Apian, Petrus, Instrvmentvm Sinvvm, sev primi mobilis

Table of contents

< >
[11.] REGVLA PRIMA.
[12.] REGVLA SECVNDA.
[13.] TALIS AD VSVM QVADRANS ADORNARI debet quantuſcun ſit.
[14.] PRONVNCIATVM II.
[15.] PRONVNCIATVM III. Latitudinem Lunæ ab eclyptica per ſinus colligere.
[16.] PRONVNCIATVM IIII.
[17.] PRONVNCIATVM V.
[18.] PRONVNCIATVM VI.
[19.] PRONVNCIATVM VII.
[20.] PRONVNCIATVM VIII.
[21.] PRONVNCIATVM IX.
[22.] PRONVNCIATVM X.
[23.] PRONVNCIATVM XI.
[24.] PRONVNCIATVM XII.
[25.] PRONVNCIATVM XIII.
[26.] PRONVNCIATVM XIIII.
[27.] PRONVNCIATVM XV.
[28.] PRONVNCIATVM XVI.
[29.] PRONVNCIATVM XVII.
[30.] PRONVNCIATVM XVIII.
[31.] PRONVNCIATVM XIX.
[32.] PRONVNCIATVM XX.
[33.] PRONVNCIATVM XXI.
[34.] PRONVNCIATVM XXII.
[35.] PRONVNCIATVM XXIII.
[36.] PRONVNCIATVM XXIIII.
[37.] PRONVNCIATVM XXV.
[38.] PRONVNCIATVM XXVI.
[39.] PRONVNCIATVM XXVII.
[40.] PRONVNCIATVM XXVIII.
< >
page |< < of 97 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div24" type="section" level="1" n="16">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1008" xml:space="preserve">
              <pb file="0033" n="33" rhead="TABVLARVM SINVVM PER PET. APIANVM."/>
            diuide in ſinũ latitudinis Lunæ maioris, puta 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s1009" xml:space="preserve">graduũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1010" xml:space="preserve">ſic quotiẽtis arcus cõmonſtra
              <lb/>
            bit tibi diſtantiã optatã. </s>
            <s xml:id="echoid-s1011" xml:space="preserve">?</s>
            <s xml:id="echoid-s1012" xml:space="preserve">? V is & </s>
            <s xml:id="echoid-s1013" xml:space="preserve">huius rei exemplum @ Ecce, ſi latitudo Lunæ fuerit 3.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1014" xml:space="preserve">
              <note position="right" xlink:label="note-0033-01" xlink:href="note-0033-01a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">EXEM-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">PLVM</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">Epiſoo
                  <unsure/>
                pi.</emph>
              </note>
            gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s1015" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s1016" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s1017" xml:space="preserve">talis autem erat ipſa hora intronizationis Epiſcopi, tunc ſinũ ipſius 6234. </s>
            <s xml:id="echoid-s1018" xml:space="preserve">duc
              <lb/>
            in totũ ſinũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1019" xml:space="preserve">hinc diuide ꝓductũ in ſinũ 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s1020" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s1021" xml:space="preserve">8715. </s>
            <s xml:id="echoid-s1022" xml:space="preserve">ꝓueniet in q̊tiente 71531. </s>
            <s xml:id="echoid-s1023" xml:space="preserve">is ipſe
              <lb/>
            ꝓducet 45. </s>
            <s xml:id="echoid-s1024" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s1025" xml:space="preserve">40. </s>
            <s xml:id="echoid-s1026" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s1027" xml:space="preserve">diſtantiã ſcilicet Lunæ â nodo capitis uel caudæ Draconis Lunæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s1028" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div26" type="section" level="1" n="17">
          <head xml:id="echoid-head21" xml:space="preserve">PRONVNCIATVM V.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1029" xml:space="preserve">Cuiuſcun puncti imaginatione concepta in eclyptica, inuenire declina
              <lb/>
            tionem ab æquinoctiali.</s>
            <s xml:id="echoid-s1030" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1031" xml:space="preserve">Propoſitio hæc quũ frequẽtiſsimũ habeat uſum in uniuerſa ſupputatiõe a ſtronomica,
              <lb/>
            maxime uero in cõpoſitiõe aliq̊t inſtrumentorũ, ſupputarunt Aſtronomi quandã gene-
              <lb/>
            ralem tabulã de gradu in gradũ, unde citra magnũ laborẽ quotidie colligi poteſt declina
              <lb/>
            tio Solis. </s>
            <s xml:id="echoid-s1032" xml:space="preserve">Non multũ diſsimili inſtituto noſtro, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1033" xml:space="preserve">nos quo tabulã cõfecimus in Meteo-
              <lb/>
            roſcopum numerorũ, ubi etiã minuta totius eclypticæ omnia cõtinentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1034" xml:space="preserve">Eiuſmodi de-
              <lb/>
            clinationẽ, imò & </s>
            <s xml:id="echoid-s1035" xml:space="preserve">ipſius tabulæ cõpoſitionẽ uti pſe poſsis cõficere, en rem totã paucis ti
              <lb/>
            bi cõmonſtrabo. </s>
            <s xml:id="echoid-s1036" xml:space="preserve">Si punctũ habes in eclyptica, cuius declinationẽ ab æquinoctiali ſcire
              <lb/>
            deſideras, principio cõſidera, ubi tandem interſectioni æquatoriæ, hoc eſt, primo puncto
              <lb/>
            ♈ & </s>
            <s xml:id="echoid-s1037" xml:space="preserve">♎ punctũ illud exiſtat propinquius, nam ea diſtantia ad hanc operationem requi-
              <lb/>
            ritur, ſinum illius ſi multiplicaris, cũ ſinu maximo declinationis Solis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1038" xml:space="preserve">productũ diuiſe
              <lb/>
            ris in ſinũ totũ, iam ſtatim ipſe arcus quotientis oſtendet ueluti digito declinationem illi
              <lb/>
            us pũcti in eclyptica. </s>
            <s xml:id="echoid-s1039" xml:space="preserve">?</s>
            <s xml:id="echoid-s1040" xml:space="preserve">? Sed ne hic quo deſideres exemplũ illuſtrandæ rei adcommo
              <lb/>
            dum, age conuerte mihi animũ cogitationem´ tuam ad horam intronizationis, eo tem-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0033-02" xlink:href="note-0033-02a" xml:space="preserve">EXEM-
                <lb/>
              PLVM
                <lb/>
                <emph style="it">Epiſoo
                  <unsure/>
                pi.</emph>
              </note>
            pore ☉(sun) fuit in 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s1041" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s1042" xml:space="preserve">26. </s>
            <s xml:id="echoid-s1043" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s1044" xml:space="preserve">II, hoc ipſum iã punctũ ſtationis uel loci ſolaris uideamus
              <lb/>
            ab æquatore diſtantiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s1045" xml:space="preserve">Ecce principio nobis occurrit, quia ☉(sun) Arieti tunc fuit proxi-
              <lb/>
            mus, ideo´ diſtantiã colligemus à principio ♈, q̃eſt 62. </s>
            <s xml:id="echoid-s1046" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s1047" xml:space="preserve">26. </s>
            <s xml:id="echoid-s1048" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s1049" xml:space="preserve">eius arcus ſinus erit
              <lb/>
            88647. </s>
            <s xml:id="echoid-s1050" xml:space="preserve">hunc ita ducemus in ſinũ maximæ declinationis eclypticæ, quæ nunc temꝑe
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0033-03" xlink:href="note-0033-03a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Locus ☉(sun)</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">bora intro</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">nizationis</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">gra. 2. mi-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">nut. 26. II.</emph>
              </note>
            noſtro agnoſcitur eſſe 23. </s>
            <s xml:id="echoid-s1051" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s1052" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s1053" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s1054" xml:space="preserve">ſinus eius eſt 39874. </s>
            <s xml:id="echoid-s1055" xml:space="preserve">ꝓductũ diuidemus in ſinũ to-
              <lb/>
            tum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1056" xml:space="preserve">proueniet in quotiente 35347. </s>
            <s xml:id="echoid-s1057" xml:space="preserve">illius arcus 20. </s>
            <s xml:id="echoid-s1058" xml:space="preserve">gradus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1059" xml:space="preserve">42. </s>
            <s xml:id="echoid-s1060" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s1061" xml:space="preserve">arguit declinationẽ
              <lb/>
            ☉(sun) quæſitã ipſa hora intronizationis. </s>
            <s xml:id="echoid-s1062" xml:space="preserve">Sed quia maxima illa declinatio Solis aliquot an-
              <lb/>
            norum ſpacio nonnihil uariatur, operæpreciũ eſt, ut ipſam interdũ Aſtronomi obſeruẽt
              <lb/>
            diligẽtius ex integro, cõſtat enim illi uniuerſam inniti ſupputationem aſtronomicam.</s>
            <s xml:id="echoid-s1063" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div28" type="section" level="1" n="18">
          <head xml:id="echoid-head22" xml:space="preserve">PRONVNCIATVM VI.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1064" xml:space="preserve">Cognita Solis declinatione (quod & </s>
            <s xml:id="echoid-s1065" xml:space="preserve">in meridie & </s>
            <s xml:id="echoid-s1066" xml:space="preserve">orien te Sole facilime
              <lb/>
            fieri poteſt) adhuc gradum illum zodiaci internoſcere, quem iſta declinatio
              <lb/>
            tangit, at unum eum eo punctum efficitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s1067" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1068" xml:space="preserve">Superiori, ꝓnunciato docuimus inuentionẽ declinationis ex diſtantia puncti illius â
              <lb/>
            principio ♈ uel ♎, nũc uerſa, ꝓpoſitione docebimus ex ipſa declinatiõe inuenire diſtanti
              <lb/>
            am pũcti illius à principio ♈ uel ♎. </s>
            <s xml:id="echoid-s1069" xml:space="preserve">Vnde porrò collectu facile eſt, cuinã pũcto eclypti-
              <lb/>
            cæ declinatio illa reſpondeat. </s>
            <s xml:id="echoid-s1070" xml:space="preserve">Primũ omnium cõſtat, ꝙ æquinoctialis & </s>
            <s xml:id="echoid-s1071" xml:space="preserve">eclyptica more
              <lb/>
            maximorũ circulorũ per mediũ in duas ꝑtes æquales diuidũtur, ita ut quælibet pars me
              <lb/>
            dia eclypticæ æqualẽ habeat declinationẽ ab æquatore. </s>
            <s xml:id="echoid-s1072" xml:space="preserve">hinc liquet ſemꝑeſſe 4. </s>
            <s xml:id="echoid-s1073" xml:space="preserve">pũcta in
              <lb/>
            eclyptica, q̃ æqualẽ habent declinationẽ, ut ſi ꝓponã 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s1074" xml:space="preserve">gradũ ♈, eius declinatione ha-
              <lb/>
            bita ſimul habeo declinationẽ 20. </s>
            <s xml:id="echoid-s1075" xml:space="preserve">gradus κ, ꝗa 20. </s>
            <s xml:id="echoid-s1076" xml:space="preserve">gradus κ, 10 gradibus diſtat à prin-
              <lb/>
            cipio ♈, ſimili modo intelliges etiã de 10 gradu ♎ & </s>
            <s xml:id="echoid-s1077" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s1078" xml:space="preserve">♍, q̊niã uter 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s1079" xml:space="preserve">gradibus diſ-
              <lb/>
            ſitus eſt abinterſectione æquinoctialis & </s>
            <s xml:id="echoid-s1080" xml:space="preserve">eclypticæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1081" xml:space="preserve">Ecce iam puncta 4. </s>
            <s xml:id="echoid-s1082" xml:space="preserve">habes in eclypti
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0033-04" xlink:href="note-0033-04a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Per arealẽ</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">introitũ in</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">quadrante</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">idem aſſe-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">queris.</emph>
              </note>
            ca, quæ ſingula unã & </s>
            <s xml:id="echoid-s1083" xml:space="preserve">æqualẽ habent ab æquatore declinationẽ, tantũ primus punctus
              <lb/>
            ♋ & </s>
            <s xml:id="echoid-s1084" xml:space="preserve">primus etiã ♑ maximam habent declinationem, ne plura ſunt quàm duo hæc
              <lb/>
            puncta, quæ æqualem habent declinationem, aliàs ſemper 4. </s>
            <s xml:id="echoid-s1085" xml:space="preserve">puncta unam & </s>
            <s xml:id="echoid-s1086" xml:space="preserve">æqualẽ de
              <lb/>
            clinationem obtinent, Vt autẽ pronũciati huius operationẽ expeditius & </s>
            <s xml:id="echoid-s1087" xml:space="preserve">certius confici
              <lb/>
            as, duc ſinũ ꝓpoſitæ huius declinationis in ſinũ totum ſiue ꝑfectũ, ꝓductũ diuide in ſinũ
              <lb/>
            maximæ declinationis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1088" xml:space="preserve">arcus quotientis monſtrabit tibi diſtantiam dati puncti </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>