Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(12)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div38
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
15
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s854
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
12
"
file
="
0032
"
n
="
32
"
rhead
="
GNOMONICES
"/>
lis, hoc eſt, contineat gradus 23. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s855
"
xml:space
="
preserve
">minuta 30. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s856
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s857
"
xml:space
="
preserve
">coniungatur recta M N, ſecans H I, in O. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s858
"
xml:space
="
preserve
">Quoniã
<
lb
/>
verò ductis rectis E M, E N, latera O E, E M, trianguli O E M, lateribus O E, E N, triãguli O E N,
<
lb
/>
ſunt æqualia, continentq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s859
"
xml:space
="
preserve
">angulos ad centrum E, æquales, propterea quòd arcubus æqualibus
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0032-01
"
xlink:href
="
note-0032-01a
"
xml:space
="
preserve
">27. tertij.
<
lb
/>
4. primi.</
note
>
H M, H N, inſiſtant, erunt & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s860
"
xml:space
="
preserve
">baſes O M, O N, æquales, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s861
"
xml:space
="
preserve
">anguli ad O, ac proinde recti. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s862
"
xml:space
="
preserve
">Si igitur
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-0032-01
"
xlink:href
="
fig-0032-01a
"
number
="
10
">
<
image
file
="
0032-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0032-01
"/>
</
figure
>
ex O, ad interuallũ O M, vel O N,
<
lb
/>
deſcribatur circulus M P N, ex-
<
lb
/>
tendaturq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s863
"
xml:space
="
preserve
">recta I H, ad Q, erunt
<
lb
/>
arcus M P, P N, N Q, Q M, qua-
<
lb
/>
drantes, propterea quòd, cum ip-
<
lb
/>
ſis inſiſtant æquales anguli ad cen
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0032-02
"
xlink:href
="
note-0032-02a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
trum O, nẽpe recti, æquales ſint.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s864
"
xml:space
="
preserve
">
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0032-03
"
xlink:href
="
note-0032-03a
"
xml:space
="
preserve
">26. tertij.</
note
>
Quod ſi ſinguli quadrãtes in ter-
<
lb
/>
nas partes æquales ſecentur (atq;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s865
"
xml:space
="
preserve
">adeò totus circulus in partes 12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s866
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
æquales, inſtar Zodiaci, qui in 12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s867
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
ſigna æqualia diſtribuitur) in pun
<
lb
/>
ctis R, S, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s868
"
xml:space
="
preserve
">c quorum bina à pun
<
lb
/>
ctis P, Q, æqualiter remota lineis
<
lb
/>
rectis iungantur (quæ quidem pa
<
lb
/>
rallelæ erunt & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s869
"
xml:space
="
preserve
">ipſi H I, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s870
"
xml:space
="
preserve
">inter
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0032-04
"
xlink:href
="
note-0032-04a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
ſe, ex ijs, quæ in ſcholio propoſ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s871
"
xml:space
="
preserve
">27. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s872
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s873
"
xml:space
="
preserve
">3. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s874
"
xml:space
="
preserve
">Euclidis demonſtrata
<
lb
/>
ſunt à nobis) ſecantibus arcus
<
lb
/>
H M, H N in punctis, β, γ, δ, @,
<
lb
/>
erunt arcus H β, H γ, H δ, H @,
<
lb
/>
declinationibus reliquorũ ſigno-
<
lb
/>
rum Zodiaci inter ♋, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s875
"
xml:space
="
preserve
">♑,
<
lb
/>
æquales, vt mox oſtendemus@</
s
>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s876
"
xml:space
="
preserve
">IAM verò ſi his arcubus æquales arcus abſcindantur I θ, I λ, I μ, I ξ, I π, I ρ, ducanturq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s877
"
xml:space
="
preserve
">rectæ
<
lb
/>
M θ, β λ, γ μ, δ ξ, ε π, N ρ, vel certè parallelæ X R, Y S, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s878
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s879
"
xml:space
="
preserve
">producantur, (Nam & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s880
"
xml:space
="
preserve
">rectæ H I,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0032-05
"
xlink:href
="
note-0032-05a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
γ μ, β λ, M θ, parallelę ſunt, ex demonſcratis à nobis in ſcholio propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s881
"
xml:space
="
preserve
">27. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s882
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s883
"
xml:space
="
preserve
">3. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s884
"
xml:space
="
preserve
">Euclidis, pro-
<
lb
/>
pter æqualitatem arcuum H γ, I μ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s885
"
xml:space
="
preserve
">γ β, μ λ, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s886
"
xml:space
="
preserve
">c.) </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s887
"
xml:space
="
preserve
">erunt hæ, communes ſectiones parallelorũ
<
lb
/>
per initia ſignorum ductorum, ac Meridiani circuli. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s888
"
xml:space
="
preserve
">Sunt enim earum diſtantiæ à recta H I, com@
<
lb
/>
muni ſectione Aequatoris & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s889
"
xml:space
="
preserve
">Meridiani, proportionales diſtantijs ſectionum eorundem parallelo-
<
lb
/>
rum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s890
"
xml:space
="
preserve
">Meridiani, in ipſo Meridiano; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s891
"
xml:space
="
preserve
">cum rectæ ex centro E, per puncta M, β, γ, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s892
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s893
"
xml:space
="
preserve
">emiſſæ au-
<
lb
/>
ferant ex Meridiano circa idem centrum E, deſcripto arcus ſimiles arcubus H M, H β, H γ, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s894
"
xml:space
="
preserve
">c.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s895
"
xml:space
="
preserve
">ex ijs, quæ in commentarijs in Sphæram ſcripſimus ad finem primi capitis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s896
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s897
"
xml:space
="
preserve
">SVNT autem rectæ E M, E β, E γ, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s898
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s899
"
xml:space
="
preserve
">communes ſectiones Meridiani, atque Eclipticæ va-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0032-06
"
xlink:href
="
note-0032-06a
"
xml:space
="
preserve
">Variæ poſitio-
<
lb
/>
nes Eclipticæ.</
note
>
rias poſitiones obtinen tis in ipſo Meridiano. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s900
"
xml:space
="
preserve
">Nam EM, eſt eiuſmodi ſectio, cum principiũ ♋
<
lb
/>
in Meridiano fuerit poſitum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s901
"
xml:space
="
preserve
">At E β, cum fuerit principium ♊ aut ♌ in Meridiano poſitũ
<
unsure
/>
:
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s902
"
xml:space
="
preserve
">
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0032-07
"
xlink:href
="
note-0032-07a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
Et E γ, quando initium ♉, vel ♍ Meridianũ poſſederit, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s903
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s904
"
xml:space
="
preserve
">vt conſtat, ſi Analemma in plano
<
lb
/>
Meridiani proprium intelligatur habere ſitum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s905
"
xml:space
="
preserve
">quæ res perfacilis eſt etiam ex Sphæra materiali.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s906
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s907
"
xml:space
="
preserve
">HAS quoque rectas, cum de Horologiorum deſcriptionibus agemus, appellabimus radios
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0032-08
"
xlink:href
="
note-0032-08a
"
xml:space
="
preserve
">Radij ſignerũ,
<
lb
/>
vel Zodiaci qui
<
lb
/>
ſint.</
note
>
ſignorum, vel Zodiaci, quoniam Sole exiſtente in ſignorum initijs, referunt radios, quos in me-
<
lb
/>
ridie Sol per centrũ mundi E, proijcit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s908
"
xml:space
="
preserve
">At verò rectæ M θ, β λ, γ μ, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s909
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s910
"
xml:space
="
preserve
">diametri ſunt parallelo-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0032-09
"
xlink:href
="
note-0032-09a
"
xml:space
="
preserve
">Diametri paral
<
lb
/>
lelorũ per pun-
<
lb
/>
cta Zodiaci du-
<
lb
/>
ctorum.</
note
>
rum, qui per initia ſignorum Zodiaci incedunt, nempe H I, diameter Aequatoris; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s911
"
xml:space
="
preserve
">γ μ, diame-
<
lb
/>
ter paralleli ♉, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s912
"
xml:space
="
preserve
">♍, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s913
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s914
"
xml:space
="
preserve
">quemadmodum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s915
"
xml:space
="
preserve
">B D, diameter eſt Horizontis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s916
"
xml:space
="
preserve
">A D, Ver-
<
lb
/>
ticalis, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s917
"
xml:space
="
preserve
">c.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s918
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s919
"
xml:space
="
preserve
">ALII has diametros M θ, β λ, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s920
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s921
"
xml:space
="
preserve
">hac ratione ducunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s922
"
xml:space
="
preserve
">rectè quidem, meo iudicio, quia vna
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0032-10
"
xlink:href
="
note-0032-10a
"
xml:space
="
preserve
">Alia deſcriptio
<
lb
/>
parallelorum
<
lb
/>
Aequatoris per
<
lb
/>
ſignorum ini-
<
lb
/>
tia tranſeun-
<
lb
/>
tium.</
note
>
opera, vnoq́ue labore & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s923
"
xml:space
="
preserve
">declinationes parallelorum reperiunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s924
"
xml:space
="
preserve
">diametros eorundem rectę H I,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0032-11
"
xlink:href
="
note-0032-11a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
æquidiſtantes ducunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s925
"
xml:space
="
preserve
">Sumptis arcubus H M, H N, I θ, I ρ, quorum quiſque maximæ Solis de-
<
lb
/>
clinationi æqualis ſit, coniungunt rectas M N, θ ρ, ſecantes rectam H I, in O, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s926
"
xml:space
="
preserve
">e. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s927
"
xml:space
="
preserve
">Deinde ex O, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s928
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
e, deſcribunt circa diametros M N, θ ρ, ſe
<
unsure
/>
micirculos duntaxat M Q N, θ f ρ, quia vt ſupra de-
<
lb
/>
monſtratum eſt, recta M N, in O, atque adeo eadem ratione & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s929
"
xml:space
="
preserve
">θ ρ in e, ſecatur bifariam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s930
"
xml:space
="
preserve
">ad
<
lb
/>
angulos rectos. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s931
"
xml:space
="
preserve
">Diſtributis uerò his ſemicirculis in ſex partes æquales in punctis α, z, x, Y,
<
lb
/>
g, h, m, n, connectunt lineis rectis reſpondentia puncta, qualia ſunt M, θ Y, g; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s932
"
xml:space
="
preserve
">X, h, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s933
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s934
"
xml:space
="
preserve
">Hæ enim
<
lb
/>
dabunt parallelorum diametros, vt prius, quia inter ſe parallelæ erunt, vt rectę Y S, X R, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s935
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s936
"
xml:space
="
preserve
">cum
<
lb
/>
ſemicirculus θ f ρ
<
unsure
/>
, eundem ſitum habeat reſpectu ſemicirculi M Q N, quem ſemicirculus M P N,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0032-12
"
xlink:href
="
note-0032-12a
"
xml:space
="
preserve
">Deſcriptio pa-
<
lb
/>
rall@lorum Ae-
<
lb
/>
quatoris per ſin
<
lb
/>
gulos grad
<
emph
style
="
sub
">9</
emph
>
Ecli
<
lb
/>
pticæ ductorũ.</
note
>
vt manifeſtum eſt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s937
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s938
"
xml:space
="
preserve
">QVOD ſi ſinguli arcus Q X, X Y, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s939
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s940
"
xml:space
="
preserve
">bifariam ſecentur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s941
"
xml:space
="
preserve
">eadem fiant, quæ prius, habebun-
<
lb
/>
tur communes ſectiones parallelorum, qui per dimidia ſignorum, id eſt, per quindenos </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>