Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
301 249
302 250
303 251
304 252
305 253
306 254
307 255
308 256
309 257
310 258
311 259
312 260
313 261
314 262
315 263
316 264
317 265
318 266
319 267
320 268
321 269
322 270
323 271
324 272
325 273
326 274
327 275
328 276
329 277
330 278
< >
page |< < (278) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <pb o="278" file="0330" n="330" rhead="SUPPLEMENTA. §. III."/>
          <p>
            <s xml:space="preserve">28. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam inprimis, quoniam valores P, & </s>
            <s xml:space="preserve">Q poſiti = o
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0330-01" xlink:href="note-0330-01a" xml:space="preserve">Æquationem
                <lb/>
              fore ſimplicem
                <lb/>
              non reſolubi-
                <lb/>
              lem in plures.</note>
            nullam habent radicem communem, nullum habebunt diviſo-
              <lb/>
            rem communem. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc hæc æquatio non poteſt per diviſio-
              <lb/>
            nem reduci ad binas, adeoque non eſt compoſita ex binis æqua-
              <lb/>
            tionibus, ſed ſimplex, & </s>
            <s xml:space="preserve">proinde ſimplicem quandam curvam
              <lb/>
            continuam exhibet, quæ ex aliis non componitur. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod erat
              <lb/>
            primum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">29. </s>
            <s xml:space="preserve">Deinde curva hujuſmodi ſecabit axem C' AC in iis o-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0330-02" xlink:href="note-0330-02a" xml:space="preserve">Exhibituram
                <lb/>
              datum nume-
                <lb/>
              rum interſecti-
                <lb/>
              onum curvæ,
                <lb/>
              in datis pun-
                <lb/>
              ctis.</note>
            mnibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſolis punctis, E, G, I &</s>
            <s xml:space="preserve">c E', G', &</s>
            <s xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam ea
              <lb/>
            ſecabit axem C' AC ſolum in iis punctis, in quibus y = o, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſecabit in omnibus. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro ubi fuerit y = o, erit & </s>
            <s xml:space="preserve">Qy = o,
              <lb/>
            adeoque ob P - Q y = o; </s>
            <s xml:space="preserve">erit P = o. </s>
            <s xml:space="preserve">Id autem continget ſo-
              <lb/>
            lum in iis punctis, in quibus z fuerit una e radicibus æqua-
              <lb/>
            tionis P = o, nimirum, ut ſupra vidimus, in punctis E, G,
              <lb/>
            I, vel E', G', &</s>
            <s xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare ſolum in his punctis evaneſcet y, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            curva axem ſecabit. </s>
            <s xml:space="preserve">Secaturam autem in his omnibus patet
              <lb/>
            ex eo, quod in his omnibus punctis erit P = o. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare erit
              <lb/>
            etiam Qy = o. </s>
            <s xml:space="preserve">Non erit autem Q = o; </s>
            <s xml:space="preserve">cum nulla ſit radix
              <lb/>
            communis æquationum P = o, & </s>
            <s xml:space="preserve">Q = o. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare erit y = o, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            curva axem ſecabit. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod erat ſecundum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:space="preserve">Præterea cum ſit P - Qx = o, erit y = {P/Q}; </s>
            <s xml:space="preserve">determinata
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0330-03" xlink:href="note-0330-03a" xml:space="preserve">Singulas ordi-
                <lb/>
              natas reſponſu-
                <lb/>
              ras ſingulis ab-
                <lb/>
              ſciſſis.</note>
            autem utcunque abſciſſa x, habebitur determinata quædam z,
              <lb/>
            adeoque & </s>
            <s xml:space="preserve">P, Q erunt unicæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">determinatæ. </s>
            <s xml:space="preserve">Erit igitur
              <lb/>
            etiam y unica, & </s>
            <s xml:space="preserve">determinata; </s>
            <s xml:space="preserve">ac proinde reſpondebunt ſin-
              <lb/>
            gulis abſciſſis z ſingulæ tantum ordinatæ y. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod erat ter-
              <lb/>
            tium.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">31. </s>
            <s xml:space="preserve">Rurſus ſive x aſſumatur poſitiva, ſive negativa, dum-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0330-04" xlink:href="note-0330-04a" xml:space="preserve">Abſciſſis hinc
                <lb/>
              inde æqualibus
                <lb/>
              reſponſuras æ-
                <unsure/>
                <lb/>
              quales ordina-
                <lb/>
              tas.</note>
            modo ejuſdem longitudinis ſit, ſemper valor z = x x erit idem;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">ac proinde valores tam P, quam Q erunt ſemper iidem. </s>
            <s xml:space="preserve">Qua-
              <lb/>
            re ſemper eadem y. </s>
            <s xml:space="preserve">Sumptis igitur abſciſſis z æqualibus hinc,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">inde ab A, altera poſitiva, altera negativa, reſpondebunt or-
              <lb/>
            dinatæ æquales. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod erat quartum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">32. </s>
            <s xml:space="preserve">Si autem x minuatur in infinitum, ſive ea poſitiva ſit,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0330-05" xlink:href="note-0330-05a" xml:space="preserve">Primum ar-
                <lb/>
              cum fore crus
                <lb/>
              aſymptoticum
                <lb/>
              cum area infi-
                <lb/>
              nita.</note>
            ſive negativa; </s>
            <s xml:space="preserve">ſemper z minuetur in infinitum, & </s>
            <s xml:space="preserve">evadet infi-
              <lb/>
            niteſima ordinis ſecundi. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare in valore P decreſcent in infini-
              <lb/>
            tum omnes termini præter y, quia omnes præter eum multipli-
              <lb/>
            cantur per z, adeoque valor P erit adhuc finitus. </s>
            <s xml:space="preserve">Valor autem
              <lb/>
            Q, qui habet formulam ductam in z totam, minuetur in infi-
              <lb/>
            nitum, eritque infiniteſimus ordinis ſecundi. </s>
            <s xml:space="preserve">Igitur {P/Q} = y au-
              <lb/>
            gebitur in infinitum ita, ut evadat infinita ordinis ſecundi.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Quare curva habebit pro aſymptoto rectam AB, & </s>
            <s xml:space="preserve">area BAED
              <lb/>
            excreſcet in infinitum, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſi ordinatæ y poſitivæ aſſumantur ad
              <lb/>
            partes AB, & </s>
            <s xml:space="preserve">exprimant vires repulſivas, arcus aſymptoticus
              <lb/>
            ED jacebit ad partes ipſas AB. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod erat quintum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>