Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
331 279
332 280
333 281
334 282
335 283
336 284
337 285
338 286
339 287
340 288
341 289
342 290
343 291
344 292
345 293
346 294
347 295
348 296
349 297
350 298
351 299
352 300
353 301
354 302
355 303
356 304
357 305
358 306
359 307
360 308
< >
page |< < (284) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <pb o="284" file="0336" n="336" rhead="SUPPLEMENTA §. III."/>
          <p>
            <s xml:space="preserve">y= x
              <emph style="super">m</emph>
            , qui quidem locus eſt Parabola quædam; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi m ſit nu-
              <lb/>
            merus poſitivus, nec ſit unitas: </s>
            <s xml:space="preserve">recta; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi ſit unitas, vel zero:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">quædam Hyperbola; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi ſit numerus negativus: </s>
            <s xml:space="preserve">formula autem
              <lb/>
            continens functionem aliam quamvis exprimit ordinatam ad a-
              <lb/>
            liam curvam, quæ erit continua, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſimplex, ſi illa formu-
              <lb/>
            la per diviſionem non poſſit diſcerpi in alias plures. </s>
            <s xml:space="preserve">Omnes
              <lb/>
            autem ejuſmodi curvæ ſunt æque ſimplices in ſe, & </s>
            <s xml:space="preserve">aliæ aliis
              <lb/>
            ſunt magis affines, aliæ minus. </s>
            <s xml:space="preserve">Nobis hominibus recta eſt
              <lb/>
            omnium ſimpliciſſima, cum ejus naturam intueamur, & </s>
            <s xml:space="preserve">evi-
              <lb/>
            dentiſſime perſpiciamus, ad quam idcirco reducimus alias cur-
              <lb/>
            vas, & </s>
            <s xml:space="preserve">prout ſunt ipſi magis, vel minus affines, habemus eas
              <lb/>
            pro ſimplicioribus, vel magis compoſitis; </s>
            <s xml:space="preserve">cum tamen in ſe æ-
              <lb/>
            que ſimplices ſint omnes illæ, quæ ductum uniformem habent,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">naturam ubique conſtantem.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">63. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc ipſa ordinata ad quamvis naturæ uniformis curvam
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0336-01" xlink:href="note-0336-01a" xml:space="preserve">Eſſe æque ſim-
                <lb/>
              plicem relatio-
                <lb/>
              nem ordinata-
                <lb/>
              rum ad abſciſ-
                <lb/>
              ſas: terminorum
                <lb/>
              multitudinem
                <lb/>
              pro ea expri-
                <lb/>
              menda oriri a
                <lb/>
              noſtro cogno-
                <lb/>
              fcendi modo.</note>
            eſt quidam terminus ſimpliciſſimæ relationis cujuſdam, quam
              <lb/>
            habet ordinata ad abſciffam, cui termino impoſitum eſt gene-
              <lb/>
            rale nomen functionis continens ſub ſe omnia functionum ge-
              <lb/>
            nera, ut etiam quamcunque ſolam potentiam, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſi haberemus
              <lb/>
            nomina ad ejuſmodi functiones denominandas ſingillatim; </s>
            <s xml:space="preserve">ha-
              <lb/>
            beret nomen ſuum quævis ex ipſis, ut habet quadratum, cu-
              <lb/>
            bus, poteſtas quævis. </s>
            <s xml:space="preserve">Si omnia curvarum genera, omnes ejuſ-
              <lb/>
            modi relationes noſtra mens intueretur immediate in ſe ipſis;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">nulla indigeremus terminorum farragine, nec multitudine ſi-
              <lb/>
            gnorum ad cognoſcendam, & </s>
            <s xml:space="preserve">enuntiandam ejuſmodi functionem,
              <lb/>
            vel ejus relationem ad abſciſſam.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">64. </s>
            <s xml:space="preserve">Verum nos, quibus uti monui recta linea eſt omnium
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0336-02" xlink:href="note-0336-02a" xml:space="preserve">Origo ejus mo-
                <lb/>
              di ab intuitio-
                <lb/>
              ne, quam ha-
                <lb/>
              bemus nos ho-
                <lb/>
              mines naturæ
                <lb/>
              ſolius rectæ, ad
                <lb/>
              quam omnes
                <lb/>
              curvas referi-
                <lb/>
              mus.</note>
            locorum geometricorum ſimpliciſſima, omnia referimus ad re-
              <lb/>
            ctam, & </s>
            <s xml:space="preserve">idcirco etiam ad ea, quæ oriuntur ex recta, ut eſt
              <lb/>
            quadratum, quod fit ducendo perpendiculariter rectam ſuper
              <lb/>
            aliam rectam æqualem, & </s>
            <s xml:space="preserve">cubus, qui fit ducendo quadratum
              <lb/>
            eodem pacto per aliam rectam primæ radici æqualem, qui-
              <lb/>
            bus & </s>
            <s xml:space="preserve">ſua ſigna dedimus ope exponentium, & </s>
            <s xml:space="preserve">univerſalizan-
              <lb/>
            do exponentes efformavimus nobis ideas jam non geometricas
              <lb/>
            ſuperiorum potentiarum, nec integrarum tantummodo, & </s>
            <s xml:space="preserve">po-
              <lb/>
            ſitivarum, ſed etiam ſractionariarum, & </s>
            <s xml:space="preserve">negativarum: </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">ve-
              <lb/>
            ro etiam, abſtrahendo ſemper magis, irrationalium. </s>
            <s xml:space="preserve">Ad haſce
              <lb/>
            potentias, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad producta, quæ ſimili ductu concipiuntur ge-
              <lb/>
            nita, reducimus cæteras functiones omnes per relationem, quam
              <lb/>
            habent ad ejuſmodi potentias, & </s>
            <s xml:space="preserve">producta earum cum rectis
              <lb/>
            datis, ac ad eam reductionem, ſive ad expreſſionem illarum
              <lb/>
            functionum per haſce potentias, & </s>
            <s xml:space="preserve">per hæc producta, indige-
              <lb/>
            mus terminis jam paucioribus, jam pluribus, & </s>
            <s xml:space="preserve">quandoque
              <lb/>
            etiam, ut in functionibus tranſcendentalibus, ſerie terminorum
              <lb/>
            infinita, quæ ad valorem, vel naturam functionis propoſitæ
              <lb/>
            accedat ſemper magis, utut in hiſce caſibus eam nunquam ac-</s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>