Huygens, Christiaan, Christiani Hugenii opera varia; Bd. 2: Opera geometrica. Opera astronomica. Varia de optica
page |< < (592) of 568 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div308" type="section" level="1" n="142">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6944" xml:space="preserve">
              <pb o="592" file="0328" n="345" rhead="CHRIST. HUGENII"/>
            metrum ponendo fiet ea {1/111} diametri Solis. </s>
            <s xml:id="echoid-s6945" xml:space="preserve">Hujus autem
              <lb/>
            {5/37} diametro Saturni æquales repertæ ſunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s6946" xml:space="preserve">ergo Saturni dia-
              <lb/>
            meter Telluris diametrum continebit quindecies, diameter
              <lb/>
            vero annuli Saturnii eandem Telluris diametrum circiter tri-
              <lb/>
            geſies & </s>
            <s xml:id="echoid-s6947" xml:space="preserve">quater. </s>
            <s xml:id="echoid-s6948" xml:space="preserve">Unde eximia horum corporum magnitudo
              <lb/>
            cognoſcitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s6949" xml:space="preserve">quæ ſane omnem ab aliis hactenus traditam fa-
              <lb/>
            cile exuperat.</s>
            <s xml:id="echoid-s6950" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6951" xml:space="preserve">Hinc verò & </s>
            <s xml:id="echoid-s6952" xml:space="preserve">intervallum inter Terram ac Solem neceſſa-
              <lb/>
            rio omnium exiſtimatione majus conflabitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6953" xml:space="preserve">Si enim dia-
              <lb/>
            meter terræ diametri Solis {1/111} continet; </s>
            <s xml:id="echoid-s6954" xml:space="preserve">Solis autem diame-
              <lb/>
            ter ſuæ à nobis mediæ diſtantiæ {1/113} æquat, uti ſequitur ex eo
              <lb/>
            quod diameter ejus obſervetur 30′, 30″; </s>
            <s xml:id="echoid-s6955" xml:space="preserve">erit certè Terræ dia-
              <lb/>
            meter {1/12543} diſtantiæ quæ eſt inter ipſam ac Solem. </s>
            <s xml:id="echoid-s6956" xml:space="preserve">Deinde
              <lb/>
            cum Saturni minima diſtantia ſit ad mediam Solis diſtantiam
              <lb/>
            ferme octupla, hinc Saturni, cum erræ proximus eſt, di-
              <lb/>
            ſtantia habebitur diametrorum terreſtrium 100344; </s>
            <s xml:id="echoid-s6957" xml:space="preserve">cum verò
              <lb/>
            plurimum aberit, circiter 122000.</s>
            <s xml:id="echoid-s6958" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6959" xml:space="preserve">Fateor equidem lubrica eatenus ratione hæc niti, quate-
              <lb/>
            nus nimirum Terræ magnitudinem inter Martem Venerm-
              <lb/>
            que mediam adſumſimus, nullo niſi veriſimilitudinis argu-
              <lb/>
            mento: </s>
            <s xml:id="echoid-s6960" xml:space="preserve">adeoque vel millenis aliquot Terræ diametris facile
              <lb/>
            à veritate aberrari potuiſſe Verùm ut jam duplo majora
              <lb/>
            minorave quam reipſa ſunt intervalla iſta definiverimus, aut
              <lb/>
            triplo etiam; </s>
            <s xml:id="echoid-s6961" xml:space="preserve">non tamen parum videri debet hactenus ſaltem
              <lb/>
            menſuram eorum comprehendiſſe, quum alia nulla ratio ſup-
              <lb/>
            petat qua non vel decuplo major error timendus ſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s6962" xml:space="preserve">Ita e-
              <lb/>
            nim omnino exiſtimo. </s>
            <s xml:id="echoid-s6963" xml:space="preserve">Ad reliquum verò calculum quod at-
              <lb/>
            tinet, quo Planetarum diametros Solis diametro comparavi-
              <lb/>
            mus, ſciendum eſt nihil in eo conjecturæ tribui, ſed ex iis
              <lb/>
            quæ data ſunt certa ratione illum procedere. </s>
            <s xml:id="echoid-s6964" xml:space="preserve">Atque adeo
              <lb/>
            poſitis iis Planetarum diametris apparentibus quas a nobis
              <lb/>
            obſervatas diximus, non poſle non Solis diametrum ad dia-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0328-01" xlink:href="note-0328-01a" xml:space="preserve">Diametri So-
                <lb/>
              lis ad Plane-
                <lb/>
              tarum dia-
                <lb/>
              metre
                <unsure/>
              s ratio.</note>
            metrum annuli Saturno circumdati ſeſe habere ut
              <unsure/>
            37 ad 11;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6965" xml:space="preserve">ad diametrum vero Saturni ipſius, ut 37 ad 5; </s>
            <s xml:id="echoid-s6966" xml:space="preserve">ad Jovis dia-
              <lb/>
            metrum ut 11 ad 2; </s>
            <s xml:id="echoid-s6967" xml:space="preserve">ad Martis ut 166 ad 1; </s>
            <s xml:id="echoid-s6968" xml:space="preserve">ad Veneris ut
              <lb/>
            84 ad 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s6969" xml:space="preserve">De Mercurio non definiam priuſquam ritè eum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>