Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="039/01/033.jpg" pagenum="5"/>
              centro vis gravitantis) ſive alia aliqua quæ non apparet. </s>
              <s>Mathe­
                <lb/>
              maticus duntaxat eſt hic conceptus. </s>
              <s>Nam virium cauſas & ſedes phy­
                <lb/>
              ſicas jam non expendo. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Eſt igitur vis acceleratrix ad vim motricem ut celeritas ad mo­
                <lb/>
              tum. </s>
              <s>Oritur enim quantitas motus ex celeritate ducta in quanti­
                <lb/>
              tatem materiæ, & vis motrix ex vi acceleratrice ducta in quantita­
                <lb/>
              tem ejuſdem materiæ. </s>
              <s>Nam ſumma actionum vis acceleratricis in
                <lb/>
              ſingulas corporis particulas eſt vis motrix totius. </s>
              <s>Unde juxta
                <lb/>
              ſuperficiem Terræ, ubi gravitas acceleratrix ſeu vis gravitans in
                <lb/>
              corporibus univerſis eadem eſt, gravitas motrix ſeu pondus eſt ut
                <lb/>
              corpus: at ſi in regiones aſcendatur ubi gravitas acceleratrix fit mi­
                <lb/>
              nor, pondus pariter minuetur, eritque ſemper ut corpus in
                <lb/>
              gravitatem acceleratricem ductum. </s>
              <s>Sic in regionibus ubi gravitas
                <lb/>
              acceleratrix duplo minor eſt, pondus corporis duplo vel triplo
                <lb/>
              minoris erit quadruplo vel ſextuplo minus. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Porro attractiones & impulſus eodem ſenſu acceleratrices & mo­
                <lb/>
              trices nomino. </s>
              <s>Voces autem Attractionis, Impulſus, vel Propen­
                <lb/>
              ſionis cujuſcunQ.E.I. centrum, indifferenter & pro ſe mutuo pro­
                <lb/>
              miſcue uſurpo; has vires non Phyſice ſed Mathematice tantum con­
                <lb/>
              ſiderando. </s>
              <s>Unde caveat lector, ne per hujuſmodi voces cogitet me
                <lb/>
              ſpeciem vel modum actionis cauſamve aut rationem Phyſicam ali­
                <lb/>
              cubi definire, vel centris (quæ ſunt puncta Mathematica) vires
                <lb/>
              vere & Phyſice tribuere; ſi forte aut centra trahere, aut vires cen­
                <lb/>
              trorum eſſe dixero. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Scholium.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Hactenus voces minus notas, quo ſenſu in ſequentibus acci­
                <lb/>
              piendæ ſint, explicare viſum eſt. </s>
              <s>Nam Tempus, Spatium, Locum
                <lb/>
              & Motum, ut omnibus notiſſima, non definio. </s>
              <s>Notandum tamen, quod
                <lb/>
              vulgus quantitates haſce non aliter quam ex relatione ad ſenſibilia
                <lb/>
              concipiat. </s>
              <s>Et inde oriuntur præjudicia quædam, quibus tollendis
                <lb/>
              convenit eaſdem in abſolutas & relativas, veras & apparentes, ma­
                <lb/>
              thematicas & vulgares diſtingui. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>I. </s>
              <s>Tempus Abſolutum, verum, & mathematicum, in ſe & natura
                <lb/>
              ſua
                <expan abbr="abſq;">abſque</expan>
              relatione ad externum quodvis, æquabiliter fluit,
                <expan abbr="alioq;">alioque</expan>
                <lb/>
              nomine dicitur Duratio: Relativum, apparens, & vulgare eſt ſenſibilis
                <lb/>
              & externa quævis Durationis per motum menſura (ſeu accurata
                <lb/>
              ſeu inæquabilis) qua vulgus vice veri temporis utitur; ut Hora,
                <lb/>
              Dies, Menſis, Annus. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>