Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
331 279
332 280
333 281
334 282
335 283
336 284
337 285
338 286
339 287
340 288
341 289
342 290
343 291
344 292
345 293
346 294
347 295
348 296
349 297
350 298
351 299
352 300
353 301
354 302
355 303
356 304
357 305
358 306
359 307
360 308
< >
page |< < (289) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <pb o="289" file="0341" n="341"/>
        </div>
        <div type="section" level="0" n="0">
          <head xml:space="preserve">§ IV.
            <lb/>
          Contra vires in minimis diſtantiis attractivas, &
            <lb/>
          excreſcentes in infinitum. </head>
          <p>
            <s xml:space="preserve">77 AT præterea contra folam attractionem plures
              <gap/>
            aben-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0341-01" xlink:href="note-0341-01a" xml:space="preserve">Prima difficul
                <unsure/>
              -
                <lb/>
              tas ex eo, quod
                <lb/>
              ubi conatus de-
                <lb/>
              beret eſſe ma-
                <lb/>
              ximus in appul-
                <lb/>
              ſu, debeat eſſe
                <lb/>
              nullus, vel irri-
                <lb/>
              tus.</note>
            tur difficultates, quæ per gradus creſcunt. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam in-
              <lb/>
            primis ſi eæ imminutis utcunque diſtantiis agant, augent ve-
              <lb/>
            locitatem uſque ad contactum, ad quem ubi deventum eſt,
              <lb/>
            incrementum velocitatis ibi per ſaltum abrumpitur, & </s>
            <s xml:space="preserve">ubi
              <lb/>
            maxima eſt, ibi perpetuo incaſſum nituntur partes ad ulterio-
              <lb/>
            rem effectum habendum, & </s>
            <s xml:space="preserve">neceſſario irritos conatus edunt.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">78. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod ſi in infinitum imminuta diſtantia, creſcant in ali-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0341-02" xlink:href="note-0341-02a" xml:space="preserve">Secunda, ſi ra-
                <lb/>
              tio ſit recipro-
                <lb/>
              ca diſtantiæ a
                <lb/>
              vi abſolute infi-
                <lb/>
              nita, ad quam
                <lb/>
              deveniri debe-
                <lb/>
              ret.</note>
            qua ratione diſtantiarum reciproca; </s>
            <s xml:space="preserve">multæ itidem difficulta-
              <lb/>
            tes habentur, quæ noſtram oppoſitam ſententiam confirmant.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Inprimis in ea hypotheſi virium deveniri poteſt ad conta-
              <lb/>
            ctum, in quo vis, ſublata omni diſtantia, debet augeri in
              <lb/>
            infinitum magis, quam eſſet in aliqua diſtantia. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro nos
              <lb/>
            putamus accurate demonſtrari, nullas quantitates exiſtere poſ-
              <lb/>
            ſe, quæ in ſe infinitæ ſint, aut infinite parvæ. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc autem
              <lb/>
            ſtatim habemus abſurdum, quod nimirum ſi vires in aliqua
              <lb/>
            diſtantia aliquid ſunt, in contactu debeant eſſe abſolute infi-
              <lb/>
            nitæ</s>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">79. </s>
            <s xml:space="preserve">Augetur difficultas, ſi debeat ratio reciproca eſſe ma-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0341-03" xlink:href="note-0341-03a" xml:space="preserve">Tertia ex eo,
                <lb/>
              quod, ſi ſit major
                <lb/>
              quam ſimplex,
                <lb/>
              debeat in con-
                <lb/>
              tactu deveniri
                <lb/>
              etiam ad velo-
                <lb/>
              citatem inſini-
                <lb/>
              tam.</note>
            jor, quam ſimplex (ut ad gravitatem requiritur reciproca
              <lb/>
            duplicata, ad cohæſionem adhuc major) & </s>
            <s xml:space="preserve">ad bina puncta
              <lb/>
            pertineat. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam illa puncta in ipſo congreſſu devenient ad
              <lb/>
            velocitatem abſolute inſinitam. </s>
            <s xml:space="preserve">Velocitas autem abſolute infi-
              <lb/>
            nita eſt impoſſibilis, cum ea requirat ſpatium finitum percur-
              <lb/>
            ſum momento temporis, adeoque replicationem, ſive extenſio-
              <lb/>
            nem ſimultaneam per ſpatium finitum diviſibile, & </s>
            <s xml:space="preserve">quovis
              <lb/>
            finito tempore requirat ſpatium infinitum, quod cum inter bi-
              <lb/>
            na puncta interjacere non poſſit, requireret ex natura ſua, ut
              <lb/>
            punctum ejuſmodi velocitatem adeptum nuſquam eſſet.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">80. </s>
            <s xml:space="preserve">Accedunt plurima abſurda, ad quæ ejuſmodi leges nos
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0341-04" xlink:href="note-0341-04a" xml:space="preserve">Alia abſurda:
                <lb/>
              ſi ratio ſit du-
                <lb/>
              plicata, regreſ-
                <lb/>
              ſus a centro:
                <lb/>
              ſaltus ab acce-
                <lb/>
              leratione cre-
                <lb/>
              ſcente ad nul-
                <lb/>
              lam in ingreſ-
                <lb/>
              ſu in ſuperſi-
                <lb/>
              ciem ſphæri-
                <lb/>
              cam.</note>
            deducunt. </s>
            <s xml:space="preserve">Tendat punctum aliquod in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">72 in centrum F
              <lb/>
            in ratione reciproca duplicata diſtantiarum, & </s>
            <s xml:space="preserve">ex A proji-
              <lb/>
            ciatur directione A B perpendiculari ad A F, cum veloci-
              <lb/>
            tate ſatis exigua: </s>
            <s xml:space="preserve">deſcribet Ellipſim A C D E, cujus focus erit
              <lb/>
            F, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſemper regredietur ad A. </s>
            <s xml:space="preserve">Decreſcat velocitas A B
              <lb/>
            per gradus, donec demum evaneſcat. </s>
            <s xml:space="preserve">Semper
              <gap/>
            agis arcta-
              <lb/>
            tur Ellipſis, & </s>
            <s xml:space="preserve">vertex D accedit ad focum F, in quem de-
              <lb/>
            mum recidit abeunte Ellipſi in rectam A F. </s>
            <s xml:space="preserve">Videtur igitur id
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0341-05" xlink:href="note-0341-05a" xml:space="preserve">Fig. 72.</note>
              <note symbol="(c)" position="foot" xlink:label="note-0341-06" xlink:href="note-0341-06a" xml:space="preserve">Hæc excerpta ſunt ex eadem diſſertatione De Lege Virium in Na-
                <lb/>
              tura exiſtentium a num. 59.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>