1tentia applicata in B, ita vt in puncto B producatur impetus eiuſdem
perfectionis, de quo ſuprà: ſi mouetur motu circulari circa aliquod cen
trum v. g. circa centrum H, & punctum B conficiat arcum BD æqua
lem rectæ b I, vel BL quam æquali tempore B vel A antè percurrebant
motu recto; certè totus cylindrus BH acquiret tantùm ſpatium BHD
motu circulari circa centrum H; ſed motu recto acquiſiuit ſpatium re
ctanguli BK, quod maius eſt, vt patet; igitur motus circularis circa H
cylindri BH eſt ad rectum, vt ſector BHD ad rectangulum BK; igitur
facilitas motus circularis eſt ad facilitatem motus recti præſentis, vt re
ctangulum BK ad ſectorem BHD; quænam verò ſit hæc proportio pa
tet ex Cyclometria, ſuppoſitâ ratione Archimedis periphæriæ ad diame
trum; igitur cum cylindrus impulſus in B faciliùs moueri poſſit motu
circulari, quàm recto, vt conſtat ex dictis; & cùm eo motu moueatur,
quo faciliùs moueri poteſt; modò poſſit ad illum determinari, non mirum
eſt ſi eo moueatur, & minor impetus producatur in eodem cylindro
BH; debet autem eſſe aliquod centrum huius motus, quod determina
bimus paulò pòſt, poſtquam breuiter exilem quamdam objectionem de
impetu refutauerimus.
perfectionis, de quo ſuprà: ſi mouetur motu circulari circa aliquod cen
trum v. g. circa centrum H, & punctum B conficiat arcum BD æqua
lem rectæ b I, vel BL quam æquali tempore B vel A antè percurrebant
motu recto; certè totus cylindrus BH acquiret tantùm ſpatium BHD
motu circulari circa centrum H; ſed motu recto acquiſiuit ſpatium re
ctanguli BK, quod maius eſt, vt patet; igitur motus circularis circa H
cylindri BH eſt ad rectum, vt ſector BHD ad rectangulum BK; igitur
facilitas motus circularis eſt ad facilitatem motus recti præſentis, vt re
ctangulum BK ad ſectorem BHD; quænam verò ſit hæc proportio pa
tet ex Cyclometria, ſuppoſitâ ratione Archimedis periphæriæ ad diame
trum; igitur cum cylindrus impulſus in B faciliùs moueri poſſit motu
circulari, quàm recto, vt conſtat ex dictis; & cùm eo motu moueatur,
quo faciliùs moueri poteſt; modò poſſit ad illum determinari, non mirum
eſt ſi eo moueatur, & minor impetus producatur in eodem cylindro
BH; debet autem eſſe aliquod centrum huius motus, quod determina
bimus paulò pòſt, poſtquam breuiter exilem quamdam objectionem de
impetu refutauerimus.
Itaque obiiciunt aliqui, impetum non produci ad extra ab impetu;
quia ſcilicet impetus habet iam effectum ſcilicet motum; igitur aliud
munus non eſt illi imponendum; igitur non producit alium effectum;
igitur non eſt cauſa impetus.
quia ſcilicet impetus habet iam effectum ſcilicet motum; igitur aliud
munus non eſt illi imponendum; igitur non producit alium effectum;
igitur non eſt cauſa impetus.
Reſpondeo primò, calor eſt cauſa rarefactionis;
igitur non producit
alium calorem, quia habet iam vnum effectum; ſi tuum argumentum
concludit, meum quoque concludet. Reſpondeo ſecundò, anima produ
cit viſionem, ergo auditionem producere non poteſt, cùm iam habeat
vnum effectum: Dices, eandem cauſam poſſe habere plures effectus; cur
igitur negas de impetu?
alium calorem, quia habet iam vnum effectum; ſi tuum argumentum
concludit, meum quoque concludet. Reſpondeo ſecundò, anima produ
cit viſionem, ergo auditionem producere non poteſt, cùm iam habeat
vnum effectum: Dices, eandem cauſam poſſe habere plures effectus; cur
igitur negas de impetu?
Reſpondeo tertiò directè, motum eſſe effectum impetus ad intra, quem
præſtat in ſuo ſubjecto; igitur eſt effectus formalis ſecundarius; nec
alius eſſe poteſt, vt lib.1. demonſtrauimus; at verò impetus eſt effectus
alterius impetus ad extra; igitur impetus eſt cauſa efficiens impetus, id
que ad extra & cauſa formalis, vel exigitiua motus ad intra; ſicut calor
eſt cauſa formalis, vel exigitiua rarefactionis ad intra, cauſa verò effi
ciens alterius caloris ad extra; & verò nullo argumento probabis calo
rem à calore produci, quo ego non probem impetum ab impetu produ
ci; igitur impetus eſt cauſa alterius impetus; quia phyſicè loquendo il
lud vocamus cauſam, ex cuius applicatione ſequitur neceſſariò effectus;
atqui applicato corpore ſolo ſine impetu nullus impetus producitur ad
extra, vt patet; applicato verò cum impetu, producitur ſtatim alius im
petus; igitur ipſe impetus eſt cauſa: nec dicas requiri, vt conditionem;
quia primò, nullum eſſet munus huius conditionis; nec enim applica
ret cauſam ſubjecto, nec remoueret vllum impedimentum. Secundò di
cam ſimiliter calorem eſſe conditionem. Tertiò, dicerem etiam eſſe con
ditionem ad motum. Quartò, quis dicat corpus graue producere impe-
præſtat in ſuo ſubjecto; igitur eſt effectus formalis ſecundarius; nec
alius eſſe poteſt, vt lib.1. demonſtrauimus; at verò impetus eſt effectus
alterius impetus ad extra; igitur impetus eſt cauſa efficiens impetus, id
que ad extra & cauſa formalis, vel exigitiua motus ad intra; ſicut calor
eſt cauſa formalis, vel exigitiua rarefactionis ad intra, cauſa verò effi
ciens alterius caloris ad extra; & verò nullo argumento probabis calo
rem à calore produci, quo ego non probem impetum ab impetu produ
ci; igitur impetus eſt cauſa alterius impetus; quia phyſicè loquendo il
lud vocamus cauſam, ex cuius applicatione ſequitur neceſſariò effectus;
atqui applicato corpore ſolo ſine impetu nullus impetus producitur ad
extra, vt patet; applicato verò cum impetu, producitur ſtatim alius im
petus; igitur ipſe impetus eſt cauſa: nec dicas requiri, vt conditionem;
quia primò, nullum eſſet munus huius conditionis; nec enim applica
ret cauſam ſubjecto, nec remoueret vllum impedimentum. Secundò di
cam ſimiliter calorem eſſe conditionem. Tertiò, dicerem etiam eſſe con
ditionem ad motum. Quartò, quis dicat corpus graue producere impe-