Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 351
>
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 56
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 351
>
page
|<
<
(334)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1131
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
271
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22303
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
334
"
file
="
0350
"
n
="
350
"
rhead
="
GNOMONICES
"/>
diurna tropici ♋, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22304
"
xml:space
="
preserve
">11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22305
"
xml:space
="
preserve
">nocturna tropici ♑, bifariam ſecari. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22306
"
xml:space
="
preserve
">Quamobrem circulus maximus ho-
<
lb
/>
rarius horæ inæqualis 11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22307
"
xml:space
="
preserve
">diurnæ tropici ♋, tranſibit in plano horologii per punctum k, in quod
<
lb
/>
nimirum caderet vinbra ſtyli per propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22308
"
xml:space
="
preserve
">11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22309
"
xml:space
="
preserve
">primi libri, Sole exiſtente in hora 11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22310
"
xml:space
="
preserve
">nocturna tropi-
<
lb
/>
ci ♑, niſi terra radios Solis impediret; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22311
"
xml:space
="
preserve
">quæ quidem hora inæqualis 11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22312
"
xml:space
="
preserve
">nocturna tropici ♑, in eo-
<
lb
/>
dem circulo maximo horario exiſtit, in quo hora 11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22313
"
xml:space
="
preserve
">inæqualis diurna tropici ♋, eſt, vt oſtendi-
<
lb
/>
mus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22314
"
xml:space
="
preserve
">Igitur communis ſectio plani horologij, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22315
"
xml:space
="
preserve
">circuli horæ 11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22316
"
xml:space
="
preserve
">inæqualis per punctum K, tran-
<
lb
/>
ſibit, ac proinde recta coniungens punctum K, cum puncto horę 11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22317
"
xml:space
="
preserve
">arcus diurni ♑, dabit hotam
<
lb
/>
vndecimam inæqualem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22318
"
xml:space
="
preserve
">adeo vt recta illa communis ſectio ſit plani horologii, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22319
"
xml:space
="
preserve
">circuli horæ
<
lb
/>
vndecimæ inæqualis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22320
"
xml:space
="
preserve
">quandoquidem hic circulus tranſit per horam vndecimam inæqualem tam
<
lb
/>
in tropico ♋, quàm in tropico ♑, vt in ſcholio propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22321
"
xml:space
="
preserve
">10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22322
"
xml:space
="
preserve
">primi libri oſtendimus, idemq́ue, vt
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0350-01
"
xlink:href
="
note-0350-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
proximè demonſtrauimus, per horam vndecimam inæqualem nocturnam in tropico ♑, ducitur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22323
"
xml:space
="
preserve
">Eadem ratione demonſtrabimus, rectain, quæ punctum P, cum puncto horæ decimæ arcus diur-
<
lb
/>
ni tropici ♑, iungit, dare horam decimam inæqualem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22324
"
xml:space
="
preserve
">ſic de cæteris. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22325
"
xml:space
="
preserve
">Hæc omnia, ſi adhibea-
<
lb
/>
tur ſphæra materialis, facilius percipientur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22326
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22327
"
xml:space
="
preserve
">EADEM hæc demonſtratio locum habet in omnibus horologiis Antiquis; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22328
"
xml:space
="
preserve
">quia ſemper
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0350-02
"
xlink:href
="
note-0350-02a
"
xml:space
="
preserve
">Circulus hora-
<
lb
/>
rius cuiuſcun-
<
lb
/>
que horæ in
<
lb
/>
æqualis in tro-
<
lb
/>
pico Cãcri duci
<
lb
/>
tur & p horam
<
lb
/>
diurnà in tropi
<
lb
/>
co Capricorni
<
lb
/>
& per eandem
<
lb
/>
horam noctur-
<
lb
/>
nam in eodem
<
lb
/>
tropico.</
note
>
oſtendemus horam quamcunque inæqualem durnam in tropico ♋, per diametrum opponi horę
<
lb
/>
inæquali eidem nocturnæ in tropico ♑, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22329
"
xml:space
="
preserve
">contra; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22330
"
xml:space
="
preserve
">ac proinde circulum horæ cuiuſcunque in-
<
lb
/>
æqualis tropici ♋, duci & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22331
"
xml:space
="
preserve
">per horam diurnam tropici ♑, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22332
"
xml:space
="
preserve
">per eandem horam nocturnam eiuſ-
<
lb
/>
dem tropici. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22333
"
xml:space
="
preserve
">In ſuperioribus autem horologiis nihil hac de re ſcripſimus, quoniam omnes horæ
<
lb
/>
inæquales commodiſſimè per horas à meridie, vel media nocte lineæ æquinoctialis duci poſſunt,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0350-03
"
xlink:href
="
note-0350-03a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
quod in declinante horologio fieri non poteſt ſine magna difficultate; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22334
"
xml:space
="
preserve
">propterea quòd horarum
<
lb
/>
aliquæ nimis procul cum linea æquinoctiali conueniunt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22335
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22336
"
xml:space
="
preserve
">QVOD ſi arcus diurnus horarum 6. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22337
"
xml:space
="
preserve
">qui ſupra lineam horizontalem eſt arcus nocturnus ho
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0350-04
"
xlink:href
="
note-0350-04a
"
xml:space
="
preserve
">Eiuſdem Anti
<
lb
/>
qui horologu
<
lb
/>
deſcriptio ex ta
<
lb
/>
bulis arcus di
<
lb
/>
urni horarũ 6.
<
lb
/>
& nocturni ho
<
lb
/>
tarum 18.</
note
>
rarum 18. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22338
"
xml:space
="
preserve
">deſcribatur, idem horologium Antiquum deſcriberur ex tabulis 9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22339
"
xml:space
="
preserve
">10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22340
"
xml:space
="
preserve
">13. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22341
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22342
"
xml:space
="
preserve
">14. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22343
"
xml:space
="
preserve
">pro-
<
lb
/>
poſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22344
"
xml:space
="
preserve
">33. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22345
"
xml:space
="
preserve
">libri primi, vt in figura apparet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22346
"
xml:space
="
preserve
">Horologium ergo Antiquum declinans à Verticali con
<
lb
/>
ſtruximus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22347
"
xml:space
="
preserve
">Quod faciendum erat.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22348
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div1136
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
272
">
<
head
xml:id
="
echoid-head281
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">SCHOLIVM.</
head
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s22349
"
xml:space
="
preserve
">LINEAE horarum inæqualium auſtralis horologii productæ vltra horizontalem lineã conficient
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0350-05
"
xlink:href
="
note-0350-05a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
borologium Antiquum boreale, ſi fiat permutatio partium, vt in ſuperioribus dictum eſt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22350
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div1138
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
273
">
<
head
xml:id
="
echoid-head282
"
xml:space
="
preserve
">DE HOROLOGIIS, QVAE
<
lb
/>
ab Horizonte declinant.</
head
>
<
head
xml:id
="
echoid-head283
"
xml:space
="
preserve
">PROBLEMA 13. PROPOSITIO 13.</
head
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22351
"
xml:space
="
preserve
">HOROLOGIVM Aſtronomicum ab Horizonte declinans,
<
lb
/>
hoc eſt, lineas horarum à meridie, vel media nocte in plano, quod cir-
<
lb
/>
culo cuipiam maximo æquidiſtat, qui ab Horizonte declinat, ſed ad
<
lb
/>
Verticalem circulum rectus eſt, deſcribere.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22352
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22353
"
xml:space
="
preserve
">QVEMADMODVM ſe habent in ſphæra omnes circuli Verticales, quorum communis
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0350-07
"
xlink:href
="
note-0350-07a
"
xml:space
="
preserve
">Ita ſe habẽt cir
<
lb
/>
culi poſitionũ
<
lb
/>
ab Horizonte
<
lb
/>
declinanies ad
<
lb
/>
Verticalẽ pro-
<
lb
/>
prie dictũ, quẽ-
<
lb
/>
admodum Ver
<
lb
/>
ticales circuli à
<
lb
/>
proprie dicto
<
lb
/>
Verticali decli
<
lb
/>
nantes ad Ho-
<
lb
/>
rizontem.</
note
>
ſectio eſt axis Horizontis, ad Horizontem, ita ſe habent omnes circuli maximi, quorum commu-
<
lb
/>
nis ſectio eſt axis Verticalis circuli proprie dicti, quales ſunt omnes circuli poſitionum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22354
"
xml:space
="
preserve
">ex quo-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0350-08
"
xlink:href
="
note-0350-08a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
rum numero eſt ipſe Horizon, ad Verticalem circulum propriè dictum; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22355
"
xml:space
="
preserve
">adeo vt ſi Verticalis cir-
<
lb
/>
culus propriè dictus concipiatur eſſe Horizon aliquis, Horizon ipſe ſit tanquam Verticalis pro-
<
lb
/>
priè dictus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22356
"
xml:space
="
preserve
">alii circuli poſitionum ab Horizonte declinantes, inſtar Verticalium declinan-
<
lb
/>
tium, vt ex ſphæra materiali conſtat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22357
"
xml:space
="
preserve
">Ex quo fit, eandem eſſe deſcriptionem horologiorum
<
lb
/>
ab Horizonte declinantium, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22358
"
xml:space
="
preserve
">declinãtium à Verticali, de quibus ſupra egimus, his exceptis, quæ
<
lb
/>
ſequuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22359
"
xml:space
="
preserve
">Loco declinationis à Verticali circulo ſumenda eſt in declinantibus ab Horizonte de-
<
lb
/>
clinatio ab Horizonte, hoc eſt, inclinatio ad Horizontem, ita vt angulus D E F, declinationis ab
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0350-09
"
xlink:href
="
note-0350-09a
"
xml:space
="
preserve
">Deſcriptio ho-
<
lb
/>
rologii Aſtrono
<
lb
/>
mici ab Hori-
<
lb
/>
zonte declinan
<
lb
/>
tis.</
note
>
Horizonte, ſeu potius inclinationis ad Horizontem, (quæ qua induſtria inueſtigetur, oſtendimus
<
lb
/>
propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22360
"
xml:space
="
preserve
">23. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22361
"
xml:space
="
preserve
">primi libri) conſtituatur infra rectam AB, verſus punctum A, ſi horologium ſuperius
<
lb
/>
ſit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22362
"
xml:space
="
preserve
">ad occaſum ſpectet; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22363
"
xml:space
="
preserve
">verſus B, autem, ſi ſit ſuperius, ſpectetq́ue ad ortum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22364
"
xml:space
="
preserve
">Quòd ſi horolo-
<
lb
/>
gium inferius ſit, occaſumq́ue reſpiciat, conſtituendus erit idem angulus ſupra rectam A B, </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>