345333De Aquis Fortibus.
tur, ſuaſque particulas aptè congruenterque diſponunt.
Nam
quemadmodum ea, quę ſurſum aut deorſum ſponte ſuâ feruntur,
nullum affectant motum, niſi collocata fuerint in medio ſecundùm
grauitatis ſpeciem diſſimili; ita pariter corporum principia, cum
inſtituta ſint ad mixtorum temperationem conſtituendam, eate-
nus excitantur ad motum, quatenus diſſimilis naturæ particulis
occurrunt. Sic Aqua Separationis ſimili aquæ addita nihil am-
plius efficit, quàm ſi ex eodem dolio in ſubiectum vas vinum vino
affunderes; eſto aqua ipſa fortis plures ſalium ſpecies inuicem, dum
ſimul extillarentur, temperatas contineat, ſiue quia Sales Nitri,
exempli gratiâ, Salibus Vitrioli iunguntur, ſiue quia vnius gene-
ris ſalinę particulæ alterius generis particularum interualla ſubiere,
quin inter ſe nectantur. Si plures diuerſorum ſalium particulæ com-
ponuntur, & vnam in ſpeciem temperantur, molis compoſitæ
conformatio & figura vtique alia eſt, quàm quæ ſingulis conuenit;
ac proinde ſi hiantium immiſſi metalli pororum capacitati prorſus
congruat, eamque impleat illa coniunctorum ſalium ſigura, his
velut inter anguſtias deprehenſis liberum non eſt ſpatium, in quo
ſe agitent, ideoque aggredi nequeunt, & conuellere metalli par-
ticulas: Sin autem ſaline particulæ non ſint metalli poris congruen-
tes, quæ illud proximè attingunt, incitantur illico in motum;
quo fit, vt, dum ſeſe agitant, vicinaſque eiuſdem liquoris ſalibus
imbuti particulas commouent, alię atque aliæ ſubinde incurrant
in metallum, atque demum luxatas immerſi metalli particulas
abſtrahant, comminutaſque ſibi coniungant; niſi fortè tam tena-
ci vinculo illæ copulentur, vt vim incurrentium ſalium eludant;
id quod auro accidit; eius enim particulas ſoluere non valer aqua
fortis communis, cui proptereà addendus eſt Sal Ammoniacus;
ſiquidem coniumctorum ſalium maior eſt vis, quàm ſingulorum.
At ſi in Aquâ Forti permiſtos quidem ac ſimili temperatione con-
fuſos ſales quis dixerit, nullo tamen nexu ſibi inuicem cohæren-
res, adeò vt ſinguli ſuo motu cieantur; inæquali illâ & diſſimili
impreſſione à Salibus variè conformatis percuſſæ metalli particulæ
diuelluntur; perinde ferè atque cùm mordacis limæ tenuiſſimis
dentibus chalybs teritur, à quo nihil abſtraheret lamella nihil
habens aſperitatis. Res eſt, fateor, initio omnem oculorum
aciem fugiens, ob ſummam particularum auulſarum exilitatem,
ſed temporis decurſu fit notabilis & conſpicua metalli
quemadmodum ea, quę ſurſum aut deorſum ſponte ſuâ feruntur,
nullum affectant motum, niſi collocata fuerint in medio ſecundùm
grauitatis ſpeciem diſſimili; ita pariter corporum principia, cum
inſtituta ſint ad mixtorum temperationem conſtituendam, eate-
nus excitantur ad motum, quatenus diſſimilis naturæ particulis
occurrunt. Sic Aqua Separationis ſimili aquæ addita nihil am-
plius efficit, quàm ſi ex eodem dolio in ſubiectum vas vinum vino
affunderes; eſto aqua ipſa fortis plures ſalium ſpecies inuicem, dum
ſimul extillarentur, temperatas contineat, ſiue quia Sales Nitri,
exempli gratiâ, Salibus Vitrioli iunguntur, ſiue quia vnius gene-
ris ſalinę particulæ alterius generis particularum interualla ſubiere,
quin inter ſe nectantur. Si plures diuerſorum ſalium particulæ com-
ponuntur, & vnam in ſpeciem temperantur, molis compoſitæ
conformatio & figura vtique alia eſt, quàm quæ ſingulis conuenit;
ac proinde ſi hiantium immiſſi metalli pororum capacitati prorſus
congruat, eamque impleat illa coniunctorum ſalium ſigura, his
velut inter anguſtias deprehenſis liberum non eſt ſpatium, in quo
ſe agitent, ideoque aggredi nequeunt, & conuellere metalli par-
ticulas: Sin autem ſaline particulæ non ſint metalli poris congruen-
tes, quæ illud proximè attingunt, incitantur illico in motum;
quo fit, vt, dum ſeſe agitant, vicinaſque eiuſdem liquoris ſalibus
imbuti particulas commouent, alię atque aliæ ſubinde incurrant
in metallum, atque demum luxatas immerſi metalli particulas
abſtrahant, comminutaſque ſibi coniungant; niſi fortè tam tena-
ci vinculo illæ copulentur, vt vim incurrentium ſalium eludant;
id quod auro accidit; eius enim particulas ſoluere non valer aqua
fortis communis, cui proptereà addendus eſt Sal Ammoniacus;
ſiquidem coniumctorum ſalium maior eſt vis, quàm ſingulorum.
At ſi in Aquâ Forti permiſtos quidem ac ſimili temperatione con-
fuſos ſales quis dixerit, nullo tamen nexu ſibi inuicem cohæren-
res, adeò vt ſinguli ſuo motu cieantur; inæquali illâ & diſſimili
impreſſione à Salibus variè conformatis percuſſæ metalli particulæ
diuelluntur; perinde ferè atque cùm mordacis limæ tenuiſſimis
dentibus chalybs teritur, à quo nihil abſtraheret lamella nihil
habens aſperitatis. Res eſt, fateor, initio omnem oculorum
aciem fugiens, ob ſummam particularum auulſarum exilitatem,
ſed temporis decurſu fit notabilis & conſpicua metalli
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib