Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Table of figures

< >
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N2136B">
            <p id="N2291C" type="main">
              <s id="N2292A">
                <pb pagenum="295" xlink:href="026/01/329.jpg"/>
              quia quotieſcunque nouus impetus ad nouam lineam determinatus ac­
                <lb/>
              cedit priori, non eſt dubium, quin deſtruatur aliquid impetus, quia ali­
                <lb/>
              quid fruſtrà eſt, vt lib. 1. demonſtratum eſt. </s>
            </p>
            <p id="N2293B" type="main">
              <s id="N2293D">Obſerua ſeptimò, aliud mirabilius, ſcilicet impetum poſſe produci in
                <lb/>
              eo mobili, cui iam ineſt maior impetus, quàm inſit alteri, à quo nouus
                <lb/>
              imprimitur; quod certè nunquam fieri poteſt, cum nouus impetus ad
                <lb/>
              eandem lineam eſt determinatus, ad quam prior impetus, qui mobili
                <lb/>
              ineſt, iam determinatus eſt. </s>
            </p>
            <p id="N22949" type="main">
              <s id="N2294B">Obſeruabis octauò; </s>
              <s id="N2294E">quotieſcunque planum, quod mouetur motu re­
                <lb/>
              cto, vel deſinit illicò moueri, vel tardiùs mouetur, tunc globus incubans
                <lb/>
              mouetur vlteriùs, & quaſi proiicitur; </s>
              <s id="N22956">hoc ipſum vidimus in naui: </s>
              <s id="N2295A">ratio
                <lb/>
              clara eſt; quia prior impetus in globo productus, qui manet intactus,
                <lb/>
              ſuum effectum habet. </s>
            </p>
            <p id="N22962" type="main">
              <s id="N22964">Obſeruabis nonò, ſi terra moueretur ex hypotheſi Copernici, quæ
                <lb/>
              tamen falſiſſima eſt, idem Parallelus terreſtris globi inæquali motu mo­
                <lb/>
              ueretur. </s>
              <s id="N2296B">v. g. idem punctum Æquatoris, dum Soli directè reſpondet de
                <lb/>
              meridie tardiore motu; </s>
              <s id="N22975">oppoſitum verò de media nocte velociùs moue­
                <lb/>
              retur; </s>
              <s id="N2297B">ex qua tamen inæqualitate motus aliqui malè ſuſpicantur æſtum
                <lb/>
              maris oriri; </s>
              <s id="N22981">quippe licèt fortè aliquis æſtus maris ex illa hypotheſi ſe­
                <lb/>
              queretur, longè tamen diuerſus ab eo, qui nunc eſt; nam primò, iis omni­
                <lb/>
              bus qui eidem Meridiano ſubſunt eodem tempore accideret æſtus ſcili­
                <lb/>
              cet de meridie. </s>
              <s id="N2298B">Secundò his, qui propiùs accedunt ad polos longè minor
                <lb/>
              æſtus eſſet; vtrumque autem falſum eſſe conſtat. </s>
              <s id="N22991">Tertiò, eadem ſemper
                <lb/>
              hora in ſingulis punctis eiuſdem Paralleli ſeorſim ferueret æſtus; ſed de
                <lb/>
              his aliàs plura. </s>
            </p>
            <p id="N22999" type="main">
              <s id="N2299B">Obſeruabis decimò, quò diutius potentia motrix manet applicata, ac­
                <lb/>
              cedente continenter maiore niſu, maior quoque impetus producitur in
                <lb/>
              rota, quod clarum eſt; vnde diutiùs deinde rota verſatur. </s>
            </p>
            <p id="N229A3" type="main">
              <s id="N229A5">Obſeruabis vndecimò, trochum in gyros actum ita aliquando verſari,
                <lb/>
              vt ſtare prorſus immobilis videatur; quia ferreum fulcrum, cui ligneus
                <lb/>
              conus innititur vel excauato ſibi foramine excurrere vltrà non poteſt,
                <lb/>
              vel motu centri penitus quieſcente ſupereſt tantùm motus orbis. </s>
            </p>
            <p id="N229AF" type="main">
              <s id="N229B1">Obſeruabis duodecimò, antequam quieſcat trochus, inclinata verti­
                <lb/>
              gine per aliquod tempus verſari, moxque, vbi decidit, in plano ipſo ad
                <lb/>
              inſtar globi adhuc rotari; </s>
              <s id="N229B9">ſed quia hæc pertinent ad motum mixtum ex
                <lb/>
              circularibus in libro 9. remitto: & verò multa ſunt in hoc trochi motu,
                <lb/>
              quæſi attentè conſiderentur, maximam admirationem mouere poſſint. </s>
            </p>
            <p id="N229C1" type="main">
              <s id="N229C3">Obſeruabis decimotertiò, ſi ferrum, quo trochus armatur, ita eſſet
                <lb/>
              infixum vt reuerâ centrum grauitatis cum puncto contactus plani con­
                <lb/>
              necteret; </s>
              <s id="N229CB">nulla eſſet inclinata vertigo, antequam impetus extinguere­
                <lb/>
              tur; cur enim potiùs in vnam partem, quàm in aliam. </s>
            </p>
            <p id="N229D1" type="main">
              <s id="N229D3">Obſeruabis decimoquarto aquam in vorticibus facilè circulari motu
                <lb/>
              conuolui, & aëra, vel halitum in turbinibus; </s>
              <s id="N229D9">quia ſcilicet vel nullus, vel
                <lb/>
              modicus eſt obex: idem dico de nube, fumo, acu magnetica, trocho, vel
                <lb/>
              ſphæra læuigata in plano leuigato. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>