Cardano, Girolamo, De subtilitate, 1663

Page concordance

< >
< >
page |< < of 403 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.015286">
                <pb pagenum="695" xlink:href="016/01/342.jpg"/>
              poſſent necti: nam hædera pediculis, vitis
                <lb/>
              & cucurbita capreolis ſerpunt. </s>
              <s id="s.015287">Si igitur ve­
                <lb/>
              riſimilia ſcribere conceſſum illi fuiſſet, ca­
                <lb/>
              preolorum meminiſſe debuerat. </s>
              <s id="s.015288">Sic quòd di­
                <lb/>
              cat, cubebas eſſe garyophyllon Plinij, errat:
                <lb/>
              dicit enim ille pipere ſemen grandius, quod
                <lb/>
              aduehitur odoris gratia. </s>
              <s id="s.015289">Sed errores ſuos
                <lb/>
              animaduertere non propoſui, ſunt enim pe­
                <lb/>
              nè infiniti. </s>
              <s id="s.015290">Quod de Dioſcoride obiicit: iam
                <lb/>
              in tertia editione emendaueram: imper­
                <lb/>
              fectus enim ſermo non iniquus. </s>
              <s id="s.015291">Sed hic ſui
                <lb/>
              Encomiaſtes vbi didicit ſic loqui? </s>
              <s id="s.015292">Seuera, ſa­
                <lb/>
              piens, lenis, moderata caſtigatio. </s>
              <s id="s.015293">Profectò
                <lb/>
              ſi aliquis Academicus Italus reſciuerit, eum
                <lb/>
              pro Pædagogo in Comœdia ſubiiciet, etiam
                <lb/>
              ſuis ipſis verbis interpoſitis: neque enim
                <lb/>
              aliud vel omnium iudicio ſapere poſſunt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.015294">Ita magno illo Fato meo, quod ſæpè teſta­
                <lb/>
              tus ſum, vt quicunque nos calumniæ cuiuſ­
                <lb/>
              piam inſimulant, in eodem genere ibidem
                <lb/>
              grauius longè peccaſſe deprehendantur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015295">150 Purpureum Dioſcoridis, cæruleum
                <lb/>
              inter colores eſſe docui, vt à cœli ſimilitudi­
                <lb/>
              ne. </s>
              <s id="s.015296">Res docet. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015297">152 Fatetur ſine cruciatu, Theophra­
                <lb/>
              ſtúſque citatur teſtis contrariæ ſententiæ
                <lb/>
              lib. 9. cap. 17. vt videatur non ſolùm me,
                <lb/>
              ſed & Lectores ipſos deſpicere, & irri­
                <lb/>
              dere. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015298">153. Sepia noſtra confundit. </s>
              <s id="s.015299">A putrido
                <lb/>
              calore nihil generatur: poteſt autem pars
                <lb/>
              putrida ſimul generari, & velut calida pars
                <lb/>
              in roſa odorem gignit. </s>
              <s id="s.015300">Et rurſus ab eo, quod
                <lb/>
              putredine reſecatur, vt vermes. </s>
              <s id="s.015301">In ſecunda
                <lb/>
              ſectione, deprehendens virum peruersè age­
                <lb/>
              re, vt etiam in reliquis de eo facias iudicium.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.015302">Voluit enim videri ab ipſo ſurrepta, quæ
                <lb/>
              ille à me ſuſtulit. </s>
              <s id="s.015303">In ſecunda enim editione
                <lb/>
              quæ ante librum ſuum triennio fermè excu­
                <lb/>
              ſa eſt, cùm totam hiſtoriam ac diſcrimen in­
                <lb/>
              ter has plantas planè enarrem, quid poteſt
                <lb/>
              fieri impudentius? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015304">De Sparto videram quantum à geniſta
                <lb/>
              differret apud Matthiolum, & tamen vera
                <lb/>
              fateor, oblitus eram emendare. </s>
              <s id="s.015305">In tertia edi­
                <lb/>
              tione, nunc reuocato in memoriam errore,
                <lb/>
              emendaui: ita nullus liber tam malus eſt,
                <lb/>
              quin ex eo aliquid vtilitatis ab amotoribus
                <lb/>
              veritatis ſubtrahere liceat. </s>
              <s id="s.015306">Sed ibidem &
                <lb/>
              ipſe maiore ignorantiæ, & obliuionis lapſu
                <lb/>
              decidit, fato (vt dixi) calumniatorum meorum
                <lb/>
              non vulgari. </s>
              <s id="s.015307">Cùm enim Pazar lapidem dicat,
                <lb/>
              noluiſſe inter lapides recenſere, non memi­
                <lb/>
              nit tamen illum eſſe, quem in centeſima
                <lb/>
              duodecima exercitatione delineauit: ſeu lapis
                <lb/>
              ſit, ſeu Cerui lachryma. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015308">160 Nugas agit meras, niſi cum vena­
                <lb/>
              rum apertione agit, ſunt enim vera, & ex­
                <lb/>
              perta, & ratione conuenientia. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015309">192 Non eſt Napellus, Toxium illud:
                <lb/>
              iam à Taxo diſtinxeramus in tertia emen­
                <lb/>
              datione. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015310">167 Platanos plures vidi Edinburgi, at­
                <lb/>
              que duplici miraculo, quòd vbi nullæ fer­
                <lb/>
              mè ſunt arbores, ibi rariſſima ſit frequens.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.015311">Et quæ cœlo feruenti, & iuxta aquas vi­
                <lb/>
              uere ſolet, quaſi tranſuolauerit, & ad Scy­
                <lb/>
              thicas regiones peruenerit. </s>
              <s id="s.015312">Singularis autem
                <lb/>
              forma efficit, ne falli potuerim, nam vi­
                <lb/>
              deas plandam vitiferam, aut vitem planè
                <lb/>
              arborem, & erectam. </s>
              <s id="s.015313">Cæterùm quod ma­
                <lb/>
              gis mireris: ne vnum quidem arboris genus
                <lb/>
              aliud ibi vidiſſe me memini: propè autem
                <lb/>
              aliquot prunorum. </s>
              <s id="s.015314">Nugas Gręcorum, quibus
                <lb/>
              credidit Theophraſtus, non ſemel aut rarò
                <lb/>
              perperàm Theaphraſti appellauit. </s>
              <s id="s.015315">Nam &
                <lb/>
              in 170. quæ accuſat, ſumpta ſunt ex illius
                <lb/>
              autoritate in primo, cap. 16. de hiſtoria
                <lb/>
              Plantarum, cuius verba ac ſententiam non
                <lb/>
              ego, ſed calumniator, dum mea eſſe putat,
                <lb/>
              irridet. </s>
              <s id="s.015316">Minutiora de Dracone prætereo. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015317">171 Fruticem non ſic intelligo, cùm
                <lb/>
              neque cucurbitam: nam à vita, non magni­
                <lb/>
              tudine appello. </s>
              <s id="s.015318">Nec moderari ſignificata
                <lb/>
              abſurdum, cùm ipſi veteres in eis conue­
                <lb/>
              niant. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015319">172 Nugas agit: nam neque quod im­
                <lb/>
              ponit, dixi: neque ſi dixiſſem, ſufficienter
                <lb/>
              reprobat. </s>
              <s id="s.015320">Ita me Superi ament, vt magis
                <lb/>
              me fatigat perperàm accuſando, quàm ſi
                <lb/>
              rectè contradiceret. </s>
              <s id="s.015321">Illud præterea intole­
                <lb/>
              randum, quod quæ in ſecunda editione
                <lb/>
              emendata ſunt, quæque vt ipſe poſſet ar­
                <lb/>
              guere, à me didicit: peſſimus hic, tanquam
                <lb/>
              extent, redarguit, vt qui legant, putent me
                <lb/>
              illius monitu commutaſſe: ita duplici dolo
                <lb/>
              nos præuertere nititur: nam non vidiſſe ſe­
                <lb/>
              cundam editionem, cùm ipſe iam conſultò,
                <lb/>
              vt intellexit me iterum velle edere, trien­
                <lb/>
              nio hunc librum ſuppreſſerit, veriſimile
                <lb/>
              omninò non eſt. </s>
              <s id="s.015322">Hinc illæ impudentis ex­
                <lb/>
              clamationes, quid acturus eſſet, ſi erraſſem?
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.015323">nunc cùm adeò exclamet ſine errore, indi­
                <lb/>
              cium eſt manifeſtum, me nullibi, vel mini­
                <lb/>
              mo lapſu aberraſſe. </s>
              <s id="s.015324">Sed tamen hic vir pro­
                <lb/>
              fectò eſt egregiè malus. </s>
              <s id="s.015325">De Lithoſpermo
                <lb/>
              accuſet priùs Plinium, quàm me, quem ta­
                <lb/>
              men adeò collaudat. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015326">173 Licet cauum euadat ex aduerſo cur­
                <lb/>
              uum, at pondus non trahit ad ſe, vt ignis:
                <lb/>
              non contendam rationem meam eſſe decla­
                <lb/>
              ratiuam: ſed neque ipſe ſufficienter reprobat.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.015327">Eſt autem officium boni accuſatoris, aut re­
                <lb/>
              probare ſufficienter, aut longè veriſimilio­
                <lb/>
              rem cauſam aſſignare. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015328">176 Plus eſt humidi in folio Perſici, quàm
                <lb/>
              in fructu: primùm aquei, nam & in fructu
                <lb/>
              dum eſt aqueus, vt omnes fructus, vireſ­
                <lb/>
              cit. </s>
              <s id="s.015329">Deinde quia hoc concoquitur, indies
                <lb/>
              illud exhalat, & reponitur aliud eius loco:
                <lb/>
              quòd ſi non protinùs exareſcit, & fit fo­
                <lb/>
              lium flauum: vides hominis ruditatem na­
                <lb/>
              tiuam, aut voluntariam. </s>
              <s id="s.015330">Nullam eſt folium
                <lb/>
              plantæ, quod non exceperit quadruplo plus
                <lb/>
              humidi ab initio ad caſum, quàm ponderet.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.015331">In ſecunda ſectione, euenit id ei, quod Auer­
                <lb/>
              roes de Moſe (ſed ei licuit) dicebat. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015332">177 Non minùs nugatur in hac: ſed de
                <lb/>
              arundine cùm careat matrice, non ſolida
                <lb/>
              eſt: quantò enim inanior, eò magis caret
                <lb/>
              lachryma, ita comprobat dum repræhendit.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.015333">De Sambuco, quantitate abundat matrice,
                <lb/>
              ſubſtantia autem media eſt. </s>
              <s id="s.015334">In quinta ſe­
                <lb/>
              ctione, obiicit nobis lactucam, adiantum,
                <lb/>
              aliáſque plantas, rationem finis, quod non
                <lb/>
              vt in animalibus ad operationem inſtituta
                <lb/>
              videantur, quare nec certo numero? </s>
              <s id="s.015335">Cur
                <lb/>
              ergo pentaphyllon, & trifolium, atque aliæ </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>