Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015752
">
<
pb
pagenum
="
705
"
xlink:href
="
016/01/352.jpg
"/>
mali ſunt: nihil prohibet philoſophia ſupe
<
lb
/>
rare naturam. </
s
>
<
s
id
="
s.015753
">Hoc namque Socrates dixit,
<
lb
/>
Galenuſque teſtatur, tum theologi, & om
<
lb
/>
nes ſapiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.015754
">Sunt autem mali, quia lumina
<
lb
/>
rium alterum in horum genituris à malefi
<
lb
/>
cis ſuperatur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015755
">296. Vide quomodo contractio ſit remiſ
<
lb
/>
ſio à grauitate, cùm in febribus perſæpè ex
<
lb
/>
tenſione ſit celeriter. </
s
>
<
s
id
="
s.015756
">Sed hoc volui ſcrip
<
lb
/>
ſiſſe ad eos, qui peripatetica iſta fundamen
<
lb
/>
ta adeò mordicus retinent: nam hoc illi hic
<
lb
/>
ſuo more imponere nolo, tractauimus autem
<
lb
/>
aliàs diligenter. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015757
">297. Non aliud facit, quàm quod decla
<
lb
/>
rat, quantò principia noſtra peripatetico
<
lb
/>
rum quorundam interpretationibus ſint me
<
lb
/>
liora, poſtquam nos quatuor verbis ſuffi
<
lb
/>
cienter ac declaratiuè depreſſimus, quæ ille
<
lb
/>
tot chartis, nec poteſt perſuadere. </
s
>
<
s
id
="
s.015758
">Sed adeò
<
lb
/>
liuore amens eſt, vt cauſam non ſolùm ſuam
<
lb
/>
procedat, ſed quantum in ſe eſt, etiam om
<
lb
/>
nium peripateticorum, ne noſtræ inuentio
<
lb
/>
ni ſubſcribat. </
s
>
<
s
id
="
s.015759
">Reprehendit hæc rana rami
<
lb
/>
cum curatrix directè, volens ſubſtituere ex
<
lb
/>
aduerſo, cùm è regione, & non ſinuosè ad
<
lb
/>
oculum ſpecies ferantur, quorum neutrum
<
lb
/>
generale eſt auditui, vel olfactui. </
s
>
<
s
id
="
s.015760
">Ecce vi
<
lb
/>
des ſtultitiam cum imperitia. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015761
">298. Non minus turpi lapſu hic cadit,
<
lb
/>
quod ei adeò familiare eſt, vt audeam dice
<
lb
/>
re in toto hoc libro, vbi res aliqua natura
<
lb
/>
lis tractatur, & non nugæ, ac gerræ vix
<
lb
/>
vnquam attigiſſe ſcopum, ſed vbique fal
<
lb
/>
ſum deprehendi. </
s
>
<
s
id
="
s.015762
">Ecce non videt diſcrimen
<
lb
/>
inter illuminare, quòd certè ſenſim fit at
<
lb
/>
que progreditur, vt nos antea docueramus,
<
lb
/>
vbi de luce, & lumine egimus, & vnius ra
<
lb
/>
dij tranſitum, qui neceſſariò fit repente, vt
<
lb
/>
facilè ex ecclipſi ſolis, & mathematicè, &
<
lb
/>
naturaliter declarari poteſt In quarta ſectio
<
lb
/>
ne, conatur veras cauſas tollere, nec habet,
<
lb
/>
quod ſubſtituat: nam de mortuis, qui eos
<
lb
/>
eſſe non exiſtimant, tamen & ipſi timent.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015763
">Deinde ſi cauſam haberet manifeſtam, non
<
lb
/>
eſſet contentio inter medicos, & philoſo
<
lb
/>
phos. </
s
>
<
s
id
="
s.015764
">Ita hic vir, ad deſtruendum bonas ar
<
lb
/>
tes ſolùm natus videtur. </
s
>
<
s
id
="
s.015765
">Sic in ſequenti ſe
<
lb
/>
ctione, tactus etſi deſtruatur, reparatur, vi
<
lb
/>
ſus non ita. </
s
>
<
s
id
="
s.015766
">In ſeptima non intelligit, tam
<
lb
/>
inſtrumentum, quàm facultatem compre
<
lb
/>
hendi eo figuræ genere. </
s
>
<
s
id
="
s.015767
">De ſimiis neutrum
<
lb
/>
eſt, cùm vtrunque adeſſe velit: diu enim
<
lb
/>
odoratu explorant, quia parùm eo ſenſu
<
lb
/>
valent: nec argumentum à ſimia ad ho
<
lb
/>
minem probat, niſi eandem demonſtraueris
<
lb
/>
eſſe compoſitionem in vtroque. </
s
>
<
s
id
="
s.015768
">Canes olfa
<
lb
/>
ctu quantum præſtant, tantum viſu defi
<
lb
/>
ciuntur: nam nec propè agnoſcunt domi
<
lb
/>
num, niſi olfactu experiantur. </
s
>
<
s
id
="
s.015769
">In decima
<
lb
/>
rurſus damnat Ariſtotelem, vt me accuſet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015770
">Segmenta illa cùm ſcribebam, nondum
<
lb
/>
omnia mihi comparaueram, prodibunt Deo
<
lb
/>
volente emendatiora: ſed non ob hoc friuo
<
lb
/>
la, ſed ob res maioris momenti. </
s
>
<
s
id
="
s.015771
">Verùm & in
<
lb
/>
commentariis aliam rationem ex Ptolemæo
<
lb
/>
ſecuti ſumus, ſiquidem & aliter colorum
<
lb
/>
eſſentiam, nomina, & ordinem conſtitue
<
lb
/>
bamus, cum de ecclipſi loqueremur. </
s
>
<
s
id
="
s.015772
">Cæte
<
lb
/>
rùm, quæ in 11. ſectione adiicit, perfectè
<
lb
/>
vanitatem ſuam declarant, vt vix credam
<
lb
/>
eſſe ſua. </
s
>
<
s
id
="
s.015773
">Se grauiorem iudicio, animo viui
<
lb
/>
diore? </
s
>
<
s
id
="
s.015774
">ſit ita: ex ore ſuo tamen, quàm de
<
lb
/>
ceant intelligis? </
s
>
<
s
id
="
s.015775
">at corpore robuſtiore, fa
<
lb
/>
milia nobiliore quid ad propoſitum? </
s
>
<
s
id
="
s.015776
">Simi
<
lb
/>
le illud in 246. exercitatione: Canes tui
<
lb
/>
fortuna ſua defuncti ſunt: hunc dictato
<
lb
/>
rem alterius vitæ ( caput ſanè noui ) opor
<
lb
/>
tet eſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.015777
">Sic ſimile illud de iudicio eſt ſo
<
lb
/>
phiſmati Entisberi. </
s
>
<
s
id
="
s.015778
">Ego dico falſum: ſi
<
lb
/>
enim hæc profert, iudicio non valet? </
s
>
<
s
id
="
s.015779
">Sed
<
lb
/>
ignoſcendum illi audio enim Vaſcones il
<
lb
/>
los, apud quos degit, malos vicinos eſſe, qui
<
lb
/>
cùm illum laudare vnquam noluerint, ſæ
<
lb
/>
piùs cogitur præco eſſe laudum ſuarum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015780
">Multi enim cùm hæc deliramenta legerent,
<
lb
/>
non è dignitate mea putabant eſſe, vt quic
<
lb
/>
quam illi reſponderem: at ego maiores bu
<
lb
/>
cella ſoleo deuorare, veritatis amore. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015781
">299. Sæpè dixi maiori ſtultitia me nota
<
lb
/>
ri debere, qui tam ſtultis reſpondeam obie
<
lb
/>
ctionis: ſed tamen volo, vt intelligant ho
<
lb
/>
mines, quàm leuibus anſis innitatur. </
s
>
<
s
id
="
s.015782
">Eſt
<
lb
/>
vbique dolor, & voluptas, non qualis in
<
lb
/>
Venere, ſed qualis ſcalpendo in ſcabie, ca
<
lb
/>
lefaciendo in frigore, titillando, atque dum
<
lb
/>
ſanantur vulnera. </
s
>
<
s
id
="
s.015783
">Eſt aliud proprium in
<
lb
/>
genitalibus membris, quod dolorem pro
<
lb
/>
contrario non habet, quia naturæ neceſſe
<
lb
/>
fuit: nam & in eiſdem membris adeſt ter
<
lb
/>
tium genus, ſcilicèt dolor, & voluptas,
<
lb
/>
communia toti corpori: ſed quiá voluptas
<
lb
/>
ad irritanda animalia ad Venerem non ſuf
<
lb
/>
ficiebat, alia addita eſt alterius generis do
<
lb
/>
lor, non cùm generalis ſufficeret. </
s
>
<
s
id
="
s.015784
">Hæc &
<
lb
/>
alia ſi ſic expoſuiſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.015785
">Hæc & alia ſi ſic expo
<
lb
/>
ſuiſſet: nec voluiſſet ſpontè deſipere, maio
<
lb
/>
rem legentibus voluptatem, cunctis vtili
<
lb
/>
tatem, ſibi gloriam comparaſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.015786
">Ergo ſimi
<
lb
/>
li vanitate dolorem dicit non ſentiri: nos
<
lb
/>
aliàs docuimus, ex ipſa experientia, &
<
lb
/>
Conciliatoris autoritate ita ſentiri, vt nihil
<
lb
/>
aliud ſentiretur: ſed nebulo hic quicunque
<
lb
/>
ſit, vbi ſe in illa, quam vocat prima philo
<
lb
/>
ſophia inuoluit, vt in cœno ſus volutatur,
<
lb
/>
hoc ſolum nixus, vt omnia confunderet,
<
lb
/>
omnia benè inuenta tolleret, ſuam vani
<
lb
/>
tatem oſtenderet. </
s
>
<
s
id
="
s.015787
">Voluptas, & dolor ( in
<
lb
/>
quit ) ſenſio eſt, ſenſio non ſentitur, vbi
<
lb
/>
primùm ſenſionem inuenit Latinè Latiniſ
<
lb
/>
ſimus vir? </
s
>
<
s
id
="
s.015788
">ſed omittamus, voluptas, & do
<
lb
/>
lor ſenſus ſunt: hoc enim Latinum eſt, &
<
lb
/>
nulla affectatum cura: quid ſi quis neget ti
<
lb
/>
bi, quod iure negandum? </
s
>
<
s
id
="
s.015789
">vbi probas, quod
<
lb
/>
probare debes? </
s
>
<
s
id
="
s.015790
">ſed, vt dicitur, principium
<
lb
/>
petis: quod maximè declarari poſtulabat;
<
lb
/>
tanquam clarum præſupponis. </
s
>
<
s
id
="
s.015791
">O amentiam
<
lb
/>
ſingularem? </
s
>
<
s
id
="
s.015792
">audaciam intolerandam? </
s
>
<
s
id
="
s.015793
">per
<
lb
/>
tinaciam faſtidioſam? </
s
>
<
s
id
="
s.015794
">moreſque, qui etiam
<
lb
/>
Iobi patientiam frangerent? </
s
>
<
s
id
="
s.015795
">nam ego de
<
lb
/>
hac virtute ſolebam gloriari, non de ſa
<
lb
/>
pientia, vel eruditione, aliiſque ſimilibus
<
lb
/>
vt tu. </
s
>
<
s
id
="
s.015796
">Verùm & hanc mihi deeſſe Deus me
<
lb
/>
docuit, vt qui paucitatem, morbos, calum
<
lb
/>
nias, coniurationes facilè pertulerim, huius
<
lb
/>
nugæ, amentiaque ad hæc quæſcio me di
<
lb
/>
gna non eſſe, coactum irritarint: male ge
<
lb
/>
nio nate? </
s
>
<
s
id
="
s.015797
">At dicet quiſpiam, cur adeò iraſ
<
lb
/>
ceris? </
s
>
<
s
id
="
s.015798
">non ob eius calumnias, non ob ma
<
lb
/>
ledicta, non ob falſas interpretationes,
<
lb
/>
quamvis in omnibus modum exceſſerint, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>