Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N1A0AF" type="main">
              <s id="N1A0B1">
                <pb pagenum="318" xlink:href="001/01/328.jpg"/>
              iccirco ut maior uenarum pars in eam inijci poſſit. </s>
              <s id="N1A0BF">Quod ſi fodinæ excocto
                <lb/>
              ribus uenarum copiam ſuppeditent, eas in eadem fornace, ſi nec ipſa nec ei­
                <lb/>
              us uel focus, uel catinus uitium fecerit, tribus diebus continuis interdiu &
                <lb/>
              noctu excoquunt: quocirca in iſtiuſmodi fornacibus plerunque omnes cad­
                <lb/>
              miarum ſpecies
                <expan abbr="reperiũtur">reperiuntur</expan>
              . </s>
              <s id="N1A0CE">Etſi uerò id genus fornaci catinus eſt catino for­
                <lb/>
              nacis
                <expan abbr="omniũ">omnium</expan>
              primæ non diſſimilis, præterquam quod os habeat,
                <expan abbr="tamẽ">tamen</expan>
              quia
                <lb/>
              magna uenæ moles continenter & in ea excoquitur, & liquefacta effluit, &
                <lb/>
              recrementa ſunt
                <expan abbr="detrahẽda">detrahenda</expan>
              , opus eſt altero catino, in quem ore prioris, cùm
                <lb/>
              plenus fuerit, aperto materia liquida influat. </s>
              <s id="N1A0E5">Cùm autem aliquis excoctor
                <lb/>
              in hoc labore operam duodecim horarum ſpacio conſumpſerit, ſemper ali­
                <lb/>
              us in eius locum ſuccedit: hac ratione uenæ æris & plumbi nigri, atque auri et
                <lb/>
              argenti pauperrimæ excoquuntur: nam reliquis tribus propter impenſas,
                <lb/>
              quæ ſunt in eas faciendæ, excoqui nequeunt: etenim tametſi uenæ centum­
                <lb/>
              pondium tantummodo auri drachmam unam uel duas, aut argenti ſemun­
                <lb/>
              ciam uel unciam in ſe continet, tamen magna eius pars
                <expan abbr="cõtinenter">continenter</expan>
              excoqui­
                <lb/>
              tur ſine caris additamentis: qualia ſunt plumbum, ſpuma argenti, molybdæ
                <lb/>
              na. </s>
              <s id="N1A0FC">
                <expan abbr="">Nam</expan>
              ad
                <expan abbr="hãc">hanc</expan>
                <expan abbr="excoctionẽ">excoctionem</expan>
              nobis ſolo pyrite, in quo aliqua æris portio inſit,
                <lb/>
              uel qui facile igni liqueſcit, opus eſt: quinetiam panes inde conflati, ſi
                <expan abbr="nullũ">nullum</expan>
                <lb/>
              amplius aurum uel argentum ſorbuerint, rurſus reficiuntur ſolo pyrite cru­
                <lb/>
              do. </s>
              <s id="N1A114">Attamen ſi ex eiuſmodi uenis pauperibus cum pyrite tantummodo ex­
                <lb/>
              coctis materia, ex qua panes conflantur, confici non poterit, adijciantur alia
                <lb/>
              additamenta prius non excocta: utpote lapis plumbarius, lapides qui facile
                <lb/>
              igni liqueſcunt ſecundi generis, & arenæ ab eis reſolutæ, ſaxum calcarium,
                <lb/>
              tofus candidus, ſaxum fiſſile album, uena ferri, uel arida lutei coloris. </s>
              <s id="N1A11F">Quan
                <lb/>
              quam autem hæc uenas excoquendi ratio rudis & nobis non magno uſui
                <lb/>
              eſſe uideri poteſt, tamen eſt artificioſa & utilis: ea enim
                <expan abbr="magnũ">magnum</expan>
                <expan abbr="uenarũ">uenarum</expan>
              pon­
                <lb/>
              dus, in quo auri & argenti & æris exigua portio ineſt, ad paucos panes, qui
                <lb/>
              metallum in ſe contineant, redigit: qui etſi primo cocti propter cruditatem
                <lb/>
              habiles non ſunt
                <expan abbr="ſecũdæ">ſecundæ</expan>
              coctioni, qua uel plumbum metalla precioſa, quæ
                <lb/>
              in panibus inſunt, combibit, uel ex eis æs conflatur, tamen ut ad eam apti fi­
                <lb/>
              ant: ſæpius, & quidem interdum ſepties aut octies, ut proximo libro expli­
                <lb/>
              caui, cremantur. </s>
              <s id="N1A13E">Iſtiuſmodi autem excoctores adeo acuti & ſolertes ſunt, ut
                <lb/>
              omne aurum uel argentum, quod artifex uenæ experiundæ in ea dixerit in­
                <lb/>
              eſſe, ex ipſa
                <expan abbr="exco〈quẽ〉do">excoquendo</expan>
              eliciant: quod ſi, cùm quis prima opera panes ex ue­
                <lb/>
              na conficit, ei auri drachma uel argenti ſemuncia defuerit, eam ſecunda ex re
                <lb/>
              crementis elicit. </s>
              <s id="N1A14D">Atque hæc uenarum
                <expan abbr="exco〈quẽ〉darum">excoquendarum</expan>
              ratio uetus eſt & apud
                <lb/>
              eos pleroſque omnes, qui alijs utuntur, peruulgata.</s>
            </p>
            <p id="N1A156" type="caption">
              <s id="N1A158">F
                <emph type="italics"/>
              ornaces duæ
                <emph.end type="italics"/>
              A B. O
                <emph type="italics"/>
              s fornacis
                <emph.end type="italics"/>
              C. C
                <emph type="italics"/>
              atinus propior fornaci
                <emph.end type="italics"/>
              D. E
                <emph type="italics"/>
              ius os
                <emph.end type="italics"/>
              E. A
                <emph type="italics"/>
              lter ca
                <lb/>
              tinus
                <emph.end type="italics"/>
              F. A
                <emph type="italics"/>
              d alteram fornacem accedit excoctor, geſtans alueum bracteis ligneis con­
                <lb/>
              textum carbonibus plenum
                <emph.end type="italics"/>
              G. A
                <emph type="italics"/>
              d alteram fornacem ſtat excocter, & tertio couto
                <lb/>
              uncinato materiam, quæ circa fornacis os ferruminatur, amouet:
                <emph.end type="italics"/>
              C
                <emph type="italics"/>
              ontus uncinatus
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
              H. A
                <emph type="italics"/>
              ceruus carbonum
                <emph.end type="italics"/>
              I. C
                <emph type="italics"/>
              iſium cui est ciſta craſſis uiminibus contexta, qua di­
                <lb/>
              metimur carbones
                <emph.end type="italics"/>
              K. B
                <emph type="italics"/>
              atillum ferreum
                <emph.end type="italics"/>
              L.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>