Cardano, Girolamo, De subtilitate, 1663

List of thumbnails

< >
341
341
342
342
343
343
344
344
345
345
346
346
347
347
348
348
349
349
350
350
< >
page |< < of 403 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.015658">
                <pb pagenum="703" xlink:href="016/01/350.jpg"/>
              ſibi detrahere titulum immeritum, ne me­
                <lb/>
              ritum aliis reddere cogeretur. </s>
              <s id="s.015659">Inde ſubiicit
                <lb/>
              tot Græca verba, vt paſſim: quæ quorſum,
                <lb/>
              cùm conuerſa habeantur. </s>
              <s id="s.015660">Si enim non erra­
                <lb/>
              runt interpretes, ad quid puerilis hæc oſten­
                <lb/>
              tatio? </s>
              <s id="s.015661">ſi errarunt, vbi admones? </s>
              <s id="s.015662">Licet tri­
                <lb/>
              bus in caſibus Græca miſcere libris, vel cum
                <lb/>
              Latina non habentur, id tam rarò facit, vt
                <lb/>
              vix duobus, aut tribus locis è pluſquam bis
                <lb/>
              millibus Græcis auctoritatibus citatis, vt
                <lb/>
              exiſtimare quiſque poſſit eum, nec illius
                <lb/>
              linguæ peritiam vllam habere: nam quis
                <lb/>
              neſciat vel ſimplici opera anagnoſtæ, quæ
                <lb/>
              Latinæ leguntur tranſcribere, ex codice
                <lb/>
              Græco ei reſpondente? </s>
              <s id="s.015663">Vel vbi lis eſt in le­
                <lb/>
              ctione, vel dictione, vel ſenſu, quomodo
                <lb/>
              nos in contradicentibus id facere ſæpiùs co­
                <lb/>
              acti ſumus, quàm voluimus: hîc nulla ap­
                <lb/>
              paret lis. </s>
              <s id="s.015664">Vel cùm res adeò grauis eſt, vt
                <lb/>
              vereamur, ne quis interpretatione maiorem
                <lb/>
              emphaſim addiderit, qua ratione in libello
                <lb/>
              de Animi immortalitate, etiam id facere
                <lb/>
              neceſſarium fuit. </s>
              <s id="s.015665">Cæterùm in aliis ſi quis
                <lb/>
              faciat, inepta ac puerili ambitione id feciſ­
                <lb/>
              ſe haud dubium eſt. </s>
              <s id="s.015666">Attamen dices. </s>
              <s id="s.015667">Fuch­
                <lb/>
              ſius fecit in ſuis Paradoxis, & tu in libris de
                <lb/>
              Sapientia? </s>
              <s id="s.015668">Sed vtriuſque inuentum eſt, & ta­
                <lb/>
              men vterque reprehenſione dignus eſt. </s>
              <s id="s.015669">Ego
                <lb/>
              etiam reprehenſus, & meritò: ſi contingat
                <lb/>
              denuò edere, intelligent homines, quod in
                <lb/>
              pleriſque aliis, in quibus occaſio talis conti­
                <lb/>
              git, malle me iuſtè cedere, quàm iniuſtè re­
                <lb/>
              niti. </s>
              <s id="s.015670">Vterque etiam noſtrum ab hac inepta
                <lb/>
              oſtentatione abſtinuit: at noſtra ſepia dum
                <lb/>
              alij in ſenio ſapere incipiunt, ipſa deſipere
                <lb/>
              occipit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015671">259 Hic ſuo more nugatur nihil ad pro­
                <lb/>
              poſitum, ſed quæcunque legit, vel audiuit,
                <lb/>
              etiam ab aniculis omnia contulit in has
                <lb/>
              exercitationes. </s>
              <s id="s.015672">Si Hebræa compoſita, &
                <lb/>
              perfecta eſt, quid plus habet? </s>
              <s id="s.015673">num negat
                <lb/>
              præter diuerſa nominum ſignificata, diuer­
                <lb/>
              ſos pronuntiandi modos eſſe, atque tales vt
                <lb/>
              vnius verba ab alio pronunciari nequeant,
                <lb/>
              quæ de connexione adducit, non ſunt vera,
                <lb/>
              aut non primæ cauſæ: ſed vſus primum inde
                <lb/>
              linguæ lenitas. </s>
              <s id="s.015674">Latina enim vt plurimum in
                <lb/>
              fine accentum grauem habet, rotundát que
                <lb/>
              extremum dictionis. </s>
              <s id="s.015675">Quæ autem de mater­
                <lb/>
              næ Italicæ compoſitione dicit, neſcio an
                <lb/>
              ſomniauerit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015676">260 Ridicula eſt exprobratio ambitionis,
                <lb/>
              qui ipſe non aliud agat, quàm gloriari hic de
                <lb/>
              antiquitate, ſaltem teſtes, vt crederemus ap­
                <lb/>
              poſuiſſet. </s>
              <s id="s.015677">Ridiculoſius, quòd hiſtoriam de
                <lb/>
              Cairo (etiam eruditis adiicit)ſubtilem eſſe di­
                <lb/>
              cat. </s>
              <s id="s.015678">Quaſi ego hiſtoriam vrbium, non cauſam
                <lb/>
              magnitudinis earum, inter exempla ſubtili­
                <lb/>
              tatis adduxerim. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015679">261 Prohibentur hi à legibus Chri­
                <lb/>
              ſtiani, & Mahumethi, vt olim à ciui­
                <lb/>
              libus Romani, & Carthaginenſes: ita vix
                <lb/>
              vnquam aliquid ad propoſitum. </s>
              <s id="s.015680">Conſtat
                <lb/>
              Gallos tuendæ libertatis cauſa id quandoque
                <lb/>
              egiſſe. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015681">262 Sequutus ſum authores, ſecutus ſum
                <lb/>
              morem tabellionum, qui nomen etiam vſita­
                <lb/>
              tum apponunt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015682">263 Declamat, quòd dixerim homi­
                <lb/>
              nem ab homine plus differre, quàm à lupo
                <lb/>
              capram? </s>
              <s id="s.015683">Quid hoc eſt? </s>
              <s id="s.015684">vel de ſpecie, vel de
                <lb/>
              moribus, vel de corpore intelligi poteſt: non
                <lb/>
              de ſpecie, cùm iam ſciamus lupum, & ca­
                <lb/>
              pram ſpecie differre, non hominem ab ho­
                <lb/>
              mine: intelligendum eſt ergo vel de corpo­
                <lb/>
              re, vel moribus, atque in vtroque veriſſimum
                <lb/>
              eſt. </s>
              <s id="s.015685">Sed pulchrum erat cauſam huius inue­
                <lb/>
              nire, quam aliàs tradidiſſe memoriæ habe­
                <lb/>
              mus. </s>
              <s id="s.015686">Inde inter Philoſophos Theologus fit
                <lb/>
              repentè: & ex academia in ſacrarium ſe con­
                <lb/>
              fert, in quo ne vel momento perſiſtere po­
                <lb/>
              teſt. </s>
              <s id="s.015687">Raram hunc virum Mercurij conſtitu­
                <lb/>
              tionem habere neceſſe eſt. </s>
              <s id="s.015688">Inde ſublata tan­
                <lb/>
              dem, quòd ſæpè in animo habuit, omni re­
                <lb/>
              rum naturali ratione: vt qui flagitiosè vi­
                <lb/>
              uunt, cùm mors aduentat, omni ſpe ſalutis ad
                <lb/>
              id deuenit, quo non inclyti Theologi, ſed in­
                <lb/>
              ſania verba, vt omnia dicat ſola Dei volun­
                <lb/>
              tate fieri. </s>
              <s id="s.015689">Quid ergo ædificat, vt domum ha­
                <lb/>
              beat, ſtudet, vt ſciat, ſerit vt plantæ oriantur,
                <lb/>
              vxorem duxit, vt filios haberet? </s>
              <s id="s.015690">at omnibus
                <lb/>
              his nónne ſufficiebat Dei voluntas? </s>
              <s id="s.015691">ô meræ
                <lb/>
              inſaniæ caput, nugarum author: quis tan­
                <lb/>
              dem vel mediocriter eruditus illum ferat? </s>
              <s id="s.015692">Sed
                <lb/>
              videat quò contradicendi ſtudium tranſtu­
                <lb/>
              lerit? </s>
              <s id="s.015693">Quod ad Darienis narrationem atti­
                <lb/>
              net, nouimus alibique in libris de Rerum
                <lb/>
              varietate docuimus, vocantúrque Patago­
                <lb/>
              nes: at Cæſarianus ille gigas, ex his eſſe
                <lb/>
              non poterat, quem Italia anno 1531. vi­
                <lb/>
              dit, cùm nondum regio illa innotuiſſet Cæ­
                <lb/>
              ſari. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015694">264 Nónne videt iam de cauſa ipſa con­
                <lb/>
              ſtare? </s>
              <s id="s.015695">& eam conatur infringere. </s>
              <s id="s.015696">Quæ enim
                <lb/>
              cauſa facit, vt pars vna ſqualeat, altera viuat,
                <lb/>
              & luxuriet, eadem tum ſoli diſcrimen fœ­
                <lb/>
              cundum aut ſterilem faciunt, vt habitus in­
                <lb/>
              colarum etiam ipſi diuerſi ſint. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015697">268 Species non miſcentur, vel eſt princi­
                <lb/>
              pium, cuius oppoſitum tamen eſt euiden­
                <lb/>
              tius in cane, alopeca, mula: vel debet
                <lb/>
              demonſtrari. </s>
              <s id="s.015698">Ita ſunt axiomata contentio­
                <lb/>
              ſorum. </s>
              <s id="s.015699">Quia tamen nihil ad nos quid re­
                <lb/>
              fert? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015700">269 Quærit meritò de auiculis, quæ cùm
                <lb/>
              breuis vitæ ſint, maximè paſſeribus, non ta­
                <lb/>
              men corpora earum inueniuntur? </s>
              <s id="s.015701">Reſpondeo
                <lb/>
              moriuntur omnes hyeme: & inueniuntur ali­
                <lb/>
              quæ, præueniunt tamen animalia famelica
                <lb/>
              noſtram incuriam: par eſt etiam in nidis pe­
                <lb/>
              rire: at paſſerum nidis in foraminibus muro­
                <lb/>
              rum inacceſſis. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015702">270 Non exteriorum, ſed membrorum
                <lb/>
              principalium ratio habenda eſt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.015703">272. 273 Mirus conſenſus veritatis: ra­
                <lb/>
              tio qua oſtendit non dari aurum potabile,
                <lb/>
              eadem eſt ad vnguem cum ea, qua & ego
                <lb/>
              in libro de Aqua, & æthere vſus ſum, ad
                <lb/>
              declarandum aurum potabile fieri non poſ­
                <lb/>
              ſe. </s>
              <s id="s.015704">Porrò liber hic iam diu tranſmiſſus ad
                <lb/>
              Typographum, nondum tamen editus
                <lb/>
              eſt. </s>
              <s id="s.015705">Similiter de ſpiratione piſcium, li­
                <lb/>
              cet non exquiſitè eiſdem verbis fermè, ta­
                <lb/>
              men iiſdem argumentis contra eundem
                <lb/>
              Rondelletium ſcripſi in libris de Rerum
                <lb/>
              varietate, editis ante ſuas exercitationes.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.015706">Itaque ſi omnia tam fœliciter, nulli pòſt
                <lb/>
              habendus eſſet ſuus liber. </s>
              <s id="s.015707">Sed caſu benè inter
                <lb/>
              tot temerè ſcripta, vt contrà inter multa
                <lb/>
              benè, ſi quid temerè videntur, ſicut illud, de </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>