Bernoulli, Daniel
,
Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(19)
of 361
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div17
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
15
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s487
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
19
"
file
="
0033
"
n
="
33
"
rhead
="
SECTIO SECUNDA.
"/>
aqua enim aſcendit ſupra libellam in tubo ſtrictiori, cujus altera extre-
<
lb
/>
mitas aquæ ſubmergitur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s488
"
xml:space
="
preserve
">Mercurius vero libellam non attingit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s489
"
xml:space
="
preserve
">Hæc vero
<
lb
/>
cum aliquando attente perpenderem, in eandem præter propter incidi cau-
<
lb
/>
ſam, quam olim Patruus meus Jacobus Bernoulli, beate defunctus
<
lb
/>
dederat in tractatu ſuo de gravitate ætheris, nempe aquam in tubo ſtrictiori
<
lb
/>
ideo ultra libellam aſcendere, quod numerus particularum aëreo-ætherea-
<
lb
/>
rum in baſi columnæ, quæ aquæ in tubo ſupereminet, minor ſit nume-
<
lb
/>
ro particularum in ſimili baſi extra tubum; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s490
"
xml:space
="
preserve
">hoc vero intelligitur ex eo,
<
lb
/>
quod poſitis juxta ſe globulis in tabula horizontali, ſi circino cirulus fiat,
<
lb
/>
globulorum aliquot neceſſario excludantur, quia dividi nequeunt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s491
"
xml:space
="
preserve
">Sunt ve-
<
lb
/>
ro preſſiones columnarum aëreo- ætherearum (quarum baſis altera eſt in
<
lb
/>
tubo, altera extra tubum) ut baſes, id eſt, ut numeri globulorum in baſi-
<
lb
/>
bus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s492
"
xml:space
="
preserve
">unde ſi numerus globulorum in prima baſi ſit = a, in altera = a + b,
<
lb
/>
preſſio columnæ prioris = g, erit preſſio alterius columnæ = {a + b/a}g, hinc dif-
<
lb
/>
ferentia preſſionum = {b/a}g, cui æquari debet altitudo aquæ ſupra libellam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s493
"
xml:space
="
preserve
">Hæc ut rectius intelligantur, conſiderandum erit eſſe g proportionalem qua-
<
lb
/>
drato diametri, quæ reſpondet ſuperficiei fluidi tubo incluſi, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s494
"
xml:space
="
preserve
">eidem
<
lb
/>
quadrato ob extremam globulorum parvitatem proportionalem quoque eſſe a,
<
lb
/>
ſic ut ratio g ad a cenſenda ſit conſtans, atque proin altitudo aquæ ſupra li-
<
lb
/>
bellam proportionem ſequi debeat ipſius b; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s495
"
xml:space
="
preserve
">eſt vero, quod per ſe patet,
<
lb
/>
b ut peripheria ſuperficiei fluidi tubo incluſi, erit igitur altitudo ſupra libel-
<
lb
/>
lam, ut eadem illa peripheria, id quod experientia jam diu confirmavit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s496
"
xml:space
="
preserve
">Si
<
lb
/>
porro nunc diverſa conſideremus fluida, videbimus eo tortuoſiorem atque
<
lb
/>
proin majorem eſſe præmemoratam peripheriam, quo majores ſunt fluidi
<
lb
/>
particulæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s497
"
xml:space
="
preserve
">cum à magnitudine hujus peripheriæ pendeat altitudo fluidi
<
lb
/>
ſupra libellam, percipimus, cur hæc altitudo in eodem tubo non ſequatur
<
lb
/>
rationem gravitatis ſpecificæ inverſam: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s498
"
xml:space
="
preserve
">ita ſi idem tubulus immergatur ſpi-
<
lb
/>
ritui vini & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s499
"
xml:space
="
preserve
">aquæ, ille minus aſcendit, quam hæc, cum tamen ob mino-
<
lb
/>
rem ſuam gravitatem ſpiritus aſcendere deberet magis; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s500
"
xml:space
="
preserve
">hoc vero indicat, ſi
<
lb
/>
recte rem aſſecutus ſum, minores eſſe particulas ſpiritus vini, quam aquæ: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s501
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Nunquam tamen meo judicio aſcenſus ſupra libellam in ullo fluido mutari
<
lb
/>
poteſt in deſcenſum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s502
"
xml:space
="
preserve
">omnia fluida ejusdem eſſe hac in re indolis, credi-
<
lb
/>
derim, niſi alia quædam cauſa, nondum hactenus conſiderata, </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>