Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of contents

< >
[21.] PHILOSOPHIÆ NATURALIS THEORIA PARS I. Theoriæ expoſitio , analytica deductio , & vindicatio.
Page: 53
[22.] PARS II Theoriæ applicatio ad Mechanicam.
Page: 129 (77)
[23.] PARS III Applicatio Theoriæ ad Phyſicam.
Page: 216 (164)
[24.] APPENDIX Ad Metaphyſicam pertinens DE ANIMA, & DEO
Page: 300 (248)
[25.] §. I. De Spatio, ac Tempore (a).
Page: 316 (264)
[26.] §. II. De Spatio, & Tempore, ut a nobis cognoſcuntur.
Page: 325 (273)
[27.] §. III. Solutio analytica Problematis determinantis naturam Legis Virium.
Page: 329 (277)
[28.] § IV. Contra vires in minimis diſtantiis attractivas, & excreſcentes in infinitum.
Page: 341 (289)
[29.] § V. De Æquilibrio binarum maſſarum connexarum invicem per bina alia puncta
Page: 345 (293)
[30.] §. VI. EPISTOLA AUCTORIS AD P. CAROLUM SCHERFFER. SOCIETATIS JESU.
Page: 349 (297)
[31.] FINIS.
Page: 363 (311)
[32.] CATALOGUS OPERUM P. ROGERII JOSEPHI BOSCOVICH S. J. impreſſorum uſque ad initium anni 1763. Opera, & opuſcula iuſtæ molis.
Page: 365
[33.] Adnotationes in aliorum Opera.
Page: 366
[34.] Diſſertationes impreſſæ pro exercitationibus annuis, & publice propugnatæ: omnes in 4.
Page: 366
[35.] Inſerta.
Page: 368
[36.] In Monumentis Acad. Bononienſis.
Page: 369
[37.] In Romano Litteratorum diario vulgo Giornale de' Lette-rati appreſſo i Fratelli Pagliarini.
Page: 369
[38.] In aliis Monumentis.
Page: 370
[39.] Poetica.
Page: 370
[40.] MONITUM.
Page: 372
< >
page |< < (273) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <pb o="273" file="0325" n="325" rhead="SUPPLEMENTA. §. II."/>
        </div>
        <div type="section" level="0" n="0">
          <head xml:space="preserve">§. II.</head>
          <head style="it" xml:space="preserve">De Spatio, & Tempore, ut a nobis
            <lb/>
          cognoſcuntur.</head>
          <p>
            <s xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:space="preserve">DIximus in ſuperiore Supplemento de ſpatio, ac
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0325-01" xlink:href="note-0325-01a" xml:space="preserve">Nos nec modos
                <lb/>
              exiſtendi loca.
                <lb/>
              les poſſe abſo.
                <lb/>
              lute cognoſce-
                <lb/>
              re, nec abſo-
                <lb/>
              lutas diſtantias,
                <lb/>
              & magnitudi-
                <lb/>
              nes.</note>
            tempore, ut ſunt in ſe ipſis: </s>
            <s xml:space="preserve">ſupereſt, ut illud at-
              <lb/>
            tingam, quod pertinet ad ipſa, ut cognoſcuntur. </s>
            <s xml:space="preserve">Nos nequa-
              <lb/>
            quam immediate cognoſcimus per ſenſus illos exiſtendi modos
              <lb/>
            reales, nec diſcernere poſſumus alios ab aliis. </s>
            <s xml:space="preserve">Sentimus quidem
              <lb/>
            a diſcrimine idearum, quæ per ſenſus excitantur in animo, re-
              <lb/>
            lationem determinatam diſtantiæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">poſitionis, quæ e binis qui-
              <lb/>
            buſque localibus exiſtendi modis exoritur, ſed eadem idea oriri
              <lb/>
            poteſt ex innumeris modorum, ſive punctorum realium loci bi-
              <lb/>
            nariis, quæ inducant relationes æqualium diſtantiarum, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſimi-
              <lb/>
            lium poſitionum tam inter ſe, quam ad noſtra organa, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad
              <lb/>
            reliqua circumjacentia corpora. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam bina materiæ puncta, quæ
              <lb/>
            alicubi datam habent diſtantiam, & </s>
            <s xml:space="preserve">poſitionem inductam a bi-
              <lb/>
            nis quibuſdam exiſtendi modis, alibi poſſunt per alios binos exi-
              <lb/>
            ſtendi modos habere relationem diſtantiæ æqualis, & </s>
            <s xml:space="preserve">poſitionis
              <lb/>
            ſimilis, diſtantiis nimirum ipſis exiſtentibus parallelis. </s>
            <s xml:space="preserve">Si illa
              <lb/>
            puncta, & </s>
            <s xml:space="preserve">nos, & </s>
            <s xml:space="preserve">omnia circumjacentia corpora mutent loca
              <lb/>
            realia, ita tamen, ut omnes diſtantiæ æquales maneant, & </s>
            <s xml:space="preserve">prio-
              <lb/>
            ribus parallelæ nos eaſdem prorſus habebimus ideas, quin imo
              <lb/>
            eaſdem ideas habebimus; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi manentibus diſtantiarum magnitudi-
              <lb/>
            nibus, directiones omnes in æquali angulo converterentur, adeo-
              <lb/>
            que æque ad ſe invicem inclinarentur, ac prius. </s>
            <s xml:space="preserve">Et ſi minue-
              <lb/>
            rentur etiam diſtantiæ illæ omnes, manentibus angulis, & </s>
            <s xml:space="preserve">ma-
              <lb/>
            nente illarum ratione ad ſe invicem, vires autem ex ea diſtan-
              <lb/>
            tiarum mutatione non mutarentur, rite mutata virium ſcala il-
              <lb/>
            la, nimirum curva illa linea, per cujus ordinatas ipſæ vires ex-
              <lb/>
            primuntur; </s>
            <s xml:space="preserve">nullam nos in noſtris ideis mutationem haberemus.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">19. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc autem conſequitur illud, ſi totus hic Mundus no-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0325-02" xlink:href="note-0325-02a" xml:space="preserve">Motum com.
                <lb/>
              munem nobis,
                <lb/>
              & Mundo non
                <lb/>
              poſſe a nobis
                <lb/>
              cognoſci, nec
                <lb/>
              ſi ipſe in qua-
                <lb/>
              vis ratione au-
                <lb/>
              geatur, vel mi-
                <lb/>
              nuatur totus.</note>
            bis conſpicuus motu parallelo promoveatur in plagam quamvis,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">ſimul in quovis angulo convertatur, nos illum motum, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            converſionem ſentire non poſſe. </s>
            <s xml:space="preserve">Sic ſi cubiculi, in quo ſu-
              <lb/>
            mus, & </s>
            <s xml:space="preserve">camporum, ac montium tractus omnis motu aliquo
              <lb/>
            Telluris communi ad ſenſum ſimul convertatur; </s>
            <s xml:space="preserve">motum ejuſ-
              <lb/>
            modi ſentire non poſſumus: </s>
            <s xml:space="preserve">ideæ enim eædem ad ſenſum exci-
              <lb/>
            tantur in animo. </s>
            <s xml:space="preserve">Fieri autem poſſet, ut totus itidem Mundus
              <lb/>
            nobis conſpicuus in dies contraheretur, vel produceretur, ſcala
              <lb/>
            virium tantundem contracta, vel producta: </s>
            <s xml:space="preserve">quod ſi fieret; </s>
            <s xml:space="preserve">nul-
              <lb/>
            la in animo noſtro idearum mutatio haberetur, adeoque nullus
              <lb/>
            ejuſmodi mutationis ſenſus.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:space="preserve">Ubi vel objecta externa, vel noſtra organa mutant
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0325-03" xlink:href="note-0325-03a" xml:space="preserve">Mutata poſi-
                <lb/>
              tione noſtra,</note>
            illos ſuos exiſtendi modos ita, ut prior illa æqualitas, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum