Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
331
331 (279)
332
332 (280)
333
333 (281)
334
334 (282)
335
335 (283)
336
336 (284)
337
337 (285)
338
338 (286)
339
339 (287)
340
340 (288)
< >
page |< < (291) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="291" file="0343" n="343" rhead="SUPPLEMENTA. §. IV."/>
            cumvolvatur circa punctum P, nec tamen in ipſum unquam
              <lb/>
            deſinat: </s>
            <s xml:space="preserve">ſi autem ducatur ex P recta perpendicularis ad A P,
              <lb/>
            quæ tangenti A B occurrat in B, tota ſpiralis ACDEFGH
              <lb/>
            in inſinitum continuata ad menſuram longitudinis A B ac-
              <lb/>
            cedat ultra quoſcunque limites, nec unquam ei æqualis fiat:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">velocitas autem in ejuſmodi curva in continuo acceſſu ad cen-
              <lb/>
            trum virium P perpetuo creſcat. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare finito tempore, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſane breviore, quam ſit illud, quo velocitate initiali percurre-
              <lb/>
            ret A B, deberet id mobile devenire ad centrum P, in quo
              <lb/>
            bina graviſſima abſurda habentur. </s>
            <s xml:space="preserve">Primo quidem, quod habe-
              <lb/>
            retur tota illa ſpiralis, quæ in centrum deſineret, contra id,
              <lb/>
            quod ex ejus natura deducitur, cum nimirum in centrum ca-
              <lb/>
            dere nequaquam poſſit: </s>
            <s xml:space="preserve">deinde vero, quod elapſo eo finito tem-
              <lb/>
            pore mobile illud nuſquam eſſe deberet. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam ea curva, ubi
              <lb/>
            etiam in infinitum continuata intelligitur, nullum habet egreſ-
              <lb/>
            ſum e P Et quidem formulæ analyticæ exhibent ejus locum
              <lb/>
            poſt id tempus impoſſibilem, ſive, ut dicimus, imaginarium ; </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            quo quidem argumento Eulerus in ſua Mechanica affirmavit
              <lb/>
            illud, debere id mobile in appulſu ad centrum virium annihi-
              <lb/>
            lari. </s>
            <s xml:space="preserve">Quanto ſatius fuiſſet inferre, eam legem virium impoſſi-
              <lb/>
            bilem eſſe?</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">83. </s>
            <s xml:space="preserve">Quanto autem majora abſurda in ulterioribus potentiis,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0343-01" xlink:href="note-0343-01a" xml:space="preserve">Pejus in poten-
                <lb/>
              tiis altioribus:
                <lb/>
              præparatio ad
                <lb/>
              demonſtrandum
                <lb/>
              abſurdum.</note>
            quibus vires alligatæ ſint, conſequentur? </s>
            <s xml:space="preserve">Sit globus in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">74
              <lb/>
            ABE, & </s>
            <s xml:space="preserve">intra ipſum alius A be, qui priorem contingat in A,
              <lb/>
            ac in omnia utriuſque puncta agant vires decreſcentes in ra-
              <lb/>
            tione reciproca quadruplicata diſtantiarum, vel majore, & </s>
            <s xml:space="preserve">quæ-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0343-02" xlink:href="note-0343-02a" xml:space="preserve">Fig. 74.</note>
            ratur ratio vis puncti conſtituti in concurſu A utriuſque ſu-
              <lb/>
            perſiciei. </s>
            <s xml:space="preserve">Concipiatur uterque reſolutus in pyramides infinite
              <lb/>
            arctas, quæ prodeant ex communi puncto A, ut BAD, b A d.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">In ſingulis autem pyramidulis diviſis in partes totis proportio-
              <lb/>
            nales ſint particulæ MN, m n ſimiles, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſimiliter poſitæ. </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quantitas materiæ in MN, ad quantitatem in mn erit, ut
              <lb/>
            maſſa totius globi majoris ad totum minorem, nimirum, ut
              <lb/>
            cubus radii majoris ad cubum minoris. </s>
            <s xml:space="preserve">Cum igitur vis, qua
              <lb/>
            trahitur punctum A, ſit, ut quantitas materiæ directe, & </s>
            <s xml:space="preserve">ut
              <lb/>
            quarta poteſtas diſtantiarum reciproce, quæ itidem diſtantiæ
              <lb/>
            ſunt, ut radii ſphærarum; </s>
            <s xml:space="preserve">erit vis in partem MN, ad vim in
              <lb/>
            partem mn directe, ut tertia poteſtas radii majoris ad tertiam
              <lb/>
            minoris, & </s>
            <s xml:space="preserve">reciproce, ut quarta poteſtas ipſius. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare mane-
              <lb/>
            bit ratio ſimplex reciproca radiorum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">84. </s>
            <s xml:space="preserve">Minor erit igitur actio ſingularum particularum homo-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0343-03" xlink:href="note-0343-03a" xml:space="preserve">partem fore
                <lb/>
              majorem toto.</note>
            logarum M N, quam mn, in ipſa ratione radiorum, adeoque
              <lb/>
            punctum A minus trahetur a tota ſphæra ABE, quam a ſphæ-
              <lb/>
            ra A be, quod eſt abſurdum, cum attractio in eam ſphæram
              <lb/>
            minorem debeat eſſe pars attractionis in ſphæram majorem,
              <lb/>
            quæ continet minorem, cum magna materiæ parte ſita extra i-
              <lb/>
            pſam uſque ad ſuperficiem ſphæræ majoris, unde concluditur eſ-
              <lb/>
            ſe partem majorem toto, maximum nimirum abſurdum. </s>
            <s xml:space="preserve">Et </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>