Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014392
">
<
pb
pagenum
="
675
"
xlink:href
="
016/01/322.jpg
"/>
ſplendida ingenia, quanta authoritate vixê
<
lb
/>
re? </
s
>
<
s
id
="
s.014393
">quàm magnifica opera reliquêre? </
s
>
<
s
id
="
s.014394
">Dioge
<
lb
/>
nes rectè dicere ſolebat: Qui inter pueros
<
lb
/>
ſemper verſatur, à puero parùm differt. </
s
>
<
s
id
="
s.014395
">Num
<
lb
/>
Galenus Ptolemæus, Archimedes, tum ipſe
<
lb
/>
Ariſtoteles dialecticæ parens his argutiolis
<
lb
/>
innituntur? </
s
>
<
s
id
="
s.014396
">aut potius ſolidas declarationes
<
lb
/>
quæſiuêre? </
s
>
<
s
id
="
s.014397
">Deinde quo exemplo rogo tan
<
lb
/>
tum opus conſcripſit aduerſus noſtros de
<
lb
/>
Subtilitate libros? </
s
>
<
s
id
="
s.014398
">Carpſiſſe aliqua frequens
<
lb
/>
fuit exemplum Ariſtotelis, maximè tum
<
lb
/>
Galeni. </
s
>
<
s
id
="
s.014399
">Totum librum euertere longiſſimo
<
lb
/>
alio libro inuſitata, non ſolùm apud anti
<
lb
/>
quos, ſed etiam æquales ætate autores, res
<
lb
/>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014400
">Atque id iure, nam magnus liber ſi ine
<
lb
/>
ptias continet, ſolùm ſufficere admonuiſſe
<
lb
/>
lectorem, paucis in exemplum reprehenſis:
<
lb
/>
ſin bona
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
vtilia quomodo qui tot nouit,
<
lb
/>
in omnibus potuit aberrare Reprehendit me
<
lb
/>
de Latinitate, atque id iurè, nam de cauſis
<
lb
/>
linguæ Latinæ ſcripſit ipſe. </
s
>
<
s
id
="
s.014401
">Sed tamen de
<
lb
/>
poſito pignore certabo, neque Grammaticè
<
lb
/>
nedum Latinè ipſum loqui. </
s
>
<
s
id
="
s.014402
">Præcisè, pro ad
<
lb
/>
vnguem, alterat, particulari penetratione,
<
lb
/>
ac innumera eiuſmodi ( vt totus liber his
<
lb
/>
plenus ſit ) penitùs intimæ barbariei argu
<
lb
/>
menta ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.014403
">Qualis hic cenſor, qualis homi
<
lb
/>
nis ingenium, quæve amentia? </
s
>
<
s
id
="
s.014404
">cum quæ
<
lb
/>
ipſe admittit, quo totus liber ſuus refertus
<
lb
/>
eſt (eſt enim ab initio ad calcem, vt ſi quis
<
lb
/>
alius, totus planè barbarus ) fruſtrà, & ſine
<
lb
/>
cauſa in aliis reprehenditur? </
s
>
<
s
id
="
s.014405
">quæ tamen
<
lb
/>
etiamſi adeſſent, nonne illud vulgatum ad
<
lb
/>
monere poterat, Omni carere culpa debe
<
lb
/>
re eum, qui in alium dicere paratus ſit? </
s
>
<
s
id
="
s.014406
">Ac
<
lb
/>
cuſat me, quòd ex Agyrtarum impoſturis
<
lb
/>
plurima conuaſarim, tot calumniis atque
<
lb
/>
iniuriis, quot ſunt verba. </
s
>
<
s
id
="
s.014407
">Sed ſit ita, modò
<
lb
/>
quæ ſcripſi vera eſſe fateamur, num putat
<
lb
/>
paruum eſſe an mediocris iudicij vel indu
<
lb
/>
ſtriæ, vel laboris, aut vulgaris ſapientiæ in
<
lb
/>
ter tot falſa, paucula vera deprehendere, ſe
<
lb
/>
ligere, cauſamque illorum adiicere? </
s
>
<
s
id
="
s.014408
">an re
<
lb
/>
fert vnde veritatem ipſam expiſceris? </
s
>
<
s
id
="
s.014409
">an vt
<
lb
/>
dicebat Veſpaſianus Imperator, aurum ex
<
lb
/>
vrinæ vectigalibus collectum vrinam olet?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014410
">Ita ergo ( quod tamen à veritate maximè
<
lb
/>
alienum eſt) ſi ex Agyrtarum experimentis
<
lb
/>
pauca ſint adiecta, etiamſi vera ſint, pro im
<
lb
/>
poſturis habenda ſunt? </
s
>
<
s
id
="
s.014411
">Sed valeant hæc om
<
lb
/>
nia, nec vllius ſint momenti: duo ſunt, quæ
<
lb
/>
omninò me præpediunt, ne poſſim, etiam ſi
<
lb
/>
velim, illi reſpondere, & quibus vale dicere
<
lb
/>
nequeam: alterum eſt, quòd occupatus ſim
<
lb
/>
nimis in rebus humano generi vtilioribus:
<
lb
/>
nec ſufficiat tempus, quod ab exercitatione
<
lb
/>
medendi ſupereſt his negociis, adeò vt &
<
lb
/>
hoc ipſum paucum quo ſcribo, cogar à cu
<
lb
/>
randi officio non leui certè damno rei pecu
<
lb
/>
niariæ ſubtrahere, quantò minùs vt ad reſ
<
lb
/>
pondendum tam longæ neniæ ſuppetat?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014412
">Nunc enim tres libros Contradicentium,
<
lb
/>
qui duobus editis proximè ſuccedunt, per
<
lb
/>
ficio, & quatuor libros de Vrinis nouam
<
lb
/>
prorſus inuentionem, atque innumeris expe
<
lb
/>
rimentis comprobatam, rem ſanè qua nul
<
lb
/>
lam aliam ſciam mortalium generi vtilio
<
lb
/>
rem, per quam multa millia hominum, qui
<
lb
/>
ſecùs perituri forent, ſingulis annis ſerua
<
lb
/>
buntur, magno medicorum gloriæ incre
<
lb
/>
mento conſcribo, atque ſimul Hymnum
<
lb
/>
Deo finem hoc anno ſcribendo impoſiturus
<
lb
/>
his libris: quibus cùm nihil maius efficere
<
lb
/>
me potuiſſe fatear, nec maiore diligentia
<
lb
/>
aliud quicquam conſcripſiſſe, coronidem la
<
lb
/>
boribus meis honeſtiſſimam impoſuiſſe ar
<
lb
/>
bitror. </
s
>
<
s
id
="
s.014413
">Vno enim eorum corporis ſalubrita
<
lb
/>
ti, quantum vllo alio libro conſultum eſt:
<
lb
/>
altero animæ tranquillitati ac ſplendori, vt
<
lb
/>
nihil maius excogitare potuerim, cùm etiam
<
lb
/>
in vtroque non dubitem, & induſtria, &
<
lb
/>
diligentia, & rei tractandæ inuentione, &
<
lb
/>
quod omnium maximum eſt, numinis au
<
lb
/>
xilio ac gratia me ipſum in omnium alio
<
lb
/>
rum librorum, præterquam Artis paruæ
<
lb
/>
medendi compoſitione, quam etiam anno
<
lb
/>
præcedente perfeci, longo interuallo ſupe
<
lb
/>
raſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.014414
">Nam neque quenquam vel mediocri
<
lb
/>
ter expertum medicum futurum exiſtimo,
<
lb
/>
qui prælectis his libris intellectis, diligen
<
lb
/>
terque conſideratis, non quaſi prodigioſas
<
lb
/>
prædictiones atque curas in ſingulis morbis
<
lb
/>
effecturus non ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.014415
">Nec quenquam adeò ma
<
lb
/>
lum, & perfractæ vitæ mortalem, modò in
<
lb
/>
eo aliquid ratio humana poſſit, qui moribus
<
lb
/>
atque pietate optimis aut cuique veritatis
<
lb
/>
egregio amatori ſimillimus non euadat, at
<
lb
/>
que adeò efficaci vi mutare hominum mo
<
lb
/>
res poteſt, vt ne boni fiant, ſi qui ſtudent,
<
lb
/>
prorſus ab illius lectione abſtinere cogantur
<
lb
/>
Hæc ſunt commoda, quæ hoc labore, ſupre
<
lb
/>
mo Deo dante, humano generi præſtiturus
<
lb
/>
ſum. </
s
>
<
s
id
="
s.014416
">An igitur par eſt his relectis ad reſpon
<
lb
/>
dendum longiſſimæ fabulæ, & maximè in
<
lb
/>
tricatæ diſputationi me conferre? </
s
>
<
s
id
="
s.014417
">accedit al
<
lb
/>
terum, quòd ex hac tam longa, quam
<
expan
abbr
="
futurã
">futuram</
expan
>
<
lb
/>
video contentione, nihil decorum nobis, aut
<
lb
/>
vtile humano generi ſucceſſurum ſpero. </
s
>
<
s
id
="
s.014418
">Sed
<
lb
/>
vt apud Socratem, eia Xantippe, eia Socra
<
lb
/>
tes dicentes, communiter fabulæ ſpectatores
<
lb
/>
nos irrideant:
<
expan
abbr
="
neq;
">neque</
expan
>
enim in hac ſua
<
foreign
lang
="
grc
">ῥαψωδίᾳ</
foreign
>
,
<
lb
/>
niſi tricæ ſophiſmata maledicta, iurgia
<
expan
abbr
="
calũ-niæ
">calum-
<
lb
/>
niæ</
expan
>
inueniri poterunt, & tum legendo, tum
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
reſpondẽdo
">reſpondendo</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſolùm ego, ſed & lectores ipſi
<
lb
/>
tædio potiùs,
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
voluptate afficiantur. </
s
>
<
s
id
="
s.014419
">Quid
<
lb
/>
ergo cauſæ eſt, vt reſcribam? </
s
>
<
s
id
="
s.014420
">nec enim in re
<
lb
/>
ipſa iuuamur, cum nullum ipſe in tam lon
<
lb
/>
go opere experimentum adiiciat, quod erat
<
lb
/>
operis ipſius propoſitum, & id, de quo lo
<
lb
/>
quutus ſum, cum ſucceſſurum aliquem, qui
<
lb
/>
hac tractatione aucturus eſſet, prædixi:
<
lb
/>
nec diſputatio ipſa voluptatem legentibus
<
lb
/>
ſit allatura, vt duorum commodorum, quæ
<
lb
/>
lectio præſtare ſolet, ſcilicet: Vt prodeſſe
<
lb
/>
velint, & delectare Poëtæ: nullum in hac
<
lb
/>
reſponſione ſubſecuturum videam. </
s
>
<
s
id
="
s.014421
">Id etiam
<
lb
/>
tertio loco me à ſcribendo auertit: quod ſi
<
lb
/>
omnibus reſpondere voluero, nimis lon
<
lb
/>
gum opus conficere nulli vſui futurum co
<
lb
/>
gar: ſi aliquibus tantum exiſtimabunt in
<
lb
/>
uidi, quæ prætermiſerim, ob id præter
<
lb
/>
miſiſſe, quod reſpondere neſciam. </
s
>
<
s
id
="
s.014422
">Et licet
<
lb
/>
exiſtimaturi ſint aliqui me victum, atque
<
lb
/>
certamini imparem? </
s
>
<
s
id
="
s.014423
">ita ſit, malo aliquid
<
lb
/>
amittere, quàm ſpoliari. </
s
>
<
s
id
="
s.014424
">Eſt euulgatus
<
lb
/>
liber ſuus, eſt noſter, lectores facilè iudi
<
lb
/>
cium ferent. </
s
>
<
s
id
="
s.014425
">Quid ſi me mortuo prodiiſſet
<
lb
/>
liber, vt credidit: nunquid torqueri debeo
<
lb
/>
nunc, ne aliàs in futurum id accidat? </
s
>
<
s
id
="
s.014426
">aut que
<
lb
/>
ri, quòd non perpetuus ſim, aut tueri </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>