Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of contents

< >
[1.120.] Finis Libri Septimi.
[1.121.] M.VITR V VII DE ARCHITE CTVRA LIBER OCTAVVS. Proœmium.
[1.122.] De aquœ inuentionibus. Cap. 1.
[1.123.] De aqua imbrium, eius{q́ue} uirtutibus. Cap. II.
[1.124.] De aquis calidis, & quas habeant uires a diuer ſis met allis prodeuntes, & de uariorum fontium, fluminum, lacuumg natu-ra. Cap. 111.
[1.125.] De proprietate item nonnullorum locorum, & fon- tium. Cap. IIII.
[1.126.] De aquarum experimentis. Cap. V.
[1.127.] De per ductionibus, & libr ationibus aquarum, & instrumentis ad hunc uſum. Cap. VI.
[1.128.] Quot modis ducantur aquæ. Cap. VII.
[1.129.] Finis Libri Octaui.
[1.130.] M. VITRVVIIDE ARCHITECTVRA LIBER NONVS.
[1.131.] Proœmium
[1.132.] Platonis inuentumde agro metiendo. Cap. I.
[1.133.] De norma Pythagoricum inuentum ex orthogonij trigoni deformatione. Cap. II.
[1.134.] Luomodo portio argenti auro miſta in integro opere depre- hendi, diſcernig, poßit.#Cap.# III.
[1.135.] PTOLEM AEO REGI ERATOSTHENES. S.
[1.136.] De Gnomonicis rationibus ex radij Solis per umbram inuen-tis, & mundo, atque planetis. Cao.IIII.
[1.137.] TABVLA MOTVVM COELESTIVM.
[1.138.] De Solis curſu per duodecim ſigna Zodia- ci. Cap. V.
[1.139.] Continuatio diei, & luminis.Horæ Minuta Secunda.
[1.140.] De ſyderibus, quæ ſunt a Zodiaco ad Septentrio-nem. Cap.VI.
[1.141.] De ſyderibus, quæ ſunt a Zodiaco, ad meridiem. Cap. VII.
[1.142.] De horologiorum rationibus, & umbris gnomonum æquinoctia-li tempore Romæ, & nonnullis alijs locis. Cap. VIII.
[1.143.] De horologiorum ratione, & uſu, atque eorum inuentione & quibus inuentoribus. # Cap. IX.
[1.144.] Finis Libri Noni.
[1.145.] M. VITR V V II DE ARCHITECTVRA LIBER DECIMVS. Proœmium.
[1.146.] De machina quid ſit, & eius ab organo differentia, origine, & neceßitate. # Cap. I.
[1.147.] De Aedium ſacrum, publicorum̈, operum machina-tionibus tractorijs # Cap. II.
[1.148.] De diuerſis appellationibus, machmarũ, & gantur. Ca. III.
[1.149.] Similis ſuperiori machina, cui coloßicotera tutius committi poſſunt, immutata duntaxat ſucula in tympa-num. # Cap. IIII.
< >
page |< < (307) of 412 > >|
339307NONVS. gnomonis apex, & diducto circino ad gnomonis longitudinem circulus fiat, qui meridianum circulum referat,
in quo Solem eſſe imaginamur, eadem enim diuidendi ratio eſt parui, &
magni circuli,ſi paralleli ſint. Ha-
bemus igitur planum,in quod umbra proijcitur, gnomonem, qui umbram facit, &
meridianum,m quo Solem
eſſe fingimus:
hic oportet umbræ longitudinem ſumere, quod fit hoc modo. loquimur modo de ea inclinatione,
quæ est Romæ.
Cum ſciamus ex nouem partibus gnomonis octo dari umbræ æquinoctiali, ac meridianæ longi-
tudinis, gnomon in partes nouem diuidetur, &
octo ex eis ab imo gnomonis in linea planitiei ponentur, inde
ab umbræ termino per apicem gnomonis ad meridianum circulum ducetur linea, quæradius æquinoctialis
dicetur, quoniam refert æquinoctialem radium in meridie, &
terminat meridianam umbræ longitudinem
in linea planitiæ.
1110
Tunc ab centro diducto circino ad lineam planitiæ æquilatatio ſignetur, ubi erit litera e. ſini=
ſteriore parte, &
i. dexteriore in extrem is lineis circinationis, & per centrum perducenda linea, ut
æquè duo hemicyclia ſint diuiſa.
hæc autem linea a Mathematicis dicitur Horizon.
Duobus uerbis abſoluere poterat Vitr. quod docere uolebat, ides̃t: Horizonta deſcribes in analemmate,
ſi per apicem gnom onis parallelam planitiæ lineam duxeris.
Deinde circinationis totius ſumenda eſt pars quintadecima, & circini centrum collocandum
eſt in linea circinationis, quo loci ſecat eam lineam æquinoctialis radius, ubi erit litera f.
& ſignan
dum dextra, ac ſiniſtra ubi ſunt literæ g h.
Deinde ab his, & per centrum lineæ uſque ad lineam
planitiæ perducendæ ſunt, ubi erunt literæ t r.
ita erit Solis radius unus hybernus, alter æſtiuus.
Quærit Vitr. in analemma transferre radios ſolſtitij, & brumæ, qui ſunt extrema Solis curſus: hos autem
2220 inuenit ex maxima Solis declinatione ab æquinoctiali circulo, quam ipſe facit partium uigintiquatuor, quæ
ſunt quintadecima pars meridiani, qui in 360.
diuiſus eſſe intelligitur. Sed poſteriores maximam Solis
declinationem inuenerunt eſſe partium uiginti trium &
dimidiæ: quam Ptolomæus uiginti trium, & minutia-
rum quinquaginta, &
ſecundarum uiginti ſuo tempore obſeruauit. Poſito igitur circino in f. ubiradius æ-
quinoctialis meridianum ſecat, &
diducto ad quintamdecimam totius meridiani partem, ſignetur utrinque
g h.
in linea circinationis, quæ puncta tropicorum radios indicabunt, ſiquidem a punctis g & h. perdu-
centur lineæ, ad lineam planitiæ, quæ per apicem gnomonis ad meridianam circinationem pertingent, quarum
linearum altera brumalem, altera ſolſtitij radium deſcribet.
ideo una ex his radius æſtiuus, alia radius hyber-
nus dicetur.
æs̃tiui autem radij umbra b r. hyberni autem b t. inter hos terminos Solis declinatio, &
abſceſſus ab æquinoctiali concluſus eſt.
nunc ad alios meridianos radios, cum Sol in alijs ſignis eſt, inue-
niendos accedamus.
3330138[Figure 138]l n k mcridl. parte delverno E e h a s i 9 8 7 6 5della jtate 4 3 parte g h f x lacato manaco b r c linca del.piano t
Contra autem e, litera i, erit, ubi ſecat circinationem linea, quę eſt traiecta per centrum, &
contra g &
h. literæ erunt, k & l. & contra c & f & a, erit litera n. Tunc perducendæ
ſuntdiametri ab g.
ad l. & ab h. ad k. quæ erit inferior, partis erit ęſtiuæ, ſuperior hybernæ.
4460

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index