Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[111] Orthographia meſolabij Architæ.
[112] Demonſtratio Eratoſtbenis. a g t cb f b d
[113] Instrumentum Eratoſthenis. m a x g n b c n i o l v q p b e f k d
[114] Vſ{us} demonſtratio Eratoſtbenis cum inſtrumento. a h n ek l i o d b 8 m c 4
[115] Inſtrumentum Platonis. f i n o m
[116] cubus. 8 8 64 8 8 8 8 512 8s e
[117] Demonstratio Archita. p l k b o i m b e d af
[118] Demonctration Platonis. d e b c g
[119] Demostratio ter tiæ proprietatis, & aſſumptionis Nicomedis.instrumentum Nicomedis. f h d g b s n m k a
[120] Duplicatio cubi. e a b c d f g
[121] Dimonctratio prrima proprie tatis. s n m l k
[122] Vſus inſtrume ti Nicomedis & eius demő ſtratio. l e b c g f a k h i
[123] h
[124] b d c e f g
[125] a b c e d
[126] Secunda proprietas lineæ flexæ.f n e b g i d m k c
[127] a. centrum mundi.b. oculus in ſuperficie terræc. ſydus.d. uertex.b c a. angulus diuerſitatis. c d 6 a
[128] a b deferens.c. deferentis centrum.d e. epicyclus.a. centrum epicycli.f. mundi centrum.a. iugum deferentis.b. antiiugum.d. iugum epicycli. d a e c s b
[129] a b g. concentricum.d. eius centrum.e z b. eccentricum.t. eius centrum.k z. epicyclus.b. eius centrum.d t. b z. œquales.t z. d b. œquales.motus { concentrici b d a. \\ epicycli k b z. \\ eccentrici z t e. \\ anguli œquales Sol utroque modo uidetur in z. per li-neam d z. e a t d b z b k
[130] a b g. eccentricum.d. eius centrum.e. centrum mundi.a d g. linea ingi.b. centrm Solis.e z. linea medij motus parallela li-neœ b d.c b. linea ueri motus.b e z. angulus œquatio. z b a d e
[131] a b g. concentricum. d. eius centrũ.t z. eccentricum.h. eius centrum.e z. epicyclus.g. eius centrum.d b. & g z. œquales.d z. parallelogrammum.motus {concentrici a d g. \\ epicycli e g z. \\ eccentrici t b z. uet t dg. \\ iugieccentric. a d t. anguli t b z. & e g z. œqua-les ſunt.angulus a d g. œqualis augulis. {adt. \\ adg. f n b a d o k
[132] b k epicyclus.b. centrum eius.h. uigum.n. Antijugum epicycli.k. punctũ primœ morœ.c. mundi centrum.o. punctũ ſecundæ morœ.h l k. arcus primœ mo rœ.k n o. arcus regreſſus-o b k. arcus directio-nis. L K A H B N O C
[133] Porfioni del cerchio che fannoſe s̃teſſe torno dlaTramòntanaTram ontanaSlmiſifudineTramonſangCarro che uoſge infomoalla Framonlana
[134] a b c d f
[135] A. ſectio parabole.B. vestigium. C. parabole.G. ſectio ellipſis.D. ſectio hyperbole.E. vestigium F. hyperbole. a f a f 1 f f f 1 2 1 1 2 3 2 2 3 4 3 3 4 5 4 4 5 6 C 5 5 6 F 7 A 6 6 8 7 8 7 7 D 8 9 8 8 9 10 11 10 10 11 11 11 11 b 12 g e d b e h d gf g b 6 7 3 1 2 4 6 8 10c g b E a 11 9 7 3 3 1 d 2 4 6 8 10 e ha f 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 a b c d 9 8 7 6 3 2 1 f b a H d g 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 ff 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 g
[136] m q 0 s k h c b s n L I p q s
[137] Il polo.cqiunot.orizonte c e b a f
[138] l n k mcridl. parte delverno E e h a s i 9 8 7 6 5della jtate 4 3 parte g h f x lacato manaco b r c linca del.piano t
[139] Analemmatis figura.MERIDIAN: S. M. MLSLACITREVM.M.MERIDIAN: .S.OMVERTICAV.M..S.. O. M.ORIZON:W. A.STAB:
[140] 11 ſ x d 11 p k 1 2 1 2 3 4 5f 6 r 11 10 9 8 7 n f m 12 11 10 9 8 7 6 5 1 02 3 4 1g c 1 2 1 2 3 4 5 6 e 11 10 9 8 7 q b o
< >
page |< < (312) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div769" type="section" level="2" n="142">
            <p>
              <s xml:id="echoid-s23757" xml:space="preserve">
                <pb o="312" file="514.01.344" n="344" rhead="LIBER"/>
              lineas æque diſtantes diametro uerticalis, quarum extremum alterum circinationis lineam, alterum finitoris
                <lb/>
              diametrum tangat. </s>
              <s xml:id="echoid-s23758" xml:space="preserve">has numeris horarum ſignabis. </s>
              <s xml:id="echoid-s23759" xml:space="preserve">poſt hæc ex diagrammate O. </s>
              <s xml:id="echoid-s23760" xml:space="preserve">longitudines linearum ho-
                <lb/>
              rariarum a cir cumferentia ad diametrum f g. </s>
              <s xml:id="echoid-s23761" xml:space="preserve">transferes in ſequentem deſcriptionem. </s>
              <s xml:id="echoid-s23762" xml:space="preserve">Poſito circino in dia-
                <lb/>
              metro finitoris ſupra lineam horæ reſpondentis borariæ lineæ, quam ex f. </s>
              <s xml:id="echoid-s23763" xml:space="preserve">diagrammate O ſumpſiſti. </s>
              <s xml:id="echoid-s23764" xml:space="preserve">uerbi
                <lb/>
              gratia ſi ex diagrammate O. </s>
              <s xml:id="echoid-s23765" xml:space="preserve">ſumpſiſti longitudinem lineæ horæ undecimæ, eam in lineam horæ undecimæ trãſ.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s23766" xml:space="preserve">feras aſigno II. </s>
              <s xml:id="echoid-s23767" xml:space="preserve">in finitoris diametro collocato, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23768" xml:space="preserve">eo termino in ea linea ſignato per centrum e. </s>
              <s xml:id="echoid-s23769" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23770" xml:space="preserve">
                <lb/>
              terminum illum lineam occultam duces ad circinationis lineam, ubi notabis II. </s>
              <s xml:id="echoid-s23771" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23772" xml:space="preserve">idem de reliquis hora-
                <lb/>
              rijs lineis faciendum eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s23773" xml:space="preserve">itaque habebis arcus horizontales, ſeu latitudines Solid, qui arcus intercipientur in-
                <lb/>
              ter finitorem immobilem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23774" xml:space="preserve">uerticalem mobilem, ut dixi, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23775" xml:space="preserve">ſunt arcus ſubtendentes angulos ex duobus pla
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.344-01" xlink:href="note-514.01.344-01a" xml:space="preserve">10</note>
              nis factos. </s>
              <s xml:id="echoid-s23776" xml:space="preserve">quæ omnia ex diagrammate facile colliguntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s23777" xml:space="preserve">Nunc ad horologium deſcribendum ueniamus .
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s23778" xml:space="preserve">Circulum facies æqualem meridiano analemmatis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23779" xml:space="preserve">ſit ille a b c d. </s>
              <s xml:id="echoid-s23780" xml:space="preserve">ſit b c. </s>
              <s xml:id="echoid-s23781" xml:space="preserve">diameter pro meridiana
                <lb/>
              linea, ſit a d. </s>
              <s xml:id="echoid-s23782" xml:space="preserve">pro linea planitiæ, quæ occulte ducenda est ſit centrum e. </s>
              <s xml:id="echoid-s23783" xml:space="preserve">in quo linea planitiæ meridianam
                <lb/>
              ſecat, ubi gnomon eſſe fingitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s23784" xml:space="preserve">Sume a diagrammate præcedenti I. </s>
              <s xml:id="echoid-s23785" xml:space="preserve">inter uallum ſeu arcum, a ſigno Z, uer-
                <lb/>
                <figure xlink:label="fig-514.01.344-01" xlink:href="fig-514.01.344-01a" number="142">
                  <variables xml:id="echoid-variables98" xml:space="preserve">5 4 b 3 2 7 8 9 10 f 6 5 7 1 11 6 5 7 9 4 4 8 8 N 9 x 12 1 11 2 10 3 9 4 8 5 7 3 39 9 F 6 g 2 2 10 10 o a @ d 1 11 7 6 z 1 11 8 6 7 c 1 12 10 1@ 1 2 1 1 11 11 5 11 2 2 10 21 11 b f @ 8 3 3 9 9 12 1 4 5 g 6 10 8 11 1 9 10 2 2 2 10 5 7 2 z 9 c 8 4 7 5 9
                    <lb/>
                  3 10 4 8 8 4 3 7 2 10 7 5 9 3 1 11 12 8 4 11 1 10 2 0 @ d 7 5 9 3 I 8 4 7 5 6 c &</variables>
                </figure>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.344-02" xlink:href="note-514.01.344-02a" xml:space="preserve">20</note>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.344-03" xlink:href="note-514.01.344-03a" xml:space="preserve">30</note>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.344-04" xlink:href="note-514.01.344-04a" xml:space="preserve">40</note>
              ticalis ad undecimam in meridiano, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23786" xml:space="preserve">id transferas in planum horologij a ſigno d. </s>
              <s xml:id="echoid-s23787" xml:space="preserve">uerſus b. </s>
              <s xml:id="echoid-s23788" xml:space="preserve">ubi eſt litera
                <lb/>
              b. </s>
              <s xml:id="echoid-s23789" xml:space="preserve">inde a centro e. </s>
              <s xml:id="echoid-s23790" xml:space="preserve">ad b. </s>
              <s xml:id="echoid-s23791" xml:space="preserve">duces lineam occultam, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23792" xml:space="preserve">habebis latitudinem horæ undecimæ, atque etiam
                <lb/>
              primæ horæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s23793" xml:space="preserve">nam eam a puncto a. </s>
              <s xml:id="echoid-s23794" xml:space="preserve">uerſus c. </s>
              <s xml:id="echoid-s23795" xml:space="preserve">ad m. </s>
              <s xml:id="echoid-s23796" xml:space="preserve">duces. </s>
              <s xml:id="echoid-s23797" xml:space="preserve">Sume deinceps a diagrammate longitudinem
                <lb/>
              umbræ horæ undecimæ a puncto Z. </s>
              <s xml:id="echoid-s23798" xml:space="preserve">gnomonis pede, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23799" xml:space="preserve">eam transferas a puncto e. </s>
              <s xml:id="echoid-s23800" xml:space="preserve">in lineam e b. </s>
              <s xml:id="echoid-s23801" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23802" xml:space="preserve">e
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.344-05" xlink:href="note-514.01.344-05a" xml:space="preserve">50</note>
              m. </s>
              <s xml:id="echoid-s23803" xml:space="preserve">ibi erit principium boræ primæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23804" xml:space="preserve">undecimæ, quando Sol est in Cancro. </s>
              <s xml:id="echoid-s23805" xml:space="preserve">Sume postea arcum horizonta-
                <lb/>
              lem, ſeu latitudinem horæ decimæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23806" xml:space="preserve">horæ ſecundæ quæcadem eſt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23807" xml:space="preserve">duc occultas lineas ab e. </s>
              <s xml:id="echoid-s23808" xml:space="preserve">in n, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23809" xml:space="preserve">
                <lb/>
              o. </s>
              <s xml:id="echoid-s23810" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23811" xml:space="preserve">habebis latitudinem horæ decimæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23812" xml:space="preserve">horæ ſecundæ, nam interualla ab n. </s>
              <s xml:id="echoid-s23813" xml:space="preserve">ad d. </s>
              <s xml:id="echoid-s23814" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23815" xml:space="preserve">ab a. </s>
              <s xml:id="echoid-s23816" xml:space="preserve">ad o.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s23817" xml:space="preserve">ſunt æqualia: </s>
              <s xml:id="echoid-s23818" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23819" xml:space="preserve">ſume earum horarum longitudinem umbræ a diagrammate O. </s>
              <s xml:id="echoid-s23820" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23821" xml:space="preserve">eam transferes in occul-
                <lb/>
              tas decimæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23822" xml:space="preserve">ſecundæ horæ lineas latitudinis a puncto e. </s>
              <s xml:id="echoid-s23823" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23824" xml:space="preserve">habebis principia horæ decimæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23825" xml:space="preserve">ſecundæ in
                <lb/>
              tropico Cancri. </s>
              <s xml:id="echoid-s23826" xml:space="preserve">Similis ratio erit præfiniendis reliquis horis tam in tropico Cancri, quam in tropico Capri-
                <lb/>
              corni, unde hyperboles duas oppoſitas uidebis. </s>
              <s xml:id="echoid-s23827" xml:space="preserve">quod ſi lineas ab hyperbole Cancri ad hyperbolem Capri-
                <lb/>
              corni duxeris, ut quæque ad ſuas horas reſpondeat, deſignatum habebis horologium in plano æquedistanti
                <lb/>
              plano finitoris. </s>
              <s xml:id="echoid-s23828" xml:space="preserve">Quod ſi hyperboles ab alijs circulis factas in horologio ponere libuerit, eadem uia uti po-
                <lb/>
              teris, qua Cancri, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23829" xml:space="preserve">Capricorni byperboles poſuiſti. </s>
              <s xml:id="echoid-s23830" xml:space="preserve">ſemper autem æquinoctialis rectam ſibi dabit, tantum
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.344-06" xlink:href="note-514.01.344-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>