Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[281.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[282.] AD LATITVDINEM Graduum 39.
[283.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[284.] AD LATITVDINEM Graduum 40.
[285.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[286.] AD LATITVDINEM Graduum 41.
[287.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[288.] AD LATITVDINEM Graduum 42.
[289.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[290.] AD LATITVDINEM Graduum 43.
[291.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[292.] AD LATITVDINEM Graduum 44
[293.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[294.] AD LATITVDINEM Graduum 45.
[295.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[296.] AD LATITVDINEM Graduum 46.
[297.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[298.] AD LAVITVDINEM Graduum 47.
[299.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[300.] AD LATITVDINEM Graduum 48.
[301.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[302.] AD LATITVDINEM Graduum 49.
[303.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[304.] AD LATITVDINEM Graduum 50.
[305.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[306.] AD LATITVDINEM Graduum 51.
[307.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[308.] AD LATITVDINEM Graduum 52.
[309.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[310.] AD LATITVDINEM Graduum 53.
< >
page |< < (297) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div627" type="section" level="1" n="211">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12493" xml:space="preserve">
              <pb o="297" file="333" n="334" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            la circularis ſuperficiei terræ incũbens pro Horizonte capiatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s12494" xml:space="preserve">Vt enim ꝑlu
              <lb/>
            rimis experimentis in 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s12495" xml:space="preserve">ca. </s>
            <s xml:id="echoid-s12496" xml:space="preserve">comprobauimus, hæc ſuperficies ſenſibiliter cœlũ
              <lb/>
            in duas medietates diſſecat, quãuis Geometrice loquendo tãtummodo ſuper-
              <lb/>
            ficies per centrum terræ educta cęlum bifariam ſecet, quæ Horizon rationa-
              <lb/>
            lis à prædictis auctoribus uocatur, quòd ſola ratione ſit collectus. </s>
            <s xml:id="echoid-s12497" xml:space="preserve">Neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s12498" xml:space="preserve">enim
              <lb/>
            acies oculorum ad extremum uſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s12499" xml:space="preserve">cęlum excurrit, ut cęli diuiſionem in par-
              <lb/>
            tes æquales percipiat, ſed ex phænomenis uarijs, quæ ſenſu percipiuntur, mẽs
              <lb/>
            ratiocinando colligit, rem ita ſeſe habere. </s>
            <s xml:id="echoid-s12500" xml:space="preserve">Eadem de cauſa uocatur à nonnul-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-333-01" xlink:href="note-333-01a" xml:space="preserve">Horizon@
                <lb/>
              artificialis
                <lb/>
              quid.</note>
            lis Artificialis, eo quod beneficio artis Aſtronomicæ ſit inuentus. </s>
            <s xml:id="echoid-s12501" xml:space="preserve">De hoc igi
              <lb/>
            tur Horizonte rationali diſſerit hoc loco @oannes de Sacroboſco, eiq; </s>
            <s xml:id="echoid-s12502" xml:space="preserve">æqui-
              <lb/>
            diſtat omne pauimentum ad libellam conſtructum. </s>
            <s xml:id="echoid-s12503" xml:space="preserve">Item quæuis ſuperficies
              <lb/>
            conuexa aquæ, quatenus nimirum ſenſui plana eſſe uidetur.</s>
            <s xml:id="echoid-s12504" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12505" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Horizon</emph>
            ſenſibilis nuncupatur illud ſpacium in ſuperficie terræ, mariſ-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-333-02" xlink:href="note-333-02a" xml:space="preserve">Horizon
                <lb/>
              ſenſibilis
                <lb/>
              quid.</note>
            ue, quod acies oculorum circumducta conſpicere poteſt, ſublatis omnibus
              <lb/>
            impedimentis. </s>
            <s xml:id="echoid-s12506" xml:space="preserve">Quoniam enim terra rotunda eſt, non poteſt oculus in eius ſu
              <lb/>
            perficie conſtitutus maius ſpatium intueri, quàm quod auferunt lineæ rectæ
              <lb/>
            ab oculo egrediẽtes, quæ globi terreſtris ſuperficiem contingãt, ut apud Per-
              <lb/>
            ſpectiuos manifeſtum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s12507" xml:space="preserve">Hoc autem ſpacium non eiuſdem quantitatis om-
              <lb/>
            nes auctores faciunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s12508" xml:space="preserve">Ex ſententia enim Macrobij eius ſemidiameter comple
              <lb/>
            ctitur ſtadia 180. </s>
            <s xml:id="echoid-s12509" xml:space="preserve">hoc eſt, milliaria 22 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s12510" xml:space="preserve">Eratoſthenes eandem ſtatuit ſtadio-
              <lb/>
            rum 350. </s>
            <s xml:id="echoid-s12511" xml:space="preserve">quæ milliaria ferme efficiunt 44. </s>
            <s xml:id="echoid-s12512" xml:space="preserve">Albertus Magnus aſſerit eandem
              <lb/>
            continere ſtadia 1000. </s>
            <s xml:id="echoid-s12513" xml:space="preserve">id eſt, milliaria 125. </s>
            <s xml:id="echoid-s12514" xml:space="preserve">Proclus autem eandẽ facit ſtadio-
              <lb/>
            rum 2000. </s>
            <s xml:id="echoid-s12515" xml:space="preserve">quæ efficiunt milliaria 250. </s>
            <s xml:id="echoid-s12516" xml:space="preserve">Apud pleroſque uero reperies eandẽ
              <lb/>
            continere, tanquã iuxta ueriorem ſentẽtiam, ſtadia 500. </s>
            <s xml:id="echoid-s12517" xml:space="preserve">duntaxat, ſeu millia-
              <lb/>
            ria 62 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s12518" xml:space="preserve">Quantumcumque denique hoc ſpatiũ exiſtat, (difficile enim deter
              <lb/>
            minari poteſt) ſatis nobis ſit, illud appellari Horizontem ſenſibilem.</s>
            <s xml:id="echoid-s12519" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12520" xml:space="preserve">EST autem duplex Horizon, rectus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12521" xml:space="preserve">obliquus ſiue declinis. </s>
            <s xml:id="echoid-s12522" xml:space="preserve">Re-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-333-03" xlink:href="note-333-03a" xml:space="preserve">Horizon
                <lb/>
              rectus, &
                <lb/>
              obliquus.</note>
            ctum Horizontem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12523" xml:space="preserve">ſphæram rectam habent illi, quorum Zenith eſt in
              <lb/>
            Aequinoctiali, quia illorum Horizon eſt circulus tranſiens per polos
              <lb/>
            mundi, diuidens Aequinoctialem ad angulos rectos ſphærales: </s>
            <s xml:id="echoid-s12524" xml:space="preserve">Vnde di-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-333-04" xlink:href="note-333-04a" xml:space="preserve">Qui habeã@
                <lb/>
              Horizõtem
                <lb/>
              rectum vel
                <lb/>
              obliquum.</note>
            citur Horizonrectus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12525" xml:space="preserve">ſphæra recta. </s>
            <s xml:id="echoid-s12526" xml:space="preserve">Obliquum Horizontem, ſiue de-
              <lb/>
            cliuem habent illi, quibus polus mundi eleuatur ſupra Horizontem: </s>
            <s xml:id="echoid-s12527" xml:space="preserve">Et
              <lb/>
            quoniam illorum Horizon interſecat Aequinoctialem ad angolus im-
              <lb/>
            pares & </s>
            <s xml:id="echoid-s12528" xml:space="preserve">obliquos, dicitur Horizon obliquus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12529" xml:space="preserve">ſphęra obliqua, ſiue
              <lb/>
            decliuis.</s>
            <s xml:id="echoid-s12530" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div633" type="section" level="1" n="212">
          <head xml:id="echoid-head222" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12531" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Dividit</emph>
            Horizontem in rectum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12532" xml:space="preserve">obliquum, docetque rectum appel-
              <lb/>
            lari quoque ſphæram rectam, obliquum autem ſphæram obliquam. </s>
            <s xml:id="echoid-s12533" xml:space="preserve">Qua de
              <lb/>
            re plura ſcripſi in primo cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s12534" xml:space="preserve">Nunc ſatis erit utrumque Horizontẽ, ſeu ſphæ-
              <lb/>
            ram proprijs figuris ob oculos ponere.</s>
            <s xml:id="echoid-s12535" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>