Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
341 325
342 326
343 327
344 328
345 329
346 330
347 331
348 332
349 333
350 334
351 335
352 336
353 337
354 338
355 339
356 340
357 341
358 342
359 343
360 344
361 345
362 346
363 347
364 348
365 349
366 350
367 351
368 352
369 353
370 354
< >
page |< < (327) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1116" type="section" level="1" n="266">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s21843" xml:space="preserve">
              <pb o="327" file="0343" n="343" rhead="LIBER TERTIVS."/>
            diationes cœli, angulosq́ue terræ, ac puncta, quæ orientibus ſignis in circulo horæ 6 exiſtunt, com
              <lb/>
            modius omnia deſcribentur, vt patet. </s>
            <s xml:id="echoid-s21844" xml:space="preserve">Tranſibunt autem ſigna aſcendentia per ea puncta horizon
              <lb/>
            talis lineæ, vbi à parallelis ſignorum ſecatur, licet in noſtro exemplo vix ab arcubus ſignorum bo.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s21845" xml:space="preserve">
              <note position="right" xlink:label="note-0343-01" xlink:href="note-0343-01a" xml:space="preserve">Inuentio pun-
                <lb/>
              cto@ũ in linea
                <lb/>
              horizon@@@, er
                <lb/>
              quæ a cus ſi
                <lb/>
              gnorum, & aſ@é
                <lb/>
              dentia ſigna @u
                <lb/>
              @i debeant.</note>
            realium ſecetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s21846" xml:space="preserve">Quæ quidem puncta, quamuis arcus ſignorum non ſint delineati in horologio,
              <lb/>
            inueniemus vel ex tabella quinta propol. </s>
            <s xml:id="echoid-s21847" xml:space="preserve">9. </s>
            <s xml:id="echoid-s21848" xml:space="preserve">ſuperioris lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s21849" xml:space="preserve">vt in præcedentibus dictum eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s21850" xml:space="preserve">(Nam
              <lb/>
            ſi lineas horarias ducamus, quæ indicent horas arcus ſemidiurnos terminantes, ſecabunt hæ lineã
              <lb/>
            horizontalem in dictis punctis) vel certè ex vltima figura propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s21851" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s21852" xml:space="preserve">ſuperioris lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s21853" xml:space="preserve">quam hic re-
              <lb/>
            petiuimus, quoad radios latitudinum ſignorum, hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s21854" xml:space="preserve">Sit vt ibi, Horizon A B C D, cuius
              <lb/>
            centrum E; </s>
            <s xml:id="echoid-s21855" xml:space="preserve">communis eius ſectio cum Meridiano B D; </s>
            <s xml:id="echoid-s21856" xml:space="preserve">eiuſdem cum Verticali primario ſectio
              <lb/>
            communis A C; </s>
            <s xml:id="echoid-s21857" xml:space="preserve">ſintq́ue radij latitudinum ortiuarum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21858" xml:space="preserve">occiduarum, vt ibidem. </s>
            <s xml:id="echoid-s21859" xml:space="preserve">Pro horologio
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0343-02" xlink:href="note-0343-02a" xml:space="preserve">10</note>
              <note position="right" xlink:label="note-0343-03" xlink:href="note-0343-03a" xml:space="preserve">Alia inuentio
                <lb/>
              eorundem pun
                <lb/>
              @@orum.</note>
              <figure xlink:label="fig-0343-01" xlink:href="fig-0343-01a" number="230">
                <image file="0343-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0343-01"/>
              </figure>
              <note position="left" xlink:label="note-0343-04" xlink:href="note-0343-04a" xml:space="preserve">20</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0343-05" xlink:href="note-0343-05a" xml:space="preserve">30</note>
            ergo declinante à meridie in ortum conſtituatur in E, ad E D, angulus declinationis propoſiti plæ
              <unsure/>
              <lb/>
            ni D E K, ad partes ſeptentrionis verſus occaſum, id eſt, verſus punctum A: </s>
            <s xml:id="echoid-s21860" xml:space="preserve">In declinante verò
              <lb/>
            à meridie in occaſum, ex parte quoque ſeptẽtrionis verſus ortum, id eſt, verſus punctum C. </s>
            <s xml:id="echoid-s21861" xml:space="preserve">Quòd
              <lb/>
            ſi planum à borea declinet in ortum, conſticuendus erit dictus angulus declinationis in E, ad E B,
              <lb/>
            ad partes meridiei verſus occaſum, punctumve A: </s>
            <s xml:id="echoid-s21862" xml:space="preserve">at verò ex parte quoque meridiei verſus ortum,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0343-06" xlink:href="note-0343-06a" xml:space="preserve">40</note>
            punctumve C, ſi à borea in occaſum deflectat. </s>
            <s xml:id="echoid-s21863" xml:space="preserve">Sumpta autem recta E K, ſtylo ęquali, in hac linea,
              <lb/>
            quæ dictum angulum declinationis cum B D, in E, conſtituit, ducatur per K, ad E K, perpendicu
              <lb/>
            laris ſecans B D, productam in M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21864" xml:space="preserve">radios latitudinum ortiuarum, occiduarumve productos in
              <lb/>
            aliis punctis. </s>
            <s xml:id="echoid-s21865" xml:space="preserve">Dico hæc puncta circino accepta ex puncto M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21866" xml:space="preserve">translata in horizontalem lineam
              <lb/>
            ex E, vbi à meridiana linea ſecatur, vel ſumpta ex puncto K, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21867" xml:space="preserve">translata in lineam horizontalem
              <lb/>
            ex k, loco ſtyli, dare puncta, per quæ arcus ſignorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21868" xml:space="preserve">ſigna aſcendentia duci debent. </s>
            <s xml:id="echoid-s21869" xml:space="preserve">Ducta
              <lb/>
            enim in horologio ex K, loco ſtyli ad horizontalem lineam perpendiculari K N, quæ ſtylo. </s>
            <s xml:id="echoid-s21870" xml:space="preserve">æqua-
              <lb/>
            lis ſit, coniunctaq́ue recta N E; </s>
            <s xml:id="echoid-s21871" xml:space="preserve">ſi intelligatur triangulum E K N, conuerti circa E K, donec re-
              <lb/>
            ctum ſit ad planum horologii, ac proinde in plano Horizontis ſit conſtitutum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21872" xml:space="preserve">vertex ſtyli N,
              <lb/>
            idem, quod centrum mundi; </s>
            <s xml:id="echoid-s21873" xml:space="preserve">erit recta N E, communis ſectio Horizontis, ac Meridiani, propte
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0343-07" xlink:href="note-0343-07a" xml:space="preserve">50</note>
            rea quòd vterque circulus per centrum mundi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21874" xml:space="preserve">per punctum E, in quo communes corum cum
              <lb/>
            plano horologii ſectiones conueniunt, ductus ſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s21875" xml:space="preserve">ac propterea angulus N E K, quem Meridianus
              <lb/>
            cum plano horologij in Horizontis plano efficit, æqualis erit complem ento declinationis plani à
              <lb/>
            Verticali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21876" xml:space="preserve">proinde E N K, angulus declinaticnis erit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21877" xml:space="preserve">ipſi D E K, angulo declinationis in figu-
              <lb/>
            ra latitudinum ortiuarum æqualis. </s>
            <s xml:id="echoid-s21878" xml:space="preserve">Quoniam igitur anguli K, E, trianguli E K M, in figura lati-
              <lb/>
            tudinum, angulis K, N, trianguli E N K, in horologio æquales ſunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21879" xml:space="preserve">latera E K, N K, quibus
              <lb/>
            in vtroque triangulo adiacent, æqualia inter ſe; </s>
            <s xml:id="echoid-s21880" xml:space="preserve">erunt quoque latera M E, M K, prioris trianguli
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0343-08" xlink:href="note-0343-08a" xml:space="preserve">26. primi.</note>
            lateribus E N, E K, trianguli poſterioris æqualia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21881" xml:space="preserve">angulus M, angulo E, æqualis. </s>
            <s xml:id="echoid-s21882" xml:space="preserve">Quare ſi re-
              <lb/>
            cta E M, rectæ N E, ſuperponatur, neutra alteram excedet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21883" xml:space="preserve">ſtylus E K, ſtylo N K, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21884" xml:space="preserve">recta M K,
              <lb/>
            rectæ E K, congruet, ob æqualitatem angulorum; </s>
            <s xml:id="echoid-s21885" xml:space="preserve">ac proinde radij latitudinum ortiuarum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s21886" xml:space="preserve">
              <lb/>
            occiduarum horizontali lineæ occurrent in dictis punctis arcuum ſignorum, in quæ nimirum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>