quanta maiorem diſtan-
              <lb/>
            tiam appellare ſolemus longitudinem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11851" xml:space="preserve">minori diſtantiæ latitudinem tribui
              <lb/>
            mus. </s>
            <s xml:id="echoid-s11852" xml:space="preserve">Vel etiam quia, ut idem ait, motus planetarum ab occaſu in ortum lon-
              <lb/>
            gior eſt, quàm à Septentrione in Auſtrum. </s>
            <s xml:id="echoid-s11853" xml:space="preserve">Hic enim includitur inter duo@
              <lb/>
            tropicos tantum, quorum diſtantia continet grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11854" xml:space="preserve">47. </s>
            <s xml:id="echoid-s11855" xml:space="preserve">Ille uero complecti-
              <lb/>
            tur grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11856" xml:space="preserve">360.</s>
            <s xml:id="echoid-s11857" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11858" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Est</emph>
            autem duplex oriens, atque occidens, abſolutum ſcilicet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11859" xml:space="preserve">reſpecti-
              <lb/>
            uum. </s>
            <s xml:id="echoid-s11860" xml:space="preserve">Oriens abſolutum dicitur finis terræ habitabilis ex parte orientis, qua-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-318-04" xlink:href="note-318-04a" xml:space="preserve">O@iens abſo
                <lb/>
              lutũ quod.</note>
            lis eſt Ptolemæo Sinarum regio, quæ hodie Mangi dicitur, regi Tartarorum
              <lb/>
            olim ſubdita, nunc autem regi potentiſſimo Sinarum. </s>
            <s xml:id="echoid-s11861" xml:space="preserve">Procedenti enim ab
              <lb/>
            occaſu ad ortum poſt dictam regionem ſtatim occurrit mare. </s>
            <s xml:id="echoid-s11862" xml:space="preserve">Occidens abſo-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-318-05" xlink:href="note-318-05a" xml:space="preserve">Occidensab
                <lb/>
              ſolutũ qd.</note>
            lutum dicitur finis terræ ex parte occidentis, cuiuſmodi ſunt Inſulæ Fortu-
              <lb/>
            natæ, quę in occidente iacent poſt extrema Europæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11863" xml:space="preserve">Africæ littora. </s>
            <s xml:id="echoid-s11864" xml:space="preserve">Oriens
              <lb/>
            reſpectiuũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11865" xml:space="preserve">occidens ſumitur, habita ratione cuiuſcun que habitationis par-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-318-06" xlink:href="note-318-06a" xml:space="preserve">Oriẽs, & oc
                <lb/>
              @idẽs reſpe-
                <lb/>
              @tiuũ quod.</note>
            ticularis, ſeu Horizontis: </s>
            <s xml:id="echoid-s11866" xml:space="preserve">Quo pacto quælibet ciuitas habere dicitur ſuum
              <lb/>
            oriens, ſuumq; </s>
            <s xml:id="echoid-s11867" xml:space="preserve">occidens. </s>
            <s xml:id="echoid-s11868" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s11869" xml:space="preserve">hoc poſteriori modo Meridianus quilibet æquali-
              <lb/>
            ter diſtare dicitur ab ortu & </s>
            <s xml:id="echoid-s11870" xml:space="preserve">occaſu. </s>
            <s xml:id="echoid-s11871" xml:space="preserve">Tantum enim temporis conſumit Sol ab
              <lb/>
            ortu uſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s11872" xml:space="preserve">ad meridiem, quantum à meridie ad occaſum uſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s11873" xml:space="preserve">: Vel quia in om-
              <lb/>
            nibus regionibus in Aequatore, quomodocunque reuoluatur, exiſtunt 90.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11874" xml:space="preserve">gradus inter Horizontem, ac Meridianum. </s>
            <s xml:id="echoid-s11875" xml:space="preserve">Priori uero modo accipiunt
              <lb/>
            Geographi longitudinem terræ, ita ut longitudo cuiuslibet ciuitatis, di-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-318-07" xlink:href="note-318-07a" xml:space="preserve">Longitudo
                <lb/>
              ciuitatum
                <lb/>
              quid.</note>
            catur diſtantia ab occaſu, id eſt, ab Inſulis Fortunatis, uerſus ortum, quæ
              <lb/>
            ita deſiniri ſolet. </s>
            <s xml:id="echoid-s11876" xml:space="preserve">Longitudo ciuitatis, aut loci cuiſpiam eſt arcus Aequa-
              <lb/>
            toris inter Meridianum dictæ ciuitatis, locive, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11877" xml:space="preserve">Meridianum Inſularum
              <lb/>
            Fortunatarum interiectus: </s>
            <s xml:id="echoid-s11878" xml:space="preserve">Vel arcu paralleli per locum tranſeuntis </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>