Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
331 294
332 295
333 296
334 297
335 298
336 299
337 300
338 301
339 302
340 303
341 304
342 305
343 306
344 307
345 308
346 309
347 310
348 311
349 312
350 313
351 314
352 315
353 316
354 317
355 318
356 319
357 320
358 321
359 322
360 323
< >
page |< < (300) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div644" type="section" level="1" n="218">
          <pb o="300" file="336" n="337" rhead="Comment. in II. Cap. Sphæræ"/>
          <note position="left" xml:space="preserve">Horizon
            <lb/>
          oſtẽdit pũ-
            <lb/>
          cta ortus &
            <lb/>
          occaſus ſi-
            <lb/>
          derum, &
            <lb/>
          quantũ eo
            <lb/>
          rum ortus
            <lb/>
          & occaſus
            <lb/>
          ab æquino-
            <lb/>
          ctiali ortu,
            <lb/>
          & occaſu
            <lb/>
          diſter.</note>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div646" type="section" level="1" n="219">
          <head xml:id="echoid-head230" xml:space="preserve">V.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12591" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Manifestat</emph>
            puncta ortus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12592" xml:space="preserve">occaſus omnium ſiderum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12593" xml:space="preserve">quan-
              <lb/>
            tum eorum ortus, occaſusq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s12594" xml:space="preserve">diſtet á vero, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12595" xml:space="preserve">æquinoctiali ortu, cuius rei ratio
              <lb/>
            nem maximam habent Aſtronomi, præcipue in quantitatibus vmbrarum prę-
              <lb/>
            niendis. </s>
            <s xml:id="echoid-s12596" xml:space="preserve">Appellatur ortus uerus ſiue aequinoctialis, punctũ illud, in quo Ae-
              <lb/>
            quator Horizontẽ fecat ex parte orientis; </s>
            <s xml:id="echoid-s12597" xml:space="preserve">occaſus autem verus, æquinoctia-
              <lb/>
            lisve, dicitur illud punctum, in quo Aequator eundẽ Horizontem interſecat
              <lb/>
            ex parte occidentis. </s>
            <s xml:id="echoid-s12598" xml:space="preserve">Quando igitur aſtrũ nõ oritur, aut occidit in tali puncto,
              <lb/>
            dicitur ab Aſtronomis habere latitu dinẽ ortiuã, uel occiduã; </s>
            <s xml:id="echoid-s12599" xml:space="preserve">Ita ut Latitudo,
              <lb/>
            ſeu amplitude ortiua, occiduave cuiuſcunque aſtri, ſit arcus Horizontis in-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-336-02" xlink:href="note-336-02a" xml:space="preserve">Ortus uel
                <lb/>
              occaſus ue-
                <lb/>
              rus, æquino
                <lb/>
              ctialiſve ꝗd</note>
            terceptus inter punctum ortus, uel occaſus dicti aſtri, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12600" xml:space="preserve">punctum ueriortus,
              <lb/>
            uel occaſus. </s>
            <s xml:id="echoid-s12601" xml:space="preserve">Et autem in omni climate amplitudo ſeu latitudo ortiua cuiufli
              <lb/>
            bet altri æqualis amplitudini, ſeu latitudini occiduæ eiuſdem aſtri. </s>
            <s xml:id="echoid-s12602" xml:space="preserve">Item duo
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-336-03" xlink:href="note-336-03a" xml:space="preserve">Latitudo
                <lb/>
              ortiua uel
                <lb/>
              occidua ſtel
                <lb/>
              læ qũid.</note>
            aſtra æqualiter ab Aequatore remota, unum quidem in Boream, alterum ve
              <lb/>
            ro in Auſtrum, uel etiam utrum que in Boream, uel in Auſtrum, habent ęqua
              <lb/>
            les amplitudines ortiuas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12603" xml:space="preserve">occiduas; </s>
            <s xml:id="echoid-s12604" xml:space="preserve">Vt facile ex elementis ſphæricis Theo-
              <lb/>
            doſij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12605" xml:space="preserve">Menelai poteſt deduci. </s>
            <s xml:id="echoid-s12606" xml:space="preserve">Ex quo fit, amplitudines ortiuas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12607" xml:space="preserve">occiduas
              <lb/>
            punctorum unius Quadrãtis Eclipticæ, ęquales eſſe omnibus amplitudinibus
              <lb/>
            ortiuis & </s>
            <s xml:id="echoid-s12608" xml:space="preserve">occiduis punctorum omnium, quæ in alijs Quadrantibus reperiun
              <lb/>
            tur, ita ut ſemper exiſtant quaterna puncta Eclipticæ, quorum æquales ſint
              <lb/>
            amplitudines ortiuę, atque occiduę, quemadmodum ſupra de declinationi
              <lb/>
            bus punctorum Eclipticæ diximus.</s>
            <s xml:id="echoid-s12609" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12610" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Imve nietvr</emph>
            amplitudo ortiua ſiue occidua cuiuſuis puncti Ecli-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-336-04" xlink:href="note-336-04a" xml:space="preserve">Latitudo
                <lb/>
              ortiua, &
                <lb/>
              occidua
                <lb/>
              quomodo
                <lb/>
              ꝑ ſinus ſup
                <lb/>
              ꝑutetur.</note>
            pticæ, uel etiam ſtellę cuiuſlibet, ex doctrina ſinuũ hac ratione. </s>
            <s xml:id="echoid-s12611" xml:space="preserve">Multiplicetur
              <lb/>
            ſinus declinationis ſtellæ, punctiue Eclipticæ propoſiti in ſinum totũ, produ-
              <lb/>
            ctusq; </s>
            <s xml:id="echoid-s12612" xml:space="preserve">numerus per ſinum complementi latitudinis loci, in quo amplitudinẽ
              <lb/>
            inquiris, (Appellamus complementũ alicuius arcus, id quod illi deeſt ad Qua
              <lb/>
            drãtem complendum. </s>
            <s xml:id="echoid-s12613" xml:space="preserve">Vt complementum 30. </s>
            <s xml:id="echoid-s12614" xml:space="preserve">graduum erit arcus 60. </s>
            <s xml:id="echoid-s12615" xml:space="preserve">grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12616" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12617" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſic de@reliquis arcubus.) </s>
            <s xml:id="echoid-s12618" xml:space="preserve">diuidatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s12619" xml:space="preserve">Exibit enim ſinus, cuius arcus ex tabula ſi-
              <lb/>
            nuum inuẽtus dabit amplitudinem quæſitam. </s>
            <s xml:id="echoid-s12620" xml:space="preserve">Nam ut demõſtrant Geber lib.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12621" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s12622" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12623" xml:space="preserve">Ioan. </s>
            <s xml:id="echoid-s12624" xml:space="preserve">Regiom. </s>
            <s xml:id="echoid-s12625" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s12626" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s12627" xml:space="preserve">Epitomes propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12628" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s12629" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12630" xml:space="preserve">ut a nobis demonſtratũ eſt lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s12631" xml:space="preserve">
              <lb/>
            1. </s>
            <s xml:id="echoid-s12632" xml:space="preserve">Gnomonices propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12633" xml:space="preserve">34. </s>
            <s xml:id="echoid-s12634" xml:space="preserve">Sicut ſe habet ſinus complementi altitudinis poli,
              <lb/>
            ſeu latitudinis cuiuſcunq; </s>
            <s xml:id="echoid-s12635" xml:space="preserve">loci, ad ſinum declinationis ſtellæ, ſeu puncti Ecli
              <lb/>
            ptieæ, ita ſe ſe habet ſinus totus ad ſinũ amplitudinis ortiuæ, occiduæve pro-
              <lb/>
            poſitæ ſtellæ, uel puncti Eclipticæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12636" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Exemplvm</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s12637" xml:space="preserve">Sole exiſtente in prin-
              <lb/>
            cipio ♋. </s>
            <s xml:id="echoid-s12638" xml:space="preserve">Multiplico ſinũ declinationis, quę eſt grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12639" xml:space="preserve">23. </s>
            <s xml:id="echoid-s12640" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12641" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s12642" xml:space="preserve">nẽpe. </s>
            <s xml:id="echoid-s12643" xml:space="preserve">39874
              <lb/>
            in ſinum totum, ut in 100000. </s>
            <s xml:id="echoid-s12644" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12645" xml:space="preserve">prodictum numerũ, uidelicet 3987400000. </s>
            <s xml:id="echoid-s12646" xml:space="preserve">
              <lb/>
            diuido per 74314. </s>
            <s xml:id="echoid-s12647" xml:space="preserve">nempe per ſinum complementi latitudinis Romæ, quã nũc
              <lb/>
            ponimus grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12648" xml:space="preserve">42. </s>
            <s xml:id="echoid-s12649" xml:space="preserve">ut uitemus Minuta, exitq; </s>
            <s xml:id="echoid-s12650" xml:space="preserve">ſinus amplitudinis q̃ſitę 53656. </s>
            <s xml:id="echoid-s12651" xml:space="preserve">
              <lb/>
            cui in tabula ſinũ reſpõdet arcus grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12652" xml:space="preserve">32. </s>
            <s xml:id="echoid-s12653" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12654" xml:space="preserve">27. </s>
            <s xml:id="echoid-s12655" xml:space="preserve">Tãta igitur eſt amplitudo
              <lb/>
            ortiua, ſeu occidua, Sole exiſtẽte in principio ♋, ubi polus eleuatur grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12656" xml:space="preserve">42. </s>
            <s xml:id="echoid-s12657" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quemadmodum fere Romæ contingit. </s>
            <s xml:id="echoid-s12658" xml:space="preserve">Eademq; </s>
            <s xml:id="echoid-s12659" xml:space="preserve">eſt ratio de cæteris punctis.</s>
            <s xml:id="echoid-s12660" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div649" type="section" level="1" n="220">
          <head xml:id="echoid-head231" xml:space="preserve">VI.</head>
          <note position="left" xml:space="preserve">Morizon in-
            <lb/>
          dicatgradũ
            <lb/>
          Eclipticæ,
            <lb/>
          cũ quo ſtel-
            <lb/>
          la quælibet
            <lb/>
          oritur.</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12661" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Demonstrat</emph>
            gradum Eclipticæ, cum quo quælibet ſtella oria-
              <lb/>
            tur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12662" xml:space="preserve">occidat. </s>
            <s xml:id="echoid-s12663" xml:space="preserve">Poſita namq; </s>
            <s xml:id="echoid-s12664" xml:space="preserve">ſtella in Horizõte ex parte orientis, notetur gra
              <lb/>
            dus Eclipticæ, qui tunc Horizontem contingit. </s>
            <s xml:id="echoid-s12665" xml:space="preserve">Nã cum eo ſtella illa oriri di-
              <lb/>
            citur. </s>
            <s xml:id="echoid-s12666" xml:space="preserve">Poſita rurſus eadem ſtella in Horizonte ex parte occidentis, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>