319282Comment. in II. Cap. Sphæræ
meridiana linea:
quoniam uidelicet tempore meridiei @am umbra Solis
effecit.
effecit.
VII.
11Meridianus in omni re
gione eſt in
ſtar Horizõ
tis.
Praestat hic circulus in qualibet ſphæra obliquaidem, quod Horizo@
rectus in ſphæra recta. Nam ſicut ſe habet quoduis punctum eclipticę, ſeu ſtel-
la ad Horizontem rectum, ita prorſus ſeſe habeat, neceſſe eſt ad Meridianum
cuiuslibet ciuitatis, quantum ad ortum, & occaſum, hoc eſt, ad tranſitum per
Meridianum: quia tam Meridianus, quàm Horizon rectus per utrumq; mundi
polum incidit. Atque hac de cauſa Aſtronomi dies naturales inchoant a me-
ridiano circulo, & non ab Horizonte, quoniam cum ipſi in ſuis obſeruationi-
bus requirant @empora maxime ęqualia, certiſſimo iudicio, ac demonſtratione
animad uerterunt, Zodiacum in ſuo ortu & occaſu non tantam admittere va-
rietatem reſpectu Meridiani, quantam reſpectu Horizontis obliqui. Nam quò
obliquior fuerit Horizon, etiam maior uarietas cernitur in ortu, & occaſu par
tium Zodiaci. Sed hæc melius percipientur in 3. cap.
rectus in ſphæra recta. Nam ſicut ſe habet quoduis punctum eclipticę, ſeu ſtel-
la ad Horizontem rectum, ita prorſus ſeſe habeat, neceſſe eſt ad Meridianum
cuiuslibet ciuitatis, quantum ad ortum, & occaſum, hoc eſt, ad tranſitum per
Meridianum: quia tam Meridianus, quàm Horizon rectus per utrumq; mundi
polum incidit. Atque hac de cauſa Aſtronomi dies naturales inchoant a me-
ridiano circulo, & non ab Horizonte, quoniam cum ipſi in ſuis obſeruationi-
bus requirant @empora maxime ęqualia, certiſſimo iudicio, ac demonſtratione
animad uerterunt, Zodiacum in ſuo ortu & occaſu non tantam admittere va-
rietatem reſpectu Meridiani, quantam reſpectu Horizontis obliqui. Nam quò
obliquior fuerit Horizon, etiam maior uarietas cernitur in ortu, & occaſu par
tium Zodiaci. Sed hæc melius percipientur in 3. cap.
VIII.
Meridianvs circulus inſignem uſum habet in Coſmographia@ officio
22Meridianus
metitur lon
gitudines, et
latitudines
@iuitatum. enim illius metiuntur Coſmographi, & lõgitudines, & latitudines ciuitatum.
Quod ut intelligatur, pauca dicenda mihi uidentur de longitudine, latitudi-
nesq́ue ciuitatum. Ptolemæus igitur ut conſtat ex 1. lib. Geographiæ, cap. 6.
quem omnes Coſmographi imitantur, uidens terram habitabilem magis por-
rigi ab occaſu in ortum, quàm à Septentriones in Auſtrum, appellat tractum
33Cur Ptole-
@æus appel
let tractum
terię ab oc
@aſu in or@ũ
lõgitudinẽ,
à ſep@entrio
ne uero in
@uſtrum, la-
@itudinem. terræ ab occaſu in ortum, longitudinem, à Septentrione uero in Auſtrum, la-
titudinem; quemadmodum etiam in quacunque re quanta maiorem diſtan-
tiam appellare ſolemus longitudinem, & minori diſtantiæ latitudinem tribui
mus. Vel etiam quia, ut idem ait, motus planetarum ab occaſu in ortum lon-
gior eſt, quàm à Septentrione in Auſtrum. Hic enim includitur inter duo@
tropicos tantum, quorum diſtantia continet grad. 47. Ille uero complecti-
tur grad. 360.
22Meridianus
metitur lon
gitudines, et
latitudines
@iuitatum. enim illius metiuntur Coſmographi, & lõgitudines, & latitudines ciuitatum.
Quod ut intelligatur, pauca dicenda mihi uidentur de longitudine, latitudi-
nesq́ue ciuitatum. Ptolemæus igitur ut conſtat ex 1. lib. Geographiæ, cap. 6.
quem omnes Coſmographi imitantur, uidens terram habitabilem magis por-
rigi ab occaſu in ortum, quàm à Septentriones in Auſtrum, appellat tractum
33Cur Ptole-
@æus appel
let tractum
terię ab oc
@aſu in or@ũ
lõgitudinẽ,
à ſep@entrio
ne uero in
@uſtrum, la-
@itudinem. terræ ab occaſu in ortum, longitudinem, à Septentrione uero in Auſtrum, la-
titudinem; quemadmodum etiam in quacunque re quanta maiorem diſtan-
tiam appellare ſolemus longitudinem, & minori diſtantiæ latitudinem tribui
mus. Vel etiam quia, ut idem ait, motus planetarum ab occaſu in ortum lon-
gior eſt, quàm à Septentrione in Auſtrum. Hic enim includitur inter duo@
tropicos tantum, quorum diſtantia continet grad. 47. Ille uero complecti-
tur grad. 360.
Est autem duplex oriens, atque occidens, abſolutum ſcilicet, &
reſpecti-
uum. Oriens abſolutum dicitur finis terræ habitabilis ex parte orientis, qua-
44O@iens abſo
lutũ quod. lis eſt Ptolemæo Sinarum regio, quæ hodie Mangi dicitur, regi Tartarorum
olim ſubdita, nunc autem regi potentiſſimo Sinarum. Procedenti enim ab
occaſu ad ortum poſt dictam regionem ſtatim occurrit mare. Occidens abſo-
55Occidensab
ſolutũ qd. lutum dicitur finis terræ ex parte occidentis, cuiuſmodi ſunt Inſulæ Fortu-
natæ, quę in occidente iacent poſt extrema Europæ, & Africæ littora. Oriens
reſpectiuũ, & occidens ſumitur, habita ratione cuiuſcun que habitationis par-
66Oriẽs, & oc
@idẽs reſpe-
@tiuũ quod. ticularis, ſeu Horizontis: Quo pacto quælibet ciuitas habere dicitur ſuum
oriens, ſuumq; occidens. & hoc poſteriori modo Meridianus quilibet æquali-
ter diſtare dicitur ab ortu & occaſu. Tantum enim temporis conſumit Sol ab
ortu uſq; ad meridiem, quantum à meridie ad occaſum uſq; : Vel quia in om-
nibus regionibus in Aequatore, quomodocunque reuoluatur, exiſtunt 90.
gradus inter Horizontem, ac Meridianum. Priori uero modo accipiunt
Geographi longitudinem terræ, ita ut longitudo cuiuslibet ciuitatis, di-
77Longitudo
ciuitatum
quid. catur diſtantia ab occaſu, id eſt, ab Inſulis Fortunatis, uerſus ortum, quæ
ita deſiniri ſolet. Longitudo ciuitatis, aut loci cuiſpiam eſt arcus Aequa-
toris inter Meridianum dictæ ciuitatis, locive, & Meridianum Inſularum
Fortunatarum interiectus: Vel arcu paralleli per locum tranſeuntis
uum. Oriens abſolutum dicitur finis terræ habitabilis ex parte orientis, qua-
44O@iens abſo
lutũ quod. lis eſt Ptolemæo Sinarum regio, quæ hodie Mangi dicitur, regi Tartarorum
olim ſubdita, nunc autem regi potentiſſimo Sinarum. Procedenti enim ab
occaſu ad ortum poſt dictam regionem ſtatim occurrit mare. Occidens abſo-
55Occidensab
ſolutũ qd. lutum dicitur finis terræ ex parte occidentis, cuiuſmodi ſunt Inſulæ Fortu-
natæ, quę in occidente iacent poſt extrema Europæ, & Africæ littora. Oriens
reſpectiuũ, & occidens ſumitur, habita ratione cuiuſcun que habitationis par-
66Oriẽs, & oc
@idẽs reſpe-
@tiuũ quod. ticularis, ſeu Horizontis: Quo pacto quælibet ciuitas habere dicitur ſuum
oriens, ſuumq; occidens. & hoc poſteriori modo Meridianus quilibet æquali-
ter diſtare dicitur ab ortu & occaſu. Tantum enim temporis conſumit Sol ab
ortu uſq; ad meridiem, quantum à meridie ad occaſum uſq; : Vel quia in om-
nibus regionibus in Aequatore, quomodocunque reuoluatur, exiſtunt 90.
gradus inter Horizontem, ac Meridianum. Priori uero modo accipiunt
Geographi longitudinem terræ, ita ut longitudo cuiuslibet ciuitatis, di-
77Longitudo
ciuitatum
quid. catur diſtantia ab occaſu, id eſt, ab Inſulis Fortunatis, uerſus ortum, quæ
ita deſiniri ſolet. Longitudo ciuitatis, aut loci cuiſpiam eſt arcus Aequa-
toris inter Meridianum dictæ ciuitatis, locive, & Meridianum Inſularum
Fortunatarum interiectus: Vel arcu paralleli per locum tranſeuntis
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib