1centro vis gravitantis) ſive alia aliqua quæ non apparet. Mathe
maticus duntaxat eſt hic conceptus. Nam virium cauſas & ſedes phy
ſicas jam non expendo.
maticus duntaxat eſt hic conceptus. Nam virium cauſas & ſedes phy
ſicas jam non expendo.
Eſt igitur vis acceleratrix ad vim motricem ut celeritas ad mo
tum. Oritur enim quantitas motus ex celeritate ducta in quanti
tatem materiæ, & vis motrix ex vi acceleratrice ducta in quantita
tem ejuſdem materiæ. Nam ſumma actionum vis acceleratricis in
ſingulas corporis particulas eſt vis motrix totius. Unde juxta
ſuperficiem Terræ, ubi gravitas acceleratrix ſeu vis gravitans in
corporibus univerſis eadem eſt, gravitas motrix ſeu pondus eſt ut
corpus: at ſi in regiones aſcendatur ubi gravitas acceleratrix fit mi
nor, pondus pariter minuetur, eritque ſemper ut corpus in
gravitatem acceleratricem ductum. Sic in regionibus ubi gravitas
acceleratrix duplo minor eſt, pondus corporis duplo vel triplo
minoris erit quadruplo vel ſextuplo minus.
tum. Oritur enim quantitas motus ex celeritate ducta in quanti
tatem materiæ, & vis motrix ex vi acceleratrice ducta in quantita
tem ejuſdem materiæ. Nam ſumma actionum vis acceleratricis in
ſingulas corporis particulas eſt vis motrix totius. Unde juxta
ſuperficiem Terræ, ubi gravitas acceleratrix ſeu vis gravitans in
corporibus univerſis eadem eſt, gravitas motrix ſeu pondus eſt ut
corpus: at ſi in regiones aſcendatur ubi gravitas acceleratrix fit mi
nor, pondus pariter minuetur, eritque ſemper ut corpus in
gravitatem acceleratricem ductum. Sic in regionibus ubi gravitas
acceleratrix duplo minor eſt, pondus corporis duplo vel triplo
minoris erit quadruplo vel ſextuplo minus.
Porro attractiones & impulſus eodem ſenſu acceleratrices & mo
trices nomino. Voces autem Attractionis, Impulſus, vel Propen
ſionis cujuſcunQ.E.I. centrum, indifferenter & pro ſe mutuo pro
miſcue uſurpo; has vires non Phyſice ſed Mathematice tantum con
ſiderando. Unde caveat lector, ne per hujuſmodi voces cogitet me
ſpeciem vel modum actionis cauſamve aut rationem Phyſicam ali
cubi definire, vel centris (quæ ſunt puncta Mathematica) vires
vere & Phyſice tribuere; ſi forte aut centra trahere, aut vires cen
trorum eſſe dixero.
trices nomino. Voces autem Attractionis, Impulſus, vel Propen
ſionis cujuſcunQ.E.I. centrum, indifferenter & pro ſe mutuo pro
miſcue uſurpo; has vires non Phyſice ſed Mathematice tantum con
ſiderando. Unde caveat lector, ne per hujuſmodi voces cogitet me
ſpeciem vel modum actionis cauſamve aut rationem Phyſicam ali
cubi definire, vel centris (quæ ſunt puncta Mathematica) vires
vere & Phyſice tribuere; ſi forte aut centra trahere, aut vires cen
trorum eſſe dixero.
Scholium.
Hactenus voces minus notas, quo ſenſu in ſequentibus acci
piendæ ſint, explicare viſum eſt. Nam Tempus, Spatium, Locum
& Motum, ut omnibus notiſſima, non definio. Notandum tamen, quod
vulgus quantitates haſce non aliter quam ex relatione ad ſenſibilia
concipiat. Et inde oriuntur præjudicia quædam, quibus tollendis
convenit eaſdem in abſolutas & relativas, veras & apparentes, ma
thematicas & vulgares diſtingui.
piendæ ſint, explicare viſum eſt. Nam Tempus, Spatium, Locum
& Motum, ut omnibus notiſſima, non definio. Notandum tamen, quod
vulgus quantitates haſce non aliter quam ex relatione ad ſenſibilia
concipiat. Et inde oriuntur præjudicia quædam, quibus tollendis
convenit eaſdem in abſolutas & relativas, veras & apparentes, ma
thematicas & vulgares diſtingui.
I. Tempus Abſolutum, verum, & mathematicum, in ſe & natura
ſua abſque relatione ad externum quodvis, æquabiliter fluit, alioque
nomine dicitur Duratio: Relativum, apparens, & vulgare eſt ſenſibilis
& externa quævis Durationis per motum menſura (ſeu accurata
ſeu inæquabilis) qua vulgus vice veri temporis utitur; ut Hora,
Dies, Menſis, Annus.
ſua abſque relatione ad externum quodvis, æquabiliter fluit, alioque
nomine dicitur Duratio: Relativum, apparens, & vulgare eſt ſenſibilis
& externa quævis Durationis per motum menſura (ſeu accurata
ſeu inæquabilis) qua vulgus vice veri temporis utitur; ut Hora,
Dies, Menſis, Annus.