3319SECTIO SECUNDA.
aqua enim aſcendit ſupra libellam in tubo ſtrictiori, cujus altera extre-
mitas aquæ ſubmergitur; Mercurius vero libellam non attingit. Hæc vero
cum aliquando attente perpenderem, in eandem præter propter incidi cau-
ſam, quam olim Patruus meus Jacobus Bernoulli, beate defunctus
dederat in tractatu ſuo de gravitate ætheris, nempe aquam in tubo ſtrictiori
ideo ultra libellam aſcendere, quod numerus particularum aëreo-ætherea-
rum in baſi columnæ, quæ aquæ in tubo ſupereminet, minor ſit nume-
ro particularum in ſimili baſi extra tubum; hoc vero intelligitur ex eo,
quod poſitis juxta ſe globulis in tabula horizontali, ſi circino cirulus fiat,
globulorum aliquot neceſſario excludantur, quia dividi nequeunt: Sunt ve-
ro preſſiones columnarum aëreo- ætherearum (quarum baſis altera eſt in
tubo, altera extra tubum) ut baſes, id eſt, ut numeri globulorum in baſi-
bus: unde ſi numerus globulorum in prima baſi ſit = a, in altera = a + b,
preſſio columnæ prioris = g, erit preſſio alterius columnæ = {a + b/a}g, hinc dif-
ferentia preſſionum = {b/a}g, cui æquari debet altitudo aquæ ſupra libellam.
Hæc ut rectius intelligantur, conſiderandum erit eſſe g proportionalem qua-
drato diametri, quæ reſpondet ſuperficiei fluidi tubo incluſi, & eidem
quadrato ob extremam globulorum parvitatem proportionalem quoque eſſe a,
ſic ut ratio g ad a cenſenda ſit conſtans, atque proin altitudo aquæ ſupra li-
bellam proportionem ſequi debeat ipſius b; eſt vero, quod per ſe patet,
b ut peripheria ſuperficiei fluidi tubo incluſi, erit igitur altitudo ſupra libel-
lam, ut eadem illa peripheria, id quod experientia jam diu confirmavit. Si
porro nunc diverſa conſideremus fluida, videbimus eo tortuoſiorem atque
proin majorem eſſe præmemoratam peripheriam, quo majores ſunt fluidi
particulæ, & cum à magnitudine hujus peripheriæ pendeat altitudo fluidi
ſupra libellam, percipimus, cur hæc altitudo in eodem tubo non ſequatur
rationem gravitatis ſpecificæ inverſam: ita ſi idem tubulus immergatur ſpi-
ritui vini & aquæ, ille minus aſcendit, quam hæc, cum tamen ob mino-
rem ſuam gravitatem ſpiritus aſcendere deberet magis; hoc vero indicat, ſi
recte rem aſſecutus ſum, minores eſſe particulas ſpiritus vini, quam aquæ:
Nunquam tamen meo judicio aſcenſus ſupra libellam in ullo fluido mutari
poteſt in deſcenſum, & omnia fluida ejusdem eſſe hac in re indolis, credi-
derim, niſi alia quædam cauſa, nondum hactenus conſiderata,
mitas aquæ ſubmergitur; Mercurius vero libellam non attingit. Hæc vero
cum aliquando attente perpenderem, in eandem præter propter incidi cau-
ſam, quam olim Patruus meus Jacobus Bernoulli, beate defunctus
dederat in tractatu ſuo de gravitate ætheris, nempe aquam in tubo ſtrictiori
ideo ultra libellam aſcendere, quod numerus particularum aëreo-ætherea-
rum in baſi columnæ, quæ aquæ in tubo ſupereminet, minor ſit nume-
ro particularum in ſimili baſi extra tubum; hoc vero intelligitur ex eo,
quod poſitis juxta ſe globulis in tabula horizontali, ſi circino cirulus fiat,
globulorum aliquot neceſſario excludantur, quia dividi nequeunt: Sunt ve-
ro preſſiones columnarum aëreo- ætherearum (quarum baſis altera eſt in
tubo, altera extra tubum) ut baſes, id eſt, ut numeri globulorum in baſi-
bus: unde ſi numerus globulorum in prima baſi ſit = a, in altera = a + b,
preſſio columnæ prioris = g, erit preſſio alterius columnæ = {a + b/a}g, hinc dif-
ferentia preſſionum = {b/a}g, cui æquari debet altitudo aquæ ſupra libellam.
Hæc ut rectius intelligantur, conſiderandum erit eſſe g proportionalem qua-
drato diametri, quæ reſpondet ſuperficiei fluidi tubo incluſi, & eidem
quadrato ob extremam globulorum parvitatem proportionalem quoque eſſe a,
ſic ut ratio g ad a cenſenda ſit conſtans, atque proin altitudo aquæ ſupra li-
bellam proportionem ſequi debeat ipſius b; eſt vero, quod per ſe patet,
b ut peripheria ſuperficiei fluidi tubo incluſi, erit igitur altitudo ſupra libel-
lam, ut eadem illa peripheria, id quod experientia jam diu confirmavit. Si
porro nunc diverſa conſideremus fluida, videbimus eo tortuoſiorem atque
proin majorem eſſe præmemoratam peripheriam, quo majores ſunt fluidi
particulæ, & cum à magnitudine hujus peripheriæ pendeat altitudo fluidi
ſupra libellam, percipimus, cur hæc altitudo in eodem tubo non ſequatur
rationem gravitatis ſpecificæ inverſam: ita ſi idem tubulus immergatur ſpi-
ritui vini & aquæ, ille minus aſcendit, quam hæc, cum tamen ob mino-
rem ſuam gravitatem ſpiritus aſcendere deberet magis; hoc vero indicat, ſi
recte rem aſſecutus ſum, minores eſſe particulas ſpiritus vini, quam aquæ:
Nunquam tamen meo judicio aſcenſus ſupra libellam in ullo fluido mutari
poteſt in deſcenſum, & omnia fluida ejusdem eſſe hac in re indolis, credi-
derim, niſi alia quædam cauſa, nondum hactenus conſiderata,