Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015335
">
<
pb
pagenum
="
696
"
xlink:href
="
016/01/343.jpg
"/>
plures? </
s
>
<
s
id
="
s.015336
">Quod ad experimentum, dicimus
<
lb
/>
rationem numeri in perfectis ſtare, & eſſe
<
lb
/>
exquiſitiſſimam: in nonnullis eſſe circum
<
lb
/>
ſcriptam, vt in canum geſtatione, nec ſic
<
lb
/>
ſolùm, ſed & præter id, quod intra certos
<
lb
/>
numeros incertis etiam numeris ſit, qui va
<
lb
/>
riant ob varietatem ſpecierum in eodem ge
<
lb
/>
nere. </
s
>
<
s
id
="
s.015337
">Sicut videmus de caulibus capitatis,
<
lb
/>
& braſſica, & crambe, idem de lactucis, at
<
lb
/>
que aliis: terra enim, & cœlum non euicta
<
lb
/>
mutant hanc rationem. </
s
>
<
s
id
="
s.015338
">Rectè plures dixi,
<
lb
/>
non duos: nam in eadem planta plurimùm
<
lb
/>
maſculorum, aut fœminarum, aut vtrimque
<
lb
/>
ſexus vis, & ſubſtantia ineſt, quod facilè ex
<
lb
/>
verbis ſequentibus poterat intelligere: at
<
lb
/>
ipſe Grammaticum purum agit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015339
">Simili ruditate reprehendit ea, de quibus
<
lb
/>
reprehendi meretur, quòd
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
intellexit
<
expan
abbr
="
aridũ
">aridum</
expan
>
<
lb
/>
comparatiuè dici, tametſi pingue, quæ vni
<
lb
/>
cum tantùm emittit folium. </
s
>
<
s
id
="
s.015340
">De ſtipite li
<
lb
/>
tigat pediculus ſi magnitudine, eſſentia ſti
<
lb
/>
pes eſt, quod pars principalis ſit plaitæ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015341
">Decet autem in hac tractatione, quæ ad
<
lb
/>
eſſentiam pertinent, præponere caſibus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015342
">Pingue ſiccum admiratur: lignum ſanctum
<
lb
/>
reſinacea omnia ſiccant, & ſeriò ardent,
<
lb
/>
nutriúntque. </
s
>
<
s
id
="
s.015343
">Elleboro non ſunt plura folia?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015344
">ſit ita, ſit vnum in plura diuiſum, nihil
<
lb
/>
ad declarationem meam. </
s
>
<
s
id
="
s.015345
">In quinta ſectio
<
lb
/>
ne opponit myrtum & laurum, hæ diuer
<
lb
/>
ſis locis ac regionibus, & quocunque anni
<
lb
/>
tempore fructum habere poſſunt, non ta
<
lb
/>
men ſemper, & vbique habent: deficiun
<
lb
/>
tur, vt pleraque natura cœli, & Soli. </
s
>
<
s
id
="
s.015346
">In
<
lb
/>
lauro Alexandrina ſtat ratio generalis, cui
<
lb
/>
ad iicitur, vt plerumque naturæ Prouidentia
<
lb
/>
fieri ſolet, alia vtilitas, ſubſternatur, &
<
lb
/>
fulciat, ſed quod ſubſternitur ei, cui ſubſter
<
lb
/>
nitur, non eſt tutelæ, ſed alij: folia enim fru
<
lb
/>
ctibus, non hoc folium huic fructui à natu
<
lb
/>
ra munimento creatur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015347
">180 De tuberibus ea me dicentem indu
<
lb
/>
cit, vt ex niuibus ſcilicet generentur, quæ
<
lb
/>
non dico. </
s
>
<
s
id
="
s.015348
">Apud nos niues ob collectionem
<
lb
/>
caloris ad eorum faciunt generationem: vbi
<
lb
/>
alibi ſolùm calidius eſt, vel natura, vel ob
<
lb
/>
cœlum, non ſunt neceſſariæ. </
s
>
<
s
id
="
s.015349
">In ſecunda
<
lb
/>
ſectione, paululùm cogor inuitus immora
<
lb
/>
ri. </
s
>
<
s
id
="
s.015350
">Omitto quod in ſecunda editione, im
<
lb
/>
mutata ſint verba illa, quod neque fideliter
<
lb
/>
recitet ipſa primæ editionis: videamus, quid
<
lb
/>
tamen abſurdum contineant, vt adeò ſto
<
lb
/>
machetur? </
s
>
<
s
id
="
s.015351
">fungi non ardent, quoniam pu
<
lb
/>
tredo ceſſat, quæ via eſt ad ignem: lauri
<
lb
/>
folia ardent celerrimè, quia præterid, quod
<
lb
/>
putridi quippiam continent, ſicca etiam
<
lb
/>
ſunt: in fungis enim adhuc humidum aqueum
<
lb
/>
continetur, quod eos ardere, prohibet. </
s
>
<
s
id
="
s.015352
">Quæ
<
lb
/>
hic contradictio etiam tranſlatis verbis fuit?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015353
">non tamen velim ſic interpretari: ſecunda
<
lb
/>
enim editio clara eſt: at hæc interpretatio
<
lb
/>
eſt verborum ſuorum, quæ ille mihi velim,
<
lb
/>
nolimve tribuit. </
s
>
<
s
id
="
s.015354
">Hinc tot ineptiæ: nam cum
<
lb
/>
omnia adhuc reprehenſione carerent, addi
<
lb
/>
dit tamen de ſuo. </
s
>
<
s
id
="
s.015355
">Putrida non ardent, quia
<
lb
/>
iam putredo ceſſat. </
s
>
<
s
id
="
s.015356
">Vbi hoc in vllo codice
<
lb
/>
meo? </
s
>
<
s
id
="
s.015357
">at per alia, id eſt, tubera, & fungi putri
<
lb
/>
da, exponit, pulchrum expoſitorem, cùm pu
<
lb
/>
tridorum anteà
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
meminerim. </
s
>
<
s
id
="
s.015358
">Duos hic la
<
lb
/>
pis molaris, vt honeſtiore nomine vtar, inſi
<
lb
/>
gnes errores etiam præter abſurdam inter
<
lb
/>
pretationem admittit: primùm quod idem pu
<
lb
/>
tat eſſe putreſcere, & per putredinem gene
<
lb
/>
rari, cùm putredo ſit ſolùm corruptio, & nul
<
lb
/>
la corruptio eſt generatio, niſi in elementis:
<
lb
/>
ſed ex re facta per putredinem tanquam pu
<
lb
/>
tredine materiam, & alimentum ſubmini
<
lb
/>
ſtrante multa generantur, præcipuè vermes.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015359
">Alterum, quod putat putridum eſſe aliquid,
<
lb
/>
quod conſtet, cum ſit ſolùm in motu, ſicut
<
lb
/>
& mors: quod enim putreſcit, non eſt putri
<
lb
/>
dum, ſicut dicebat Plato rectè de morte, quod
<
lb
/>
neque ad viuentes, neque ad mortuos perti
<
lb
/>
neret: ita putridum nihil eſt, ſed quod putreſ
<
lb
/>
cit: nunquam enim vbi à calore præter natu
<
lb
/>
ram euictum eſt, ceſſat, aut in
<
expan
abbr
="
eodẽ
">eodem</
expan
>
ſtatu ma
<
lb
/>
net: vt neque quæ ardent: par enim ratio eſt
<
lb
/>
vtrorumque ad vnguem. </
s
>
<
s
id
="
s.015360
">Sic denuò vt canis
<
lb
/>
ad vomitum ad idem redit. </
s
>
<
s
id
="
s.015361
">Putrida cùm pu
<
lb
/>
tredo abiit, non ardent. </
s
>
<
s
id
="
s.015362
">Hæc enim nihil re
<
lb
/>
pugnans continent: ſicut quæ ardent, cùm ar
<
lb
/>
ſerint non amplius vrunt: imò eſt quaſi pro
<
lb
/>
poſitio neceſſaria, quam ipſe adeò vt repu
<
lb
/>
gnantia continentem admiratur, & repre
<
lb
/>
hendit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015363
">Sed tamen neque hoc dixi, neque
<
expan
abbr
="
verũ
">verum</
expan
>
eſt,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
aliã
">aliam</
expan
>
ob rationem ſcilicet, quod putrida poſt
<
lb
/>
quam putruerint, pingue humidum flammæ
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
idoneũ
">idoneum</
expan
>
generant. </
s
>
<
s
id
="
s.015364
">Quid cur non adhuc in con
<
lb
/>
tradictionem me adducit vir rudior boue, qui
<
lb
/>
dum verba curioſius, ſuóque peculiari more
<
lb
/>
ſectatur,
<
expan
abbr
="
omnẽ
">omnem</
expan
>
rerum ſenſum amittit. </
s
>
<
s
id
="
s.015365
">Ita ho
<
lb
/>
mo iſte, dum ſibi ſapit, nil ſapit. </
s
>
<
s
id
="
s.015366
">Sed vnde illa
<
lb
/>
reſtis ſcutica aduerſus hominem, a quo nihil
<
lb
/>
mali audiuit, aut accepit? </
s
>
<
s
id
="
s.015367
">ſed ſunt ignorantiæ
<
lb
/>
ſuæ velamenta contra
<
expan
abbr
="
hominẽ
">hominem</
expan
>
, qui etſi erraſ
<
lb
/>
ſet non tamen flagris, nec ſuſpendio dignus
<
lb
/>
ob id erat. </
s
>
<
s
id
="
s.015368
">
<
expan
abbr
="
Vitã
">Vitam</
expan
>
oportet eſſe flagitioſam, quæ
<
lb
/>
hæc mereatur? </
s
>
<
s
id
="
s.015369
">ſed
<
expan
abbr
="
sũt
">sunt</
expan
>
animi ſui improbiſſimi
<
lb
/>
& ſtultiſſimi indicia: qui cùm non intelligat,
<
lb
/>
damnat, &
<
expan
abbr
="
tãquam
">tanquam</
expan
>
iam damnatis maledicit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015370
">Nec hic multùm abſimilis alteri Grammati
<
lb
/>
co videtur, qui cùm Campani expoſitionem
<
lb
/>
in Euclidis elementa non intelligeret, totas
<
lb
/>
paginas, tranſuerſis ductis lineis obliterabat,
<
lb
/>
ſtultum inſuper eum appellans, cum ipſe di
<
lb
/>
gnus eſſet vinculis, & elleboro. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015371
">181 Reprehendit præterea, quod
<
expan
abbr
="
Ganabatũ
">Ganabatum</
expan
>
<
lb
/>
aliò tranſtulerim, nec videt ipſum, non me or
<
lb
/>
dinem corrumpere Exiſtimat etiam me reli
<
lb
/>
quiſſe multa neceſſaria,
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
<
expan
abbr
="
oſtẽdat
">oſtendat</
expan
>
ex hoc
<
expan
abbr
="
finẽ
">finem</
expan
>
<
lb
/>
propoſitum libri noſtri omninò ignorare: is
<
lb
/>
erat vt rationes rerum omnium,
<
expan
abbr
="
quantũ
">quantum</
expan
>
fieri
<
lb
/>
poſſet, explicarem, exemplis ſingulis tantum
<
lb
/>
in
<
expan
abbr
="
vnoquoq;
">vnoquoque</
expan
>
genere propoſitis. </
s
>
<
s
id
="
s.015372
">Neque enim
<
lb
/>
vel ſaltem nunc duo maximi libri Italica lin
<
lb
/>
gua ſcripti, Indicarum rerum deſunt: & tunc
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
primũ
">primum</
expan
>
Hiſpanicæ nauigationes (
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
linguam
<
lb
/>
fermè, vt Italicam teneo) nec tamen in tertia
<
lb
/>
editione aliquid ex his ſum additurus:
<
expan
abbr
="
tũ
">tum</
expan
>
quia
<
lb
/>
occulatam fidem non
<
expan
abbr
="
aliorũ
">aliorum</
expan
>
, qui viderint te
<
lb
/>
ſtimonia repoſco, tum quia ſunt
<
expan
abbr
="
propemodũ
">propemodum</
expan
>
<
lb
/>
infinita. </
s
>
<
s
id
="
s.015373
">Quid hoc eſſet aliud, quàm benè ſcri
<
lb
/>
pta ab aliis, malè in meos libros, & ineptè
<
lb
/>
tranſtuliſſe? </
s
>
<
s
id
="
s.015374
">Quærimus noua
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
genera, vt ex
<
lb
/>
his ſubtiliores rationes inueniamus. </
s
>
<
s
id
="
s.015375
">Similiter
<
lb
/>
& illud in deſcriptione Mamæi non animad
<
lb
/>
uertit, ferrugineum colorem eundem eſſe, qui
<
lb
/>
& ruber ab eo appellatur: non
<
expan
abbr
="
ſolũ
">ſolum</
expan
>
quòd ego
<
lb
/>
aliam teſtatus ſim, velle me claritatis cauſa
<
lb
/>
ſequi rationem nominandorum
<
expan
abbr
="
colorũ
">colorum</
expan
>
(quod
<
lb
/>
& præſtiti diffuſius à rerum ſimilitudine illos </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>