Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
231 211
232 212
233 213
234 214
235 215
236 216
237 217
238 218
239 219
240 220
241 221
242 222
243 223
244 224
245 225
246 226
247 227
248 228
249 229
250 230
251 231
252 232
253 235
254 236
255 237
256 238
257 239
258 240
259 241
260 242
< >
page |< < (327) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1116" type="section" level="1" n="266">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s21843" xml:space="preserve">
              <pb o="327" file="0343" n="343" rhead="LIBER TERTIVS."/>
            diationes cœli, angulosq́ue terræ, ac puncta, quæ orientibus ſignis in circulo horæ 6 exiſtunt, com
              <lb/>
            modius omnia deſcribentur, vt patet. </s>
            <s xml:id="echoid-s21844" xml:space="preserve">Tranſibunt autem ſigna aſcendentia per ea puncta horizon
              <lb/>
            talis lineæ, vbi à parallelis ſignorum ſecatur, licet in noſtro exemplo vix ab arcubus ſignorum bo.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s21845" xml:space="preserve">
              <note position="right" xlink:label="note-0343-01" xlink:href="note-0343-01a" xml:space="preserve">Inuentio pun-
                <lb/>
              cto@ũ in linea
                <lb/>
              horizon@@@, er
                <lb/>
              quæ a cus ſi
                <lb/>
              gnorum, & aſ@é
                <lb/>
              dentia ſigna @u
                <lb/>
              @i debeant.</note>
            realium ſecetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s21846" xml:space="preserve">Quæ quidem puncta, quamuis arcus ſignorum non ſint delineati in horologio,
              <lb/>
            inueniemus vel ex tabella quinta propol. </s>
            <s xml:id="echoid-s21847" xml:space="preserve">9. </s>
            <s xml:id="echoid-s21848" xml:space="preserve">ſuperioris lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s21849" xml:space="preserve">vt in præcedentibus dictum eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s21850" xml:space="preserve">(Nam
              <lb/>
            ſi lineas horarias ducamus, quæ indicent horas arcus ſemidiurnos terminantes, ſecabunt hæ lineã
              <lb/>
            horizontalem in dictis punctis) vel certè ex vltima figura propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s21851" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s21852" xml:space="preserve">ſuperioris lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s21853" xml:space="preserve">quam hic re-
              <lb/>
            petiuimus, quoad radios latitudinum ſignorum, hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s21854" xml:space="preserve">Sit vt ibi, Horizon A B C D, cuius
              <lb/>
            centrum E; </s>
            <s xml:id="echoid-s21855" xml:space="preserve">communis eius ſectio cum Meridiano B D; </s>
            <s xml:id="echoid-s21856" xml:space="preserve">eiuſdem cum Verticali primario ſectio
              <lb/>
            communis A C; </s>
            <s xml:id="echoid-s21857" xml:space="preserve">ſintq́ue radij latitudinum ortiuarum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21858" xml:space="preserve">occiduarum, vt ibidem. </s>
            <s xml:id="echoid-s21859" xml:space="preserve">Pro horologio
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0343-02" xlink:href="note-0343-02a" xml:space="preserve">10</note>
              <note position="right" xlink:label="note-0343-03" xlink:href="note-0343-03a" xml:space="preserve">Alia inuentio
                <lb/>
              eorundem pun
                <lb/>
              @@orum.</note>
              <figure xlink:label="fig-0343-01" xlink:href="fig-0343-01a" number="230">
                <image file="0343-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0343-01"/>
              </figure>
              <note position="left" xlink:label="note-0343-04" xlink:href="note-0343-04a" xml:space="preserve">20</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0343-05" xlink:href="note-0343-05a" xml:space="preserve">30</note>
            ergo declinante à meridie in ortum conſtituatur in E, ad E D, angulus declinationis propoſiti plæ
              <unsure/>
              <lb/>
            ni D E K, ad partes ſeptentrionis verſus occaſum, id eſt, verſus punctum A: </s>
            <s xml:id="echoid-s21860" xml:space="preserve">In declinante verò
              <lb/>
            à meridie in occaſum, ex parte quoque ſeptẽtrionis verſus ortum, id eſt, verſus punctum C. </s>
            <s xml:id="echoid-s21861" xml:space="preserve">Quòd
              <lb/>
            ſi planum à borea declinet in ortum, conſticuendus erit dictus angulus declinationis in E, ad E B,
              <lb/>
            ad partes meridiei verſus occaſum, punctumve A: </s>
            <s xml:id="echoid-s21862" xml:space="preserve">at verò ex parte quoque meridiei verſus ortum,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0343-06" xlink:href="note-0343-06a" xml:space="preserve">40</note>
            punctumve C, ſi à borea in occaſum deflectat. </s>
            <s xml:id="echoid-s21863" xml:space="preserve">Sumpta autem recta E K, ſtylo ęquali, in hac linea,
              <lb/>
            quæ dictum angulum declinationis cum B D, in E, conſtituit, ducatur per K, ad E K, perpendicu
              <lb/>
            laris ſecans B D, productam in M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21864" xml:space="preserve">radios latitudinum ortiuarum, occiduarumve productos in
              <lb/>
            aliis punctis. </s>
            <s xml:id="echoid-s21865" xml:space="preserve">Dico hæc puncta circino accepta ex puncto M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21866" xml:space="preserve">translata in horizontalem lineam
              <lb/>
            ex E, vbi à meridiana linea ſecatur, vel ſumpta ex puncto K, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21867" xml:space="preserve">translata in lineam horizontalem
              <lb/>
            ex k, loco ſtyli, dare puncta, per quæ arcus ſignorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21868" xml:space="preserve">ſigna aſcendentia duci debent. </s>
            <s xml:id="echoid-s21869" xml:space="preserve">Ducta
              <lb/>
            enim in horologio ex K, loco ſtyli ad horizontalem lineam perpendiculari K N, quæ ſtylo. </s>
            <s xml:id="echoid-s21870" xml:space="preserve">æqua-
              <lb/>
            lis ſit, coniunctaq́ue recta N E; </s>
            <s xml:id="echoid-s21871" xml:space="preserve">ſi intelligatur triangulum E K N, conuerti circa E K, donec re-
              <lb/>
            ctum ſit ad planum horologii, ac proinde in plano Horizontis ſit conſtitutum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21872" xml:space="preserve">vertex ſtyli N,
              <lb/>
            idem, quod centrum mundi; </s>
            <s xml:id="echoid-s21873" xml:space="preserve">erit recta N E, communis ſectio Horizontis, ac Meridiani, propte
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0343-07" xlink:href="note-0343-07a" xml:space="preserve">50</note>
            rea quòd vterque circulus per centrum mundi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21874" xml:space="preserve">per punctum E, in quo communes corum cum
              <lb/>
            plano horologii ſectiones conueniunt, ductus ſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s21875" xml:space="preserve">ac propterea angulus N E K, quem Meridianus
              <lb/>
            cum plano horologij in Horizontis plano efficit, æqualis erit complem ento declinationis plani à
              <lb/>
            Verticali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21876" xml:space="preserve">proinde E N K, angulus declinaticnis erit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21877" xml:space="preserve">ipſi D E K, angulo declinationis in figu-
              <lb/>
            ra latitudinum ortiuarum æqualis. </s>
            <s xml:id="echoid-s21878" xml:space="preserve">Quoniam igitur anguli K, E, trianguli E K M, in figura lati-
              <lb/>
            tudinum, angulis K, N, trianguli E N K, in horologio æquales ſunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21879" xml:space="preserve">latera E K, N K, quibus
              <lb/>
            in vtroque triangulo adiacent, æqualia inter ſe; </s>
            <s xml:id="echoid-s21880" xml:space="preserve">erunt quoque latera M E, M K, prioris trianguli
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0343-08" xlink:href="note-0343-08a" xml:space="preserve">26. primi.</note>
            lateribus E N, E K, trianguli poſterioris æqualia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21881" xml:space="preserve">angulus M, angulo E, æqualis. </s>
            <s xml:id="echoid-s21882" xml:space="preserve">Quare ſi re-
              <lb/>
            cta E M, rectæ N E, ſuperponatur, neutra alteram excedet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21883" xml:space="preserve">ſtylus E K, ſtylo N K, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21884" xml:space="preserve">recta M K,
              <lb/>
            rectæ E K, congruet, ob æqualitatem angulorum; </s>
            <s xml:id="echoid-s21885" xml:space="preserve">ac proinde radij latitudinum ortiuarum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21886" xml:space="preserve">
              <lb/>
            occiduarum horizontali lineæ occurrent in dictis punctis arcuum ſignorum, in quæ nimirum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>