Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of figures

< >
[Figure 191]
[Figure 192]
[Figure 193]
[Figure 194]
[Figure 195]
[Figure 196]
[Figure 197]
[Figure 198]
[Figure 199]
[Figure 200]
[Figure 201]
[Figure 202]
[Figure 203]
[Figure 204]
[Figure 205]
[Figure 206]
[Figure 207]
[Figure 208]
[Figure 209]
[Figure 210]
[Figure 211]
[Figure 212]
[Figure 213]
[Figure 214]
[Figure 215]
[Figure 216]
[Figure 217]
[Figure 218]
[Figure 219]
[Figure 220]
< >
page |< < (304) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1046" type="section" level="1" n="255">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s20498" xml:space="preserve">
              <pb o="304" file="0320" n="320" rhead="GNOMONICES"/>
            ris; </s>
            <s xml:id="echoid-s20499" xml:space="preserve">ſine enim hac nullo modo haberi poteſt in recta R S, punctum S, vt patet: </s>
            <s xml:id="echoid-s20500" xml:space="preserve">accidit autem aliquando,
              <lb/>
            vt ęgrè hora hęc abſque errore duci poſſit, propterea quòd perpendicularis F α, nonnunquam in remotiſ-
              <lb/>
            ſimum punctum rectę A B, incidit; </s>
            <s xml:id="echoid-s20501" xml:space="preserve">quod quidem tum euenit, cum valdè exigua eſt declinatio plani horo-
              <lb/>
            logij à Verticali circulo, ac proinde linea declinationis E F, prope à recta C D, abeſt, vt manifeſtum eſt;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s20502" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-0320-01" xlink:href="note-0320-01a" xml:space="preserve">Quo pacto li-
                <lb/>
              nea horæ 6. du-
                <lb/>
              ci queat in pla-
                <lb/>
              nis parũ à Ver-
                <lb/>
              ticali declinan-
                <lb/>
              tibus.</note>
            docet idem Andreas, quo pacto hora 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s20503" xml:space="preserve">tum, cum hoc accidit, poſſit deſcribi, etiam ſi recta F α, non ſit
              <lb/>
            ducta. </s>
            <s xml:id="echoid-s20504" xml:space="preserve">Ita autem rem cum illo exequemur: </s>
            <s xml:id="echoid-s20505" xml:space="preserve">Ex puncto β, ducatur ad A B, perpendicularis β Z, vel ipſi
              <lb/>
            C D, parallela, quam in Z, ſecet recta C Z, perpendicularis ad C D, parallelaveipſi A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s20506" xml:space="preserve">Deinde in Z,
              <lb/>
            conſtituatur angulus declinationis C Z a, ſupra quidem rectam C Z, ſi planum à meridie declinet, infra
              <lb/>
            verò, ſi à Septentrione; </s>
            <s xml:id="echoid-s20507" xml:space="preserve">quod intelligendum eſt, ſi punctum β, extiterit in parte oppoſita lineæ declina-
              <lb/>
            tionis E F, vt in nostro exemplo: </s>
            <s xml:id="echoid-s20508" xml:space="preserve">Nam ſi punctum β, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20509" xml:space="preserve">recta E F, ad eaſdem partes rectę C D, exti-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0320-02" xlink:href="note-0320-02a" xml:space="preserve">10</note>
            terint, conſtituend{us} erit angul{us} declinationis C Z a, infra C Z, in auſtralibus horologijs, ſupra verò in
              <lb/>
            borealibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s20510" xml:space="preserve">Sumpta quoque recta Z a, ęquali ipſi Z β, ducatur per punctum a, (quod inueniemus forſi-
              <lb/>
            tan facilius, ſi ex Z, ad interuallum Z β, arcum C a, deſcribamus ſupra rectam C Z, vel infra, vt de an-
              <lb/>
            gulo C Z a, dixim{us}, numerem{us}{q́ue} declinationem plani horologij à puncto C, vſque ad a) recta a b, paral
              <lb/>
            lela ipſi A B, vel perpendicularis ad β Z, ſecans β Z, in b. </s>
            <s xml:id="echoid-s20511" xml:space="preserve">Nam recta per b, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20512" xml:space="preserve">C, puncta educta da-
              <lb/>
            bit horam 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s20513" xml:space="preserve">optatam.</s>
            <s xml:id="echoid-s20514" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s20515" xml:space="preserve">QVOD ſi idem horologium declinans à Verticali circulo deſcribendum ſit in dato plano, ad quam-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0320-03" xlink:href="note-0320-03a" xml:space="preserve">Conſtructio ho
                <lb/>
              rologii declinã
                <lb/>
              tis ad datam
                <lb/>
              ſtyli longitudi-
                <lb/>
              nem, cuius etiã
                <lb/>
              locus datus ſit.</note>
            cunque ſtyli longitudinem, cuius etiam locus datus ſit, progrediemur hoc artificio. </s>
            <s xml:id="echoid-s20516" xml:space="preserve">Sit in plano horologij
              <lb/>
            datus loc{us} ſlyli in puncto K, eius{q́ue} longitudo K F. </s>
            <s xml:id="echoid-s20517" xml:space="preserve">Ducantur per K, locum ſtyli duærectę A B, F D,
              <lb/>
            ſe mutuo ſecantes in K, ad angulos rectos: </s>
            <s xml:id="echoid-s20518" xml:space="preserve">Vel, ſi planum ſtabile ſit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20519" xml:space="preserve">ad Horizontem rectum, duca-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0320-04" xlink:href="note-0320-04a" xml:space="preserve">20</note>
            tur per K, recta A B, Horizonti ęquidiſtans beneficio libellæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s20520" xml:space="preserve">perpendiculi, quam in K, ad rectos an
              <lb/>
            gulos ſecet D F, quæ ad Horizontem perpendicularis erit, vt demonſtrabim{us}: </s>
            <s xml:id="echoid-s20521" xml:space="preserve">Vel primo loco ducatur
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0320-01" xlink:href="fig-0320-01a" number="218">
                <image file="0320-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0320-01"/>
              </figure>
              <note position="left" xlink:label="note-0320-05" xlink:href="note-0320-05a" xml:space="preserve">30</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0320-06" xlink:href="note-0320-06a" xml:space="preserve">40</note>
            beneficio perpendiculi ad Horizontem perpendicularis F D, per locum ſtyli K, quam in K, ad rectos an-
              <lb/>
            gulos ſecet A B, quę Horizonti erit ęquidiſtans, immo communis ſectio Horizontis & </s>
            <s xml:id="echoid-s20522" xml:space="preserve">plani horologii de-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0320-07" xlink:href="note-0320-07a" xml:space="preserve">50</note>
            clinantis. </s>
            <s xml:id="echoid-s20523" xml:space="preserve">quod etiam demonſir abimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s20524" xml:space="preserve">In F D, autem ſumpta longitudine dati ſtyli K F, ſiuc ſurſum,
              <lb/>
            ſiue deorſum verſus, deſcribatur ex F, vt centro, verſus A B, arcus circuli D H, verſus B, quidem, ſi
              <lb/>
            murus, planumve horologii à meridie in ortum, vel à Septentrione in occaſum declinet; </s>
            <s xml:id="echoid-s20525" xml:space="preserve">verſus A, vero,
              <lb/>
            ſi deflectat à meridie in occaſum, aut à borea in ertum. </s>
            <s xml:id="echoid-s20526" xml:space="preserve">In hoc vero arcu numer ata declinatione muri
              <lb/>
            D H, (Hanc ponimus continere gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s20527" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s20528" xml:space="preserve">à meridie in ortum, vt antea) ducta{q́ue} recta F H, ſecante ipſam
              <lb/>
            A B, in E, agatur per E, recta C E, ipſi F D, parallela, ſeu ad A B, perpendicularis. </s>
            <s xml:id="echoid-s20529" xml:space="preserve">Nam C E, erit
              <lb/>
            linea meridiana, ſiue horę 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s20530" xml:space="preserve">Deinde in arcu H D, ex altera parte rectæ F D, producto ſupputetur cõ-
              <lb/>
            plementum declinationis D N, ducatur{q́ue} recta F N, vel certe ducatur recta F α, ad F E, perpendicu
              <lb/>
            laris ſecans A B, in α Per punctum enim α, ducenda eſt & </s>
            <s xml:id="echoid-s20531" xml:space="preserve">linea æquinoctialis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20532" xml:space="preserve">linea boræ 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s20533" xml:space="preserve">Sumpta
              <lb/>
            quoque in A B, recta E β, ſiue ad dextram, ſiue ad ſiniſtram meridianæ lineę C E, quę ipſi E F, ęqualis
              <lb/>
            ſit, deſcribatur ex β, verſus C E, arcus circuli ſurſum quidem verſus in horologio declinante à </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>