Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <subchap1>
              <subchap2>
                <p type="main">
                  <s>
                    <pb xlink:href="039/01/320.jpg" pagenum="292"/>
                    <lb/>
                    <arrow.to.target n="note268"/>
                  dubio magis reſiſtunt quam liquidiora, ut Oleum frigidum quam
                    <lb/>
                  calidum, calidum quam aqua pluvialis, aqua quam Spiritus Vini.
                    <lb/>
                  Verum in liquoribus qui ad ſenſum ſatis fluidi ſunt, ut in Aere, in
                    <lb/>
                  Aqua ſeu dulci ſeu ſalſa, in Spiritibus Vini, Terebinthi & Salium,
                    <lb/>
                  in Oleo a fæcibus per deſtillationem liberato & calefacto, Oleoque
                    <lb/>
                  Vitrioli & Mercurio, ac Metallis liquefactis, & ſiqui ſint alii, qui
                    <lb/>
                  tam fluidi ſunt ut in vaſis agitati motum impreſſum diutius con­
                    <lb/>
                  ſervent, effuſique liberrime in guttas decurrendo reſolvantur, nul­
                    <lb/>
                  lus dubito quin regula allata ſatis accurate obtineat: præſertim ſi
                    <lb/>
                  experimenta in corporibus pendulis & majoribus & velocius motis
                    <lb/>
                  inſtituantur.
                    <lb/>
                  </s>
                </p>
                <p type="margin">
                  <s>
                    <margin.target id="note268"/>
                  DE MOTU
                    <lb/>
                  CORPORUM</s>
                </p>
                <p type="main">
                  <s>Denique cum receptiſſima Philoſophorum ætatis hujus opinio
                    <lb/>
                  ſit, Medium quoddam æthereum & longe ſubtiliſſimum extare,
                    <lb/>
                  quod omnes omnium corporum poros & meatus liberrime per­
                    <lb/>
                  meet; a tali autem Medio per corporum poros fluente reſiſtentia
                    <lb/>
                  oriri debeat: ut tentarem an reſiſtentia, quam in motis corporibus
                    <lb/>
                  experimur, tota ſit in eorum externa ſuperficie, an vero partes eti­
                    <lb/>
                  am internæ in ſuperficiebus propriis reſiſtentiam notabilem ſenti­
                    <lb/>
                  ant, excogitavi experimentum tale. </s>
                  <s>Filo pedum undecim longitu­
                    <lb/>
                  dinis, ab unco chalyoeo ſatis firmo, mediante annulo chalybeo, ſu­
                    <lb/>
                  ſpendebam pyxidem abiegnam rotundam, ad conſtituendum pen­
                    <lb/>
                  dulum longitudinis prædictæ. Uncus ſurſum præacutus erat acie
                    <lb/>
                  concava, ut annulus arcu ſuo ſuperiore aciei innixus liberrime mo­
                    <lb/>
                  veretur. </s>
                  <s>Arcui autem inferiori annectebatur filum. </s>
                  <s>Pendulum ita
                    <lb/>
                  conſtitutum deducebam a perpendiculo ad diſtantiam quaſi pedum
                    <lb/>
                  ſex, idque ſecundum planum aciei unci perpendiculare, ne annu­
                    <lb/>
                  lus, oſcillante pendulo, ſupra aciem unci ultro citroque laberetur.
                    <lb/>
                  Nam punctum ſuſpenſionis, in quo annulus uncum tangit, immo­
                    <lb/>
                  tum manere debet. </s>
                  <s>Locum igitur accurate notabam, ad quem de­
                    <lb/>
                  duxeram pendulum, dein pendulo demiſſo notabam alia tria loca ad
                    <lb/>
                  quæ redibat in fine oſcillationis primæ, ſecundæ ac tertiæ. Hoc re­
                    <lb/>
                  petebam ſæpius, ut loca illa quam potui accuratiſſime invenirem.
                    <lb/>
                  Tum pyxidem plumbo & gravioribus, quæ ad manus erant, me­
                    <lb/>
                  tallis implebam. </s>
                  <s>Sed prius ponderabam pyxidem vacuam, una
                    <lb/>
                  cum parte fili quæ circum pyxidem volvebatur ac dimidio par­
                    <lb/>
                  tis reliquæ inter uncum & pyxidem pendulam tendebatur.
                    <lb/>
                  (Nam filum tenſum dimidio ponderis ſui pendulum a perpendiculo
                    <lb/>
                  digreſſum ſemper urget.) Huic ponderi addebam pondus Aeris
                    <lb/>
                  quem pyxis capiebat. </s>
                  <s>Et pondus totum erat quaſi pars ſeptuage­
                    <lb/>
                  ſima octava pyxidis metallorum plenæ. Tum quoniam pyxis me-</s>
                </p>
              </subchap2>
            </subchap1>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>
Impressum