Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
pb
pagenum
="
334
"/>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2150
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2151
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2152
"/>
a T. 5 2.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2153
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2154
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2155
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2156
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2157
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2158
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Reſpondemus ad nonnullas rationeis aduerſariorum quibus probatur efficiens motum inanimi
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg2159
"/>
<
lb
/>
<
emph
type
="
italics
"/>
internum eſſe. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XLVIIII
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2159
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>POSTQVAM à nobis ea conſtituta ſunt, experiamur nunc, an'ne aliquid ſuccurrat quod
<
lb
/>
eorum rationeis euertat. </
s
>
<
s
>Erat
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
hæc nonnullorum ratio. </
s
>
<
s
>Primùm maior eſt concordia in
<
lb
/>
ter cęlum & mentem, quàm inter materiatas formas &
<
expan
abbr
="
ſuã
">ſuam</
expan
>
materiam: ibi
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
ſine dimenſionibus
<
lb
/>
concordia miniſtratur, in noſtratibus
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
per dimenſiones. </
s
>
<
s
>Sed cęlum diuiditur in partem per ſe
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
mouentẽ
">mouentem</
expan
>
, &
<
expan
abbr
="
partẽ
">partem</
expan
>
per ſe motam actu; multò igitur magis inanima in eiuſmodi parteis
<
expan
abbr
="
diuidẽtur
">diuidentur</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Deinde, id per ſe operatur quod habet in ſeipſo ſuæ functionis initia; elementa verò ſunt
<
expan
abbr
="
hũi
">huiuſmodi</
expan
>
:
<
lb
/>
nam poſtquàm genita ſunt, è materia
<
expan
abbr
="
formaq́
">formaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>conſtant, quarum alterius
<
expan
abbr
="
officiũ
">officium</
expan
>
eſt pati, alterius
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
efficere. </
s
>
<
s
>Ad hæc dicimus; concordiam eſſe triplicem mentis, & eius quod cadit in
<
expan
abbr
="
mentẽ
">mentem</
expan
>
,
<
lb
/>
mentis & corporis, formæ & materiæ, maior
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
concordia illa prior cum extenſiuè, vt dicitur,
<
lb
/>
tum intenſiuè. </
s
>
<
s
>maior eſt
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
indiuiduorum concordia, quàm diuiduorum: quandò ex indiuiduis
<
lb
/>
ſemper fit indiuiduum. </
s
>
<
s
>& verò extenſiuè: nam concordia mentis cum cęlo non ſeuocatur à ſitu
<
lb
/>
quodammodò: in dextris
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
cęli Deus ipſe collocatur. </
s
>
<
s
>nihil tale recipit concordia mentium. </
s
>
<
s
>ſed
<
lb
/>
hac dimiſſa, ſi
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
corporis cęleſtis & mentis ipſius
<
expan
abbr
="
contẽplemur
">contemplemur</
expan
>
, profectò ſubſtantias
<
expan
abbr
="
vtraſq.
">vtraſque</
expan
>
<
lb
/>
actu eſſe perſpiciemus; cęlum quidem inter corpora,
<
expan
abbr
="
mẽtem
">mentem</
expan
>
verò in ordine ſeparatorum. </
s
>
<
s
>Quod
<
lb
/>
ſi è duobus in actu non fit
<
expan
abbr
="
vnũ
">vnum</
expan
>
per ſe, multò minus è duobus actibus. </
s
>
<
s
>Nam propter quod vnum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg2160
"/>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
quodq.
">quodque</
expan
>
tale eſt, & illud eſt magis tale. </
s
>
<
s
>Inde ab Ariſtotele extra cęlum poſitæ ſunt mentes, quia
<
lb
/>
non informent orbes, ſed, vt dici ſolet, aſsiſtant. </
s
>
<
s
>At materia
<
expan
abbr
="
formaq́
">formaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>naturalis, cùm ſe habeant ve
<
lb
/>
luti poteſtas & actus, ex iis vnum per ſe fit,
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
adeò, vt hæc coniunctio, ſic intima ſit, vt cauſſam
<
lb
/>
non habeat. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Ideoq́
">Ideoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>forma cum tota materia extenditur,
<
expan
abbr
="
eamq́
">eamque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>perficit ex toto. </
s
>
<
s
>ſed cum in mate
<
lb
/>
ria ſit poteſtas ad quantum, hæc verò eſt dimenſio, vt aliàs dicetur: fit vt forma quæ per ſe cęte
<
lb
/>
roquin eſſet indiuidua, diuidua reddatur: mens verò, cùm ſeparata ſit à materia, fit
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
vnum
<
lb
/>
indiuiduè, ſed per
<
expan
abbr
="
aſſociationẽ
">aſſociationem</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
vtroq.
">vtroque</
expan
>
principio
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
propriam
<
expan
abbr
="
cõſeruante
">conſeruante</
expan
>
potius quàm ſubie
<
lb
/>
cto,
<
expan
abbr
="
req́
">reque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ipſa fiant vnum, & fiunt vnum, vt in mobili per ſe, queamdmodum poſteà narrabimus,
<
lb
/>
non vt ſubſtantia per ſe, ſicuti materia & forma fiunt in compoſito. </
s
>
<
s
>Omnino verò ratio par non
<
lb
/>
eſt in efficiendo motu. </
s
>
<
s
>Quandoquidem, vt finis mens ipſa diuina mouet: an'ne verò moueat ita
<
lb
/>
ſolùm, alia eſt diſputatio, nec in præſentia
<
expan
abbr
="
quicq̃
">quicque</
expan
>
refert. </
s
>
<
s
>Quamobrem mouet vt ſeparata neceſſa
<
lb
/>
riò; forma verò, ſiue moueat vt efficiens, vt dicunt, ſiue ratione propria formæ, quemadmodum
<
lb
/>
nos; mouet profectò
<
expan
abbr
="
tanq̃
">tanquam</
expan
>
internum principium. </
s
>
<
s
>Ex his ergo poſſumus animaduertere duos
<
lb
/>
concordiæ modos in corporeis. </
s
>
<
s
>alterum quidem per
<
expan
abbr
="
informationẽ
">informationem</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
alterum per
<
expan
abbr
="
aſſociationẽ
">aſſociationem</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg2161
"/>
<
lb
/>
At quoniam hæc concordia non efficit vnum ſubiecto cęlum cum mente motrice; fit, vt in ea
<
expan
abbr
="
rõ
">ratio</
expan
>
<
lb
/>
mouentis
<
expan
abbr
="
motiq́
">motique</
expan
>
. </
s
>
<
s
>conſeruetur. </
s
>
<
s
>informatio verò cùm efficiat vnum ſubiecto, non tolerat eiuſmo
<
lb
/>
di diſtinctionem. </
s
>
<
s
>Id proptereà corruit vniuerſa neceſsitas loci illius
<
expan
abbr
="
cõmunis
">communis</
expan
>
à comparatione.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Deinde operari per ſe, aut
<
expan
abbr
="
ẽt
">etiam</
expan
>
per ſe moueri triplex eſt apud
<
expan
abbr
="
Ariſtotelẽ
">Ariſtotelem</
expan
>
: aut, quod non per aliud,
<
lb
/>
quod ſcilicet,
<
expan
abbr
="
neq.
">neque</
expan
>
per partem,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
<
expan
abbr
="
neq.
">neque</
expan
>
per aliquod mouetur, quod inſit in ipſo: hoc
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
modo, nil
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg2162
"/>
<
lb
/>
prohibet ſaxum præter naturam per ſe proiici ſurſum, aut, quod à ſeipſo mouetur, hoc eſt, quod,
<
lb
/>
cùm diuidatur in partem per ſe
<
expan
abbr
="
mouentẽ
">mouentem</
expan
>
& in partem per ſe motam, ex ſeipſo, ſuum ipſius mo
<
lb
/>
tum præſtat, tale verò eſt viuens, & omnium maximè primum viuens, quod eſt cęlum. </
s
>
<
s
>Poſtremò
<
lb
/>
per ſe moueri dicitur, quod habet in ſeipſo principia ſui motus non ſanè, quia pars vna moueat
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
alterã
">alteram</
expan
>
, ſed quia per ſua principia moueatur; hoc eſt eiuſmodi principia
<
expan
abbr
="
cõtineat
">contineat</
expan
>
, per quæ ab alio
<
lb
/>
efficiente motum excipiat, eò vergens quo mouetur, &
<
expan
abbr
="
efficiẽtis
">efficientis</
expan
>
vim adaugens; contra quàm ea
<
lb
/>
quæ violentia mouentur quæ robur mouentium minuunt, aliò ſuapte natura properantia
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
quo
<
lb
/>
mouentur: & ob id mouens ipſum aſsiduè defatigant; hic eſt motus
<
expan
abbr
="
inanimorũ
">inanimorum</
expan
>
proprius. </
s
>
<
s
>Cum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg2163
"/>
<
lb
/>
hæc ita ſint, dicimus,
<
expan
abbr
="
quãdo
">quando</
expan
>
aſſumitur. </
s
>
<
s
>Id quod habet ſuæ functionis initia, per ſe operari, duplex
<
lb
/>
eſſe, vel
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
quòd in ſe principia cum agendi, tum patiendi contineat, vel quae in ſeipſo
<
expan
abbr
="
facultatẽ
">facultatem</
expan
>
ha
<
lb
/>
beat excipiendi motum. </
s
>
<
s
>Ac ſi priore modo ſumatur ea propoſitio, falſa eſt aſſumptio genera
<
lb
/>
tim, & duntaxat ad viuentia pertinet. </
s
>
<
s
>Si verò poſteriore, propoſitio & aſſumptio conceduntur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Sed tamen inde non concluditur, elementa vim effectricem motus obtinere. </
s
>
<
s
>Cùm propoſitum
<
lb
/>
confirmatur ex eo quae elementa conſtant è materia & forma, quarum vnius officium eſt pati, alte
<
lb
/>
rius
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
agere, ſatis
<
expan
abbr
="
ſuperq́
">ſuperque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ad obiectionem
<
expan
abbr
="
hãc
">hanc</
expan
>
anteà reſponſum eſt, cùm docuimus
<
expan
abbr
="
argumentũ
">argumentum</
expan
>
<
lb
/>
peccare ſecundùm fallaciam à ſecundùm quid ad ſimpliciter. </
s
>
<
s
>habet
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
forma talem vim in eo
<
expan
abbr
="
qd
">quod</
expan
>
<
lb
/>
ſubiecto diſtinguatur, at hîc concluditur ipſam habere vim
<
expan
abbr
="
efficiẽdi
">efficiendi</
expan
>
ſimpliciter, & in alio ſubie
<
lb
/>
cto, & in eo, in quo eſt. </
s
>
<
s
>Cùm etiam adiicitur. </
s
>
<
s
>Quod per ſe mouetur, conſtat è duabus partibus, al
<
lb
/>
tera quæ per ſe mouet, atque altera quæ per ſe mouetur: talia verò ſunt elementa. </
s
>
<
s
>Reſponde
<
lb
/>
mus
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
, notando propoſitionis illius argumenti ſenſum. </
s
>
<
s
>Illud
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
quod eſt eiuſmodi, per ſe mo
<
lb
/>
uetur ſecundo modo, hoc
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
eſt, quod mouetur à ſe ipſo, quo fit, vt cùm elementa non habeant
<
lb
/>
eas parteis, vt ſuperius diximus, à ſeipſis non
<
expan
abbr
="
moueãtur
">moueantur</
expan
>
, ſed per ſe
<
expan
abbr
="
moueãtur
">moueantur</
expan
>
ſolùm tertio modo. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>