320306DISSERTATIO
propius ad ſe rapiendo, idcirco Aqua, quæ adſcendit in Tubum,
magis agitur verſus oram inferiorem coarctatam, quam ſi ora ean-
dem cum Tubo amplitudinem retinuiſſet, unde minor Aquæ altitu-
do fit.
magis agitur verſus oram inferiorem coarctatam, quam ſi ora ean-
dem cum Tubo amplitudinem retinuiſſet, unde minor Aquæ altitu-
do fit.
Videretur proinde in Exper.
II°, in quo ora anguſtata eſt ad ſupre-
mum, Aquam altius debere adſcendere quam cum ora non anguſtata
erat; imo procul dubio hoc eveniret: ſed quia Tubi ſunt pleni aëre, at-
que Aër non niſi paulum difficilius per eos tranſit, longe difficilius
tranſibit per oram angſtatam, quam per ampliatam; idcirco Aër
reſiſtit adſcendenti liquori, impeditque quominus eandem acquirat
altitudinem: hoc ratiocinium penitus confirmatur. ſi ad lentum
aquæ adſcenſum in Tubum attendimus, qui in cylindrico multo
conſpicitur rapidior.
mum, Aquam altius debere adſcendere quam cum ora non anguſtata
erat; imo procul dubio hoc eveniret: ſed quia Tubi ſunt pleni aëre, at-
que Aër non niſi paulum difficilius per eos tranſit, longe difficilius
tranſibit per oram angſtatam, quam per ampliatam; idcirco Aër
reſiſtit adſcendenti liquori, impeditque quominus eandem acquirat
altitudinem: hoc ratiocinium penitus confirmatur. ſi ad lentum
aquæ adſcenſum in Tubum attendimus, qui in cylindrico multo
conſpicitur rapidior.
EXPERIMENTUM. XII.
Sit in Fig.
2.
Tab.
XI.
Tubus AB utrinque apertus, unum
duoſve pedes longus, cujus pars inferior deſinat in capillarem angu-
ſtiam B: huic Mercurius inſuſus non effluet ex B, modo orificium B ſit
anguſtum: tum vero immergatur Tubus vaſculo continenti alium
Mercurium, quem ſimulac ille in B, attingit, effluet omnis ex
Tubo A B per foramen B.
duoſve pedes longus, cujus pars inferior deſinat in capillarem angu-
ſtiam B: huic Mercurius inſuſus non effluet ex B, modo orificium B ſit
anguſtum: tum vero immergatur Tubus vaſculo continenti alium
Mercurium, quem ſimulac ille in B, attingit, effluet omnis ex
Tubo A B per foramen B.
Impleatur de novo Tubus Mercurio, tum apertura B paulum dif
fringatur, ut patentior fiat. hæreatque perpendiculariter in Aëre
ſuſpenſus, ex apertura B effluet aliquantum Mercurii, non omnis,
dein menſuretur altitudo Mercurii ſuſpenſi in Tubo, & comparetur
cum altitudine ſuperiori, invenietur eſſe in ratione reciproca dia-
metrorum utriuſque aperturæ.
fringatur, ut patentior fiat. hæreatque perpendiculariter in Aëre
ſuſpenſus, ex apertura B effluet aliquantum Mercurii, non omnis,
dein menſuretur altitudo Mercurii ſuſpenſi in Tubo, & comparetur
cum altitudine ſuperiori, invenietur eſſe in ratione reciproca dia-
metrorum utriuſque aperturæ.
Idem fit ſi Experimenrum inftituatur cum infundibulo vitreo in
caudam gracilem terminato, quemadmodum Cl. Jurinus in Philoſ.
Tranſ. N°. 355. pag. 739. adnotavit, huic enim Experimentum
debetur.
caudam gracilem terminato, quemadmodum Cl. Jurinus in Philoſ.
Tranſ. N°. 355. pag. 739. adnotavit, huic enim Experimentum
debetur.
Corol.
1.
Ergo vis retinens Mercurium in Tubo videtur pendere a
certa conditione aperturæ B, qua poſitâ anguſtâ valde, vis reti-
nens eſt major, minor autem eſt eâ ampliatâ.
certa conditione aperturæ B, qua poſitâ anguſtâ valde, vis reti-
nens eſt major, minor autem eſt eâ ampliatâ.
Corol.
2.
Sed ea vis retinens Mercurium in Tubo ſuperatur ab