Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
321
321 (269)
322
322 (270)
323
323 (271)
324
324 (272)
325
325 (273)
326
326 (274)
327
327 (275)
328
328 (276)
329
329 (277)
330
330 (278)
< >
page |< < (269) of 389 > >|
321269SUPPLEMENTA. §. I. cta conſiderentur. Nimirum quinto ſi conjungant idem mo-
mentum temporis cum pluribus punctis loci, in quo ſita eſt
coexiſtentia.
Sexto ſi conjungant idem punctum ſpatii cum di-
verſis momentis temporis, quod fieret in ſucceſſivo appulſu
diverſorum punctorum materiæ ad eundem locum.
Septimo ſi
conjungant idem momentum temporis cum eodem puncto ſpa-
tii, in quo ſita eſſet compenetratio.
Octavo ſi nec momen-
tum ullum, nec punctum ſpatii commune habeant, quod ha-
beretur, ſi nec coexiſterent, nec ea loca occuparent, quæ ab
aliis occupata fuiſſent aliquando.
14. Ex hiſce octo caſibus primo reſpondet tertius, ſecundo
11Relationes ea-
rum ad ſe in-
vicem: quæ, &
quomodo poffi-
biles.
quartus, quinto ſextus, ſeptimo octavus.
Tertium caſum, ni-
mirum replicationem, communiter cenſent naturaliter habe-
ri non poſſe.
Quartum cenſent multi habere animam ratio-
nalem, quam putant eſſe in ſpatio aliquo diviſibili, ut plures
Peripatetici in toto corpore, alii Philoſophi in quadam cere-
bri parte, vel in aliquo nervorum ſucco ita, ut cum indiviſi-
bilis ſit, tota ſit in toto ſpatio, &
tota in quavis ſpatii par-
te, quemadmodum eadem indiviſibilis Divina Natura eſt to-
ta in toto ſpatio, &
tota in qualibet ſpatii parte, ubique ne-
ceſſario præſens, &
omnibus creatarum rerum realibus locis
coexiſtens, ac adſtans.
Eundem alii caſum in materia admit-
tunt, cujus particulas eodem pacto extendi putant, ut dixi-
mus;
licet ſimplices ſint, licet partibus expertes, non modo
a ctu ſeparatis, ſed etiam diſtinctis, ac tantummodo ſeparabili-
bus.
Eam ſententiam amplectendam eſſe non cenſeo idcirco,
quod ubicunque materiam loca diſtincta occupantem ſenſu per-
cipimus, ſeparabilem etiam, ingenti ſaltem adhibita vi, vide-
mus;
ſejunctis partibus, quæ diſtabant: nec vero alio ullo ar-
gumento excludimus a Natura replicationem, niſi quia nullam
materiæ partem, quantum ſenſu percipere poſſumus, videmus,
bina ſimul occupare loca.
Virtualis illa extenſio materiæ infi-
nities ulterius progreditur ultra ſimplicem replicationem.
15. Si ſecundus caſus quietis, & primus caſus regreſſus ad
22Quietem, &
regreſſum ad e-
undem locum
in Natura eſſe
in infinitum im-
probabiles, &
inde ingens a-
nalogia.
eundem locum naturaliter haberi poſſent, eſſet is quidem de-
fectus quidam analogiæ inter ſpatium, &
tempus. At mihi
videor probare illud poſſe, neutrum unquam in Natura con-
tingere, adeoque naturaliter haberi non poſſe.
Id autem evin-
co hoc argumento.
Sit punctum materiæ quodam momento
in quodam ſpatii puncto, &
pro quovis alio momento igno-
rantes, ubi ſit, quæramus, quanto probabilius ſit, ipſum ali-
bi eſſe, quam ibidem.
Tanto erit probabilius illud, quam
hoc, quanto plura ſunt alia ſpatii puncta, quam illud unicum.
Hæc in quavis linea ſunt infinita, infinitus in quovis plano li-
nearum numerus, infinitus in toto ſpatio planorum numerus.

Quare numerus aliorum punctorum eſt infinitus tertii generis,
adeoque illa probabilitas major infinities tertii generis infinitate,
ubi de quovis alio determinato momento agitur.
Agatur jam

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index