1magis demirer?
Mercurio ſi non placet ele
ctrum, tribuatur hydrargyrium. In quinta
diuiſione, vult xyloaloen durum appellari,
cùm aurum molle eſſe referam.
ctrum, tribuatur hydrargyrium. In quinta
diuiſione, vult xyloaloen durum appellari,
cùm aurum molle eſſe referam.
In ſexta ſectione, ſepia perpetuò diſſimu
lat centies repetita, illam non eſſe veram
miſtionem, ſed ſolùm generatione fieri. In
palma abſurdus eſt, & ſupinam profert igno
rantiam: tres ſunt arbores vnà viuentes, vt
ſocij in eadem domo. Sed in hoc fauit natu
ra plantis: & hanc coniunctionem ille, non
animalia admittunt.
lat centies repetita, illam non eſſe veram
miſtionem, ſed ſolùm generatione fieri. In
palma abſurdus eſt, & ſupinam profert igno
rantiam: tres ſunt arbores vnà viuentes, vt
ſocij in eadem domo. Sed in hoc fauit natu
ra plantis: & hanc coniunctionem ille, non
animalia admittunt.
110 Candidus colos nullus perſpicuus
ob nimiam lucem, quod aliis coloribus non
contingit.
ob nimiam lucem, quod aliis coloribus non
contingit.
111 Plinius non id dicit, quod ille præ
ſtabat. Sic ſemper miſcet, quæ non nouit.
ſtabat. Sic ſemper miſcet, quæ non nouit.
112 Omnia extra propoſitum.
Loquor
ego de actione, ille de inſtrumento: ego hi
ſtoriam quæ ſub oculis eſt affero, ille nugas
Democriti.
ego de actione, ille de inſtrumento: ego hi
ſtoriam quæ ſub oculis eſt affero, ille nugas
Democriti.
113 Summæ imperitiæ argumentum, tam
claram in fine primæ ſectionis ſententiam
interuertere. Hyacinthus vt amuletum pro
hibet, ne fulmen occidat, atque id genere
auxilium medicum dici poteſt, vt de Pazar
aduerſus venena, tantæ verò noxæ reſiſtere
miraculo proximum. In ſecunda ſectione,
quid garriat de rutilo, intelligere non poſ
ſum: rutilare longè aliud eſt, quàm rutilum
eſſe. Vergilius, arma dixit rutilare, id eſt,
ſplendere cum quodam motu, quod pauci
intellexerunt. Sic adamas,
claram in fine primæ ſectionis ſententiam
interuertere. Hyacinthus vt amuletum pro
hibet, ne fulmen occidat, atque id genere
auxilium medicum dici poteſt, vt de Pazar
aduerſus venena, tantæ verò noxæ reſiſtere
miraculo proximum. In ſecunda ſectione,
quid garriat de rutilo, intelligere non poſ
ſum: rutilare longè aliud eſt, quàm rutilum
eſſe. Vergilius, arma dixit rutilare, id eſt,
ſplendere cum quodam motu, quod pauci
intellexerunt. Sic adamas,
114 Pili craſſa, metalla tenui ſunt ſub
ſtantia, nullum craſſum ſplendidum. Quid
hoc? De equo aliàs hoc experimentum do
cuimus, quòd ob nitorem, non ſplendorem
accidit. Et ſi puer naſcatur biceps, non pro
pter hoc hominum genus biceps eſſe dice
mus, Giraffam non vidit: ſunt enim macu
læ ferrugineæ, non purpureæ.
ſtantia, nullum craſſum ſplendidum. Quid
hoc? De equo aliàs hoc experimentum do
cuimus, quòd ob nitorem, non ſplendorem
accidit. Et ſi puer naſcatur biceps, non pro
pter hoc hominum genus biceps eſſe dice
mus, Giraffam non vidit: ſunt enim macu
læ ferrugineæ, non purpureæ.
115 Os non reſtituitur, quia durum &
termino comprehenſum, lapides in fodinis
cùm creſcere, & multùm, & breui ſpatio cer
tum ſit, quid litigat argutiunculis? Non
enim eam in fodina habent duritiem, quàm
extra ſiccati, neque à tam leui vi aguntur.
termino comprehenſum, lapides in fodinis
cùm creſcere, & multùm, & breui ſpatio cer
tum ſit, quid litigat argutiunculis? Non
enim eam in fodina habent duritiem, quàm
extra ſiccati, neque à tam leui vi aguntur.
116 De lapidibus cùm hæc ſcribebam
adduxi experimenta, quæ me mouerunt. Ve
rùm vt illa quoque acceſſerunt quæ nunc
dicam, haud dubius ſum ſcripſiſſe veriſſi
ma. Anno præterito cùm gemmam illam
ſomniatricem, ac vigilatricem, digito volu
ptatis cauſa indidiſſem, intra biduum effe
ctum eſt, vt aquam odire, ac metuere vide
rer, ſic vt biberem cum conatu. Bona fortu
na euenit, vt non antea per plures annos,
neque morſus eſſem à cane, neque canes tra
ctaſſem: nihilominus cùm vnde hoc mihi
eueniret hæſitarem, gemmæ recordatus, ſta
tim eam repoſui, & intra dimidium horæ
aſpectum aquæ, & potum, abſque vlla repu
gnantia admiſi, nec poſtea auſus ſum illam
digito imponere. At contra effigies illa Gal
bæ Imperatoris naturalis nigris lineis, in
Achate adeò mihi dulces ſomnos reddidit,
vt repueraſſiſſe videar: tantam autem ani
mi tranquillitatem adiecit, vt alius penè
factus ſim. De prudentia non dicam, ne me
ipſum laudare velle quis obiiciat, atque hæc
omnia menſium quatuor ſpatio. Quòd verò
odij theologorum meminerit, illum ſatis
noui qualis ſit, eos nondum ſum expertus.
Vnum ſat ſcio me hîc neminem, ex his in
fenſum inueniſſe, neque Lutetiæ: neque
ego quicquam feci, aut dixi, quo illos irrita
rem. Nunc forſan addita quædam ab alio
quopiam inter edendum me non ſolùm in
ſcio, ſed planè vbi ſciui ægrè ferente, forſan
poterunt illos extimulare: quæ ſi præuenero,
ſcio æquos me experturum. Ego enim ab
omni calumnia & maledicto, tum iurgio na
tura admodum ſum alienus, mitis ac placi
dus, & Muſarum alumnus. De ingenio au
tem quòd rapidiſſimum, fœliciſſimum, atque
incomparabile mihi eſſe ait? ſi ſeriò dicit, &
illi debeo, & mutuum maius accepiſſe cre
dam ſin ſecus, hæc magis conueniebant plu
ra de ſe pollicenti. At cur damnat iudicium,
ex quo tanta eſt orta fœlicitas in artis exer
citatione, quanta vlli mortalium vnquam?
Sed poſtquam natura comparatum eſt, vt
velut in effigie vnuſquiſque alium melius,
quàm ſemetipſum per ſpeculum agnoſcat,
ſententiæ ſuæ de noſtro iudicio non repu
gno: multóque minus repugnabo, ſi eam
alicuius argumentis oſtenderit.
adduxi experimenta, quæ me mouerunt. Ve
rùm vt illa quoque acceſſerunt quæ nunc
dicam, haud dubius ſum ſcripſiſſe veriſſi
ma. Anno præterito cùm gemmam illam
ſomniatricem, ac vigilatricem, digito volu
ptatis cauſa indidiſſem, intra biduum effe
ctum eſt, vt aquam odire, ac metuere vide
rer, ſic vt biberem cum conatu. Bona fortu
na euenit, vt non antea per plures annos,
neque morſus eſſem à cane, neque canes tra
ctaſſem: nihilominus cùm vnde hoc mihi
eueniret hæſitarem, gemmæ recordatus, ſta
tim eam repoſui, & intra dimidium horæ
aſpectum aquæ, & potum, abſque vlla repu
gnantia admiſi, nec poſtea auſus ſum illam
digito imponere. At contra effigies illa Gal
bæ Imperatoris naturalis nigris lineis, in
Achate adeò mihi dulces ſomnos reddidit,
vt repueraſſiſſe videar: tantam autem ani
mi tranquillitatem adiecit, vt alius penè
factus ſim. De prudentia non dicam, ne me
ipſum laudare velle quis obiiciat, atque hæc
omnia menſium quatuor ſpatio. Quòd verò
odij theologorum meminerit, illum ſatis
noui qualis ſit, eos nondum ſum expertus.
Vnum ſat ſcio me hîc neminem, ex his in
fenſum inueniſſe, neque Lutetiæ: neque
ego quicquam feci, aut dixi, quo illos irrita
rem. Nunc forſan addita quædam ab alio
quopiam inter edendum me non ſolùm in
ſcio, ſed planè vbi ſciui ægrè ferente, forſan
poterunt illos extimulare: quæ ſi præuenero,
ſcio æquos me experturum. Ego enim ab
omni calumnia & maledicto, tum iurgio na
tura admodum ſum alienus, mitis ac placi
dus, & Muſarum alumnus. De ingenio au
tem quòd rapidiſſimum, fœliciſſimum, atque
incomparabile mihi eſſe ait? ſi ſeriò dicit, &
illi debeo, & mutuum maius accepiſſe cre
dam ſin ſecus, hæc magis conueniebant plu
ra de ſe pollicenti. At cur damnat iudicium,
ex quo tanta eſt orta fœlicitas in artis exer
citatione, quanta vlli mortalium vnquam?
Sed poſtquam natura comparatum eſt, vt
velut in effigie vnuſquiſque alium melius,
quàm ſemetipſum per ſpeculum agnoſcat,
ſententiæ ſuæ de noſtro iudicio non repu
gno: multóque minus repugnabo, ſi eam
alicuius argumentis oſtenderit.
122 Quinque mihi obiicit, in hac exer
citatione, nec vlla grauior, aut verior accu
ſatio: primùm quòd lapidem in bufonis ca
pite inuentum Chelonitem appelluuerim, cùm
χελώνε, dubio procul teſtudinem ſignificet
id etiam maximi mei ſtuporis eſſet argu
mentum. Exiſtimabam apud Camillum
Leonardum legiſſe, & demirabar ſatis, non
tamen inueni: in tertia editione emendaue
ram: ſciebam immeritò ſic appellari: potius
Myoxoniten, vel Bathraconiten, vel Bathra
conitem à rana dixerim: nam bufo certè
ranæ genus eſt, apud omnes autores. Cur er
go nomen addamus ſpeciale, cum apud an
tiquos plus vſui eſſent noſtræ ranæ bufoni
bus, erant enim pariter omnes inuiſæ. Itaque
excidiſſe quædam talia nominibus, dum re
bus ipſis acrius ſum intentus, fallente me
moria non nominum imperitia (nam dixiſ
ſem ſeu) gratulor mihi: vt melius imperi
tiam, & temeritatem meam accuſem, tan
tùm enim habeo, quantum in ſingula mo
menti accipio. Excuſaueram hoc in fine li
bri, & putabam debere ſatisfacere. Sed ille
nimis acer cenſuræ exactor eſt. Si tamen ter
tiam hanc editionem exſpectaſſet, pauca vt
exiſtimo, in hoc genere ei ſuperfuiſſent, nam
& longè plura in libris de Rerum Varietate
atque aliis quos caſtigare non potui. Prima
mihi fuit cura rerum, inde cauſarum, pòſt
nominum, inde ordinis, vltima ornatus. De
echeneide, dictum eſt in libro de Libris pro
priis, dum Rondellitius non accuſat: is cum
tuis libris editus eſt, ſed Lugduni. De techo
lito nonne præter Plinium vis verbi arridet:
nam τέκω ſignificat conſumere, liquefacere,
mollire, at non propriè συντπίβω, vel ἀγνύω
quod eſt frango. Vicit. In verbis, vbi plinium
non ſequi religio eſt, relinquit: in rebus ip
ſis & cauſis Grammaticum, quod propha
num eſt amplectitur: non enim tam amens
citatione, nec vlla grauior, aut verior accu
ſatio: primùm quòd lapidem in bufonis ca
pite inuentum Chelonitem appelluuerim, cùm
χελώνε, dubio procul teſtudinem ſignificet
id etiam maximi mei ſtuporis eſſet argu
mentum. Exiſtimabam apud Camillum
Leonardum legiſſe, & demirabar ſatis, non
tamen inueni: in tertia editione emendaue
ram: ſciebam immeritò ſic appellari: potius
Myoxoniten, vel Bathraconiten, vel Bathra
conitem à rana dixerim: nam bufo certè
ranæ genus eſt, apud omnes autores. Cur er
go nomen addamus ſpeciale, cum apud an
tiquos plus vſui eſſent noſtræ ranæ bufoni
bus, erant enim pariter omnes inuiſæ. Itaque
excidiſſe quædam talia nominibus, dum re
bus ipſis acrius ſum intentus, fallente me
moria non nominum imperitia (nam dixiſ
ſem ſeu) gratulor mihi: vt melius imperi
tiam, & temeritatem meam accuſem, tan
tùm enim habeo, quantum in ſingula mo
menti accipio. Excuſaueram hoc in fine li
bri, & putabam debere ſatisfacere. Sed ille
nimis acer cenſuræ exactor eſt. Si tamen ter
tiam hanc editionem exſpectaſſet, pauca vt
exiſtimo, in hoc genere ei ſuperfuiſſent, nam
& longè plura in libris de Rerum Varietate
atque aliis quos caſtigare non potui. Prima
mihi fuit cura rerum, inde cauſarum, pòſt
nominum, inde ordinis, vltima ornatus. De
echeneide, dictum eſt in libro de Libris pro
priis, dum Rondellitius non accuſat: is cum
tuis libris editus eſt, ſed Lugduni. De techo
lito nonne præter Plinium vis verbi arridet:
nam τέκω ſignificat conſumere, liquefacere,
mollire, at non propriè συντπίβω, vel ἀγνύω
quod eſt frango. Vicit. In verbis, vbi plinium
non ſequi religio eſt, relinquit: in rebus ip
ſis & cauſis Grammaticum, quod propha
num eſt amplectitur: non enim tam amens