Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
311
311 (259)
312
312 (260)
313
313 (261)
314
314 (262)
315
315 (263)
316
316 (264)
317
317 (265)
318
318 (266)
319
319 (267)
320
320 (268)
< >
page |< < (289) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <pb o="289" file="0341" n="341"/>
        </div>
        <div type="section" level="0" n="0">
          <head xml:space="preserve">§ IV.
            <lb/>
          Contra vires in minimis diſtantiis attractivas, &
            <lb/>
          excreſcentes in infinitum. </head>
          <p>
            <s xml:space="preserve">77 AT præterea contra folam attractionem plures
              <gap/>
            aben-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0341-01" xlink:href="note-0341-01a" xml:space="preserve">Prima difficul
                <unsure/>
              -
                <lb/>
              tas ex eo, quod
                <lb/>
              ubi conatus de-
                <lb/>
              beret eſſe ma-
                <lb/>
              ximus in appul-
                <lb/>
              ſu, debeat eſſe
                <lb/>
              nullus, vel irri-
                <lb/>
              tus.</note>
            tur difficultates, quæ per gradus creſcunt. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam in-
              <lb/>
            primis ſi eæ imminutis utcunque diſtantiis agant, augent ve-
              <lb/>
            locitatem uſque ad contactum, ad quem ubi deventum eſt,
              <lb/>
            incrementum velocitatis ibi per ſaltum abrumpitur, & </s>
            <s xml:space="preserve">ubi
              <lb/>
            maxima eſt, ibi perpetuo incaſſum nituntur partes ad ulterio-
              <lb/>
            rem effectum habendum, & </s>
            <s xml:space="preserve">neceſſario irritos conatus edunt.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">78. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod ſi in infinitum imminuta diſtantia, creſcant in ali-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0341-02" xlink:href="note-0341-02a" xml:space="preserve">Secunda, ſi ra-
                <lb/>
              tio ſit recipro-
                <lb/>
              ca diſtantiæ a
                <lb/>
              vi abſolute infi-
                <lb/>
              nita, ad quam
                <lb/>
              deveniri debe-
                <lb/>
              ret.</note>
            qua ratione diſtantiarum reciproca; </s>
            <s xml:space="preserve">multæ itidem difficulta-
              <lb/>
            tes habentur, quæ noſtram oppoſitam ſententiam confirmant.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Inprimis in ea hypotheſi virium deveniri poteſt ad conta-
              <lb/>
            ctum, in quo vis, ſublata omni diſtantia, debet augeri in
              <lb/>
            infinitum magis, quam eſſet in aliqua diſtantia. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro nos
              <lb/>
            putamus accurate demonſtrari, nullas quantitates exiſtere poſ-
              <lb/>
            ſe, quæ in ſe infinitæ ſint, aut infinite parvæ. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc autem
              <lb/>
            ſtatim habemus abſurdum, quod nimirum ſi vires in aliqua
              <lb/>
            diſtantia aliquid ſunt, in contactu debeant eſſe abſolute infi-
              <lb/>
            nitæ</s>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">79. </s>
            <s xml:space="preserve">Augetur difficultas, ſi debeat ratio reciproca eſſe ma-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0341-03" xlink:href="note-0341-03a" xml:space="preserve">Tertia ex eo,
                <lb/>
              quod, ſi ſit major
                <lb/>
              quam ſimplex,
                <lb/>
              debeat in con-
                <lb/>
              tactu deveniri
                <lb/>
              etiam ad velo-
                <lb/>
              citatem inſini-
                <lb/>
              tam.</note>
            jor, quam ſimplex (ut ad gravitatem requiritur reciproca
              <lb/>
            duplicata, ad cohæſionem adhuc major) & </s>
            <s xml:space="preserve">ad bina puncta
              <lb/>
            pertineat. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam illa puncta in ipſo congreſſu devenient ad
              <lb/>
            velocitatem abſolute inſinitam. </s>
            <s xml:space="preserve">Velocitas autem abſolute infi-
              <lb/>
            nita eſt impoſſibilis, cum ea requirat ſpatium finitum percur-
              <lb/>
            ſum momento temporis, adeoque replicationem, ſive extenſio-
              <lb/>
            nem ſimultaneam per ſpatium finitum diviſibile, & </s>
            <s xml:space="preserve">quovis
              <lb/>
            finito tempore requirat ſpatium infinitum, quod cum inter bi-
              <lb/>
            na puncta interjacere non poſſit, requireret ex natura ſua, ut
              <lb/>
            punctum ejuſmodi velocitatem adeptum nuſquam eſſet.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">80. </s>
            <s xml:space="preserve">Accedunt plurima abſurda, ad quæ ejuſmodi leges nos
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0341-04" xlink:href="note-0341-04a" xml:space="preserve">Alia abſurda:
                <lb/>
              ſi ratio ſit du-
                <lb/>
              plicata, regreſ-
                <lb/>
              ſus a centro:
                <lb/>
              ſaltus ab acce-
                <lb/>
              leratione cre-
                <lb/>
              ſcente ad nul-
                <lb/>
              lam in ingreſ-
                <lb/>
              ſu in ſuperſi-
                <lb/>
              ciem ſphæri-
                <lb/>
              cam.</note>
            deducunt. </s>
            <s xml:space="preserve">Tendat punctum aliquod in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">72 in centrum F
              <lb/>
            in ratione reciproca duplicata diſtantiarum, & </s>
            <s xml:space="preserve">ex A proji-
              <lb/>
            ciatur directione A B perpendiculari ad A F, cum veloci-
              <lb/>
            tate ſatis exigua: </s>
            <s xml:space="preserve">deſcribet Ellipſim A C D E, cujus focus erit
              <lb/>
            F, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſemper regredietur ad A. </s>
            <s xml:space="preserve">Decreſcat velocitas A B
              <lb/>
            per gradus, donec demum evaneſcat. </s>
            <s xml:space="preserve">Semper
              <gap/>
            agis arcta-
              <lb/>
            tur Ellipſis, & </s>
            <s xml:space="preserve">vertex D accedit ad focum F, in quem de-
              <lb/>
            mum recidit abeunte Ellipſi in rectam A F. </s>
            <s xml:space="preserve">Videtur igitur id
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0341-05" xlink:href="note-0341-05a" xml:space="preserve">Fig. 72.</note>
              <note symbol="(c)" position="foot" xlink:label="note-0341-06" xlink:href="note-0341-06a" xml:space="preserve">Hæc excerpta ſunt ex eadem diſſertatione De Lege Virium in Na-
                <lb/>
              tura exiſtentium a num. 59.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>