Apian, Petrus, Instrvmentvm Sinvvm, sev primi mobilis

Table of contents

< >
[Item 1.]
[2.] INSTRVMENTVM SINVVM, SEV PRIMI MOBILIS, NV PER A' PETRO APIANO INVENTVM, NVNC AVTEM abeodem diligenter recognitum & locupletatum. Cuius tractatione, cum genuinus & latiſsime patens Sinuum uſus clariſsime deprehenditur, tum uero quicquid earundem Sinuum auxilio in rebus aſtronomicis ratiocinan-do indagari poteſt, facilime ac celerrime conficitur.
[3.] INSIGNIA DN. CHRISTHOPHORI A STADION, EPISCOPI AVGVSTEN:
[4.] AMPLISSIMO IN CHRISTO PATRI AC DOMINO, DOMINO CHRISTOPHORO A STADION, AVGV guſtæ Vindelicorum Epiſcopo Reuerendiſsimo, Domino & Mœcenati ſuo Petrus Apianus S. D.
[5.] INDEX CENTVM PRONVNCIA-torum, quæ hoclibello ſecundum genuinum & uniuerſalem uſum ſinuum declarantur. PRONVNCIATVM I.
[6.] PRONVNCIATA CEN-TVM, CVM INTER PRETATIONIBVS, V-TILITATIBVS, ET EXEMPLIS EORVNDEM APER-tiſsimis, ſuper inſtrumento nouo Primi Mobilis, recens iam à Petro Apiano cõpoſita & conſcripta, magno futura uſui omnibus Aſtro nomiæ ſtudioſis, fœliciter hic incipiunt. PRONVNCIATVM PRIMVM.
[7.] Sequitur ergo hic tabula, cuius iam mentionem fecimus.
[8.] Sequuntur nunc canones uſum ſiue ingreſſum iſtarum tabularum lucidiſsime declarantes.
[9.] Appendix primi huius pronunciati.
[10.] VSVS QVADRANTIS.
[11.] REGVLA PRIMA.
[12.] REGVLA SECVNDA.
[13.] TALIS AD VSVM QVADRANS ADORNARI debet quantuſcun ſit.
[14.] PRONVNCIATVM II.
[15.] PRONVNCIATVM III. Latitudinem Lunæ ab eclyptica per ſinus colligere.
[16.] PRONVNCIATVM IIII.
[17.] PRONVNCIATVM V.
[18.] PRONVNCIATVM VI.
[19.] PRONVNCIATVM VII.
[20.] PRONVNCIATVM VIII.
[21.] PRONVNCIATVM IX.
[22.] PRONVNCIATVM X.
[23.] PRONVNCIATVM XI.
[24.] PRONVNCIATVM XII.
[25.] PRONVNCIATVM XIII.
[26.] PRONVNCIATVM XIIII.
[27.] PRONVNCIATVM XV.
[28.] PRONVNCIATVM XVI.
[29.] PRONVNCIATVM XVII.
[30.] PRONVNCIATVM XVIII.
< >
page |< < of 97 > >|
34GENVINVS VSVS pticæ ab una & proxima interſectione eclypticæ & æꝗnoctialis ? ? Exẽplores tibi fiet
apertior
&
dilucidior. Sit ꝓpoſita tibi declinatio gradus, in (sun) fuit ea hora qua intro-
nizatus
eſt Reuerendiſs.
pater Epiſcopus Auguſtenſis, ſicut in priori propoſitione com-
11EXEM-
PLVM

Epiſoopi.
memorauimus, gradus autem Solis non conſtet, ſed hoc tantum, quòd declinatio ſit 20.
graduum, 42. mi. Iam ad inueniendum gradum Solis eo ipſo die & hora intronizatio-
nis
, multiplica ſinũ huius declinationis 35347.
toto ſinu, & prouenient 3534700000
idipſum
ſi diuidas in ſinum maximæ declinationis 39874, emanabũt in quotiente 88647
eius
ſinus arcus 62.
gra. 26. mi. diſtantia illa iuſta eſt quam quærebas. Et quia introniza
tio
huiuſmodi facta in Maio, diſtantia hæc à principio numerari debet, &
cadet ſuꝑ
2
.
gra. 26. mi II, at hoc erat quod intendebatur.
Per hanc aſcenſionẽ rectã intelligi debet arcus æꝗnoctialis interceptus inter ipſum
eclypticæ
&
æꝗnoctialis interſectionẽ, ſimul at circulũ illũ maiorem, qui à polo mundi
per
punctũ iſtum eclypticæ ꝓpoſitũ (cuius aſcenſionẽ ſcire deſideras) uſ ad æquinocti
alem
ad angulos rectos ſphærales eſt ductus.
Et quũ zodiacus in 4. quadrantes per 4. ſi-
gna
cardinalia &
, per quæ etiã circuli maiores 4. ex polis mũdi protẽſi ſunt,
diuidatur
, æquinoctialis etiã in 4.
quadrantes, partiendus eſt, quidẽ per ſigna, ſed pri-
ma
quarta à principio æquinoctialis uſ in 90.
gradus, reſpõdet primo gradu ſupra
horizontẽ
ſphæræ rectæ, &
180. gradus æquinoctialis, hoc eſt media pars æquinoctialis
reſpõdet
etiã mediæ eclypticæ, primus enim gradus (quæ interſectio eſt æquinoctia-
lis
eclyptica) eſt gradus 180.
â primo gradu . Et quia utrun principiũ æꝗnoctialis
&
eclypticæ apud primũ minutũ initiũ habet, etiã inde numerari debẽt quartæ & me
diæ
partes circulorũ.
Quum´ cõſtet 4. quartas æquinoctialis 4. quartis eclypticæ, ſin
gulas
adia centibus ſibi, æqualiter aſcẽdere in ſphæra recta, &
tamẽ inter principiũ et
finẽ
cuiuslibet quartæ nullus alioquin gradus, ne punctũ æquali numero adiacẽte
quarta
in aſcenſione cõuenit, neceſſariũ eſt cõſcenſionẽ iſtã per ſupputationẽ ſphæricã
internoſcere
, id´ hãc regulã.
Si arcus eclypticæ minor fuerit ̈ 90. erit ille planè ac-
commodus
inueniendæ huic aſcenſioni, at is primus modus eſto.
Sin aũt maior fuerit
̈
90.
ſubtrahito eum ab 180. ipſo nimi℞ ſemicirculo, & ꝗcquid reliquũ manſerit, id aptũ
erit
cognoſcẽdæ aſcẽſioni rectæ, &
hæc altera ſit ratio inueniendæ aſcenſionis. Sicut au
tem
ex media parte eclypticæ duos modos oſtendimus, ita reliquã partẽ nedũ â princi-
pio
uſ ad finẽ κ identidẽ diuides in duas uias ſeu rationes inueniendi aſcenſionem.
Quod ſi numerũ cõueniẽtẽ ex primo modo inuentũ habes, hoc eſt, ſi arcus eclypticæ
minor
fuerit ̈ 90.
tũc ſubtrahe à 90. reſiduũ uo cabit̃ cõplementũ ipſius, tũc etiã com
plementũ
aſſume declinationis, ultimi pũcti ꝓpoſiti arcus eclypticæ, &
ſinũ minimi cõ-
plemẽti
duc in totũ ſinũ, ꝓductũ diuide in ſinũ cõplementi maioris, hinc ſubtracto arcu
q̊tiẽtis
à 90.
manebit aſcenſio recta arcus ꝓpoſiti. Quod ſi aũt nume℞ cõuenientẽ altero
modo
inueniſti, opus habebis ultima ſubtractiõe â 90.
ſed tũc addes inſuper gradus
22Operatio
arealis.
90.
& ſic q̊ habebis arcũ æꝗnoctialis ꝓpoſito arcu coaſcendentem in ſphæra recta.
Cæterũ ſi tibi ꝓponas arcũ zodiaci â principio cõputando uſ ad finẽ κ, ubicun il
le
deſierit, inter hoc ſpacium, aſcenſionem eius quære eo planè modo iam edoctus es,
niſi
ad extremũ addes gradus 180.
Primus em̃ gradus habet gradus 180. æꝗnoctia
lis
in ſua aſcẽſione, ſicut antea docuimus.
? ? lam uero exemplis rem demonſtremus ad
33EXEM-
PLVM

Epiſoopi.
oculũ.
Adſumo ecce 2. gra. 62. mi. II, in (sun) fuit tꝑe & hora intronizationis, nunc ſinu
merauero
arcũ à principio , inueniã uti 62.
gra. 26. mi. cõplemẽtũ eius eſt 27. gra. 34
mi
.
ſinus aũt cõplementi 46278. declinationẽ puncti terminantis, arcũ iam inueni ꝓpo
ſitione
5.
gra. 20. mi. 42. cõplementũ declinatiõis eſt 69. gra. 18. mi. ſinus uero cõplemen
ti
iſtius 93544.
Iam ita duco ſinum minorem 46278. in totũ ſinum, & productum diui
do
in ſinum maiorem, ſcilicet 93544.
at in quotiente prouenient 49471. arcus erit 29.
gra. 39. mi. eum ſi ſubtraxero à 90. remanebit aſcenſio recta quæſita 60. gra. 29. minut.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index