Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
231
231 (179)
232
232 (180)
233
233 (181)
234
234 (182)
235
235 (183)
236
236 (184)
237
237 (185)
238
238 (186)
239
239 (187)
240
240 (188)
< >
page |< < (286) of 389 > >|
338286SUPPLEMENTA §. III. unitate. At cum nulla ejuſmodi virtus debeat progredi, & in
progreſſu ipſo ita attenuari;
nihil eſt, cur determinatio ad ac-
ceſſum debeat pendere a ſolis diſtantiis, ac proinde ſolæ di-
ſtantiæ ingredi formulam functionis exprimentis vim.
69. Verum admiſſo etiam, quod neceſſario vis debeat pen-
11Etiam ſi vis de-
beat pendere a
ſolis diſtantiis,
ordinatas quo-
que in ſe, data
curva, pendere
a ſois abſciſſis.
dere a ſolis diſtantiis, nihil habetur contra expreſſionem fa-
ctam per functionem quandam.
Nam ipſa functio per ſe im-
mediate pendet a diſtantia, &
eſt ordinata quædam ad curvam
quandam certæ naturæ, reſpondens abſciſſæ datæ cuilibet ſua.
Parametri inducuntur ex eo, quod illius relationem ad abſciſ-
ſam exprimere debeamus per potentias abſciſſæ, &
potentiarum
producta cum aliis rectis;
ſed in ſe, uti ſupra diximus, ejuſ-
dem eſt naturæ &
illa functio, ac potentia quævis, & illa, ut
hæc, ordinatam immediate ſimplicem exhibet reſpondentem ab-
ſciſſæ ad curvam quandam uniformis, &
in ſe ſimplicis cur-
væ.
70. Præterea ipſæ illæ parametri, quæ formulam functionis
22Parametros i-
pſas eſſe diſtan-
tias: eas fun-
ctionem eſſe in-
greſſas, quod in
datis diſtantiis
debuerit haberi
vis data, vel
nulla.
ingrediuntur, poſſunt eſſe certæ quædam diſtantiæ, &
aſſumi
debere ad hoc, ut illis datis diſtantiis illæ datæ, &
non aliæ
vires reſpondeant.
Sic ubi quæſita eſt formula, quæ exprime-
ret æquationem ad curvam quæſitam, aſſumpſimus quaſdam di-
ſtantias, in quibus curva ſecaret axem, nimirum in quibus,
evaneſcente vi haberentur limites, &
earum diſtantiarum va-
lores ingreſſi ſunt formulam inventam, ut quædam parametri.
Poſſunt igitur ipſæ parametri eſſe diſtantiæ quædam; ac pro-
inde poſito, quod omnino debeat vis exprimi per ſolas di-
ſtantias, poteſt adhuc exprimi per functionem continentem
quotcunque parametros, &
non exprimetur neceſſario per ſo-
lam aliquam potentiam.
71. Reliquum eſt, ut dicamus aliquid de Ratione Sufficien-
33Argumentum
contrarium a
defectu rationis
ſufficientis.
ti, quæ dicitur parametros excludere, cum non ſit ratio, cur
aliæ præ aliis parametri ſeligantur.
72. Inprimis ſi vis eſt in ipſa natura materiæ; nulla ratio
44Si vis ſit eſ.
ſentialis mate-
riæ; rationem
talium para-
metrorum eſſe
ipſam ejus na-
turam: cur hoc
genus materiæ
exiſtat, ratio-
nem eſſe arbi-
trium Creato-
ris: idem, ſi ea
non ſit eſſen-
tialis.
ulterior requiri poteſt præter eam ipſam naturam, quæ deter-
minet hanc potius, quam aliam vim pro hac potius, quam
pro illa diſtantia, adeoque hanc potius, quam aliam parame-
trum.
Quæri ad ſummum poterit, cur elegerit Naturæ Au-
ctor eam potiſſimum materiam, quæ eam legem virium ha-
beret eſſentialem, quam aliam:
ubi ego quidem, qui ſummam
in Auctore Naturæ libertatem agnoſco, cenſeo, ut in aliis o-
mnibus, nihil aliud requiri pro ratione ſufficienti electionis,
quam ipſam liberam determinationem Divinæ voluntatis, a
cujus arbitrio pendeat tum, quod hanc potius, quam aliam e-
ligat rem, quam condat, tum quod ea re hanc in ſe naturam
habente, ubi jam condita fuerit, utatur ad hoc potius, quam
ad illud ex tam multis, ad quæ natura quævis a tanti Arti-
ficis manu adhibita poteſt eſſe idonea.
Atque hæc

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index