1paritura eſſet ſe ſubtraxit: tribus diebus in
partus laboribus fuit: vltimò cum caput ſo
lum ſeptem, vt referebat, horis promineret
conſilio obſtetricis, quæ matrem ſeruandam
ducebat, vi extractus ſum, atque mortuo ſi
milis. Verùm contra morem vini balneo re
creatus ſum, ſuxi lac nutricis prægnantis:
primoque menſe peſte correptus: inde aqua
intercute, tandem euaſi. Vſque ad ſeptimum
annum variis ac periculoſis morbis conflicta
tus, octauo demum pro mortuo habitus ac
defletus à patre, ſuperſtes fui. Inde in peren
ni ac moleſta ſeruitute ad annum vſque vi
geſimum vitam duxi: quo tempore, vt refe
rebant, ſenilem quendam habitum ac fa
ciem præ me ferebam. Dum verò in liber
tate conſtitutus, etiam contemplationi ope
ram dedi, tantùm abfuit vt conſeneſcere
præter ætatem viſus ſim, vt nunc multis an
nis iunior ab omnibus quibus notus non
ſum, iudicer. Ita ætate regreſſus potius quàm
progreſſus, quamvis etiam in perpetuis la
boribus, ac curarum iuſtis cauſis, non curis
multis annis verſer. Tantùm poteſt delecta
tio contemplationis. Et quanquam nonnun
quam, vt nunc leui pollicis dextri pedis do
lore tenear, id contingit nimia ob ſtudia, dum
Papiæ profiterer, & ceſſationum ab exerci
tio: quo etiam malo nunc premor, credo
magna ex parte, quod deuorare has nugas,
& relinquere dulces, atque vtiles medicinæ
meditationes coactus ſum. Quamvis enim
hæc illius deliramenta riſum non rarò mihi
mouerint, vbi tamen cogor totum perlege
re, incredibile tædium aſſueto claſſicorum,
aut ſaltem iucundorum lectioni pariunt. At
hic eius liber duorum, quæ Horatius iubet
poëtas præſtare, neutrum præſtat: quo fit vt
iam intolerabili moleſtia hos libros exami
nem: Dij in poſterum hanc peſtem auertant.
Cæterùm quod ad illum attinet, dicit mul
tum eſſe imminutum ex natiuo ipſius vigo
re, perpetuò torqueri, atque id ego ex tam
abſurdo inſtituto coniectabar, nec tamen ob
id deſinit probos viros laceſſere, impedire,
cenſorem aliorum agere, tenebras offunde
re? quod malum ſuperi? at dices, Tu ta
men non diſtinxeras inter contemplatio
nem, & labores ſtudioſorum, vt ſic homi
nes tuis conſiliis perderentur? minimè.
Nam præſtat mori eruditum, & diuini mu
neris conſcium, quàm inertem, & erga
Deum ingratum, vel mille annis viuere.
Ergo ſi cui ſatis integra valetudine ad con
templationis ianuam peruenire contigerit,
& voluptatem maximam animo, & grati
tudinem erga Deum, & vitæ incrementa
nanciſcetur.
partus laboribus fuit: vltimò cum caput ſo
lum ſeptem, vt referebat, horis promineret
conſilio obſtetricis, quæ matrem ſeruandam
ducebat, vi extractus ſum, atque mortuo ſi
milis. Verùm contra morem vini balneo re
creatus ſum, ſuxi lac nutricis prægnantis:
primoque menſe peſte correptus: inde aqua
intercute, tandem euaſi. Vſque ad ſeptimum
annum variis ac periculoſis morbis conflicta
tus, octauo demum pro mortuo habitus ac
defletus à patre, ſuperſtes fui. Inde in peren
ni ac moleſta ſeruitute ad annum vſque vi
geſimum vitam duxi: quo tempore, vt refe
rebant, ſenilem quendam habitum ac fa
ciem præ me ferebam. Dum verò in liber
tate conſtitutus, etiam contemplationi ope
ram dedi, tantùm abfuit vt conſeneſcere
præter ætatem viſus ſim, vt nunc multis an
nis iunior ab omnibus quibus notus non
ſum, iudicer. Ita ætate regreſſus potius quàm
progreſſus, quamvis etiam in perpetuis la
boribus, ac curarum iuſtis cauſis, non curis
multis annis verſer. Tantùm poteſt delecta
tio contemplationis. Et quanquam nonnun
quam, vt nunc leui pollicis dextri pedis do
lore tenear, id contingit nimia ob ſtudia, dum
Papiæ profiterer, & ceſſationum ab exerci
tio: quo etiam malo nunc premor, credo
magna ex parte, quod deuorare has nugas,
& relinquere dulces, atque vtiles medicinæ
meditationes coactus ſum. Quamvis enim
hæc illius deliramenta riſum non rarò mihi
mouerint, vbi tamen cogor totum perlege
re, incredibile tædium aſſueto claſſicorum,
aut ſaltem iucundorum lectioni pariunt. At
hic eius liber duorum, quæ Horatius iubet
poëtas præſtare, neutrum præſtat: quo fit vt
iam intolerabili moleſtia hos libros exami
nem: Dij in poſterum hanc peſtem auertant.
Cæterùm quod ad illum attinet, dicit mul
tum eſſe imminutum ex natiuo ipſius vigo
re, perpetuò torqueri, atque id ego ex tam
abſurdo inſtituto coniectabar, nec tamen ob
id deſinit probos viros laceſſere, impedire,
cenſorem aliorum agere, tenebras offunde
re? quod malum ſuperi? at dices, Tu ta
men non diſtinxeras inter contemplatio
nem, & labores ſtudioſorum, vt ſic homi
nes tuis conſiliis perderentur? minimè.
Nam præſtat mori eruditum, & diuini mu
neris conſcium, quàm inertem, & erga
Deum ingratum, vel mille annis viuere.
Ergo ſi cui ſatis integra valetudine ad con
templationis ianuam peruenire contigerit,
& voluptatem maximam animo, & grati
tudinem erga Deum, & vitæ incrementa
nanciſcetur.
311. Sed & hic culpat quod dicam con
tracto calore ſomnum prohibere, quod
etiam in ſecunda ſectione 314. exercita
tionis dixerim, ſomnum fieri ex quiete ſpi
rituum, cum id abundè declarauerim in li
bro de Animi immortalitate, nec ipſe de
clarationi reſpondeat, nec oſtendat oppo
ſitum, ſed ſolùm falſæ peripateticorum
ſententiæ innitatur, quid eſt quod nos
vexet?
tracto calore ſomnum prohibere, quod
etiam in ſecunda ſectione 314. exercita
tionis dixerim, ſomnum fieri ex quiete ſpi
rituum, cum id abundè declarauerim in li
bro de Animi immortalitate, nec ipſe de
clarationi reſpondeat, nec oſtendat oppo
ſitum, ſed ſolùm falſæ peripateticorum
ſententiæ innitatur, quid eſt quod nos
vexet?
312. Verùm locum, occaſionem inuenit,
quibus ſuas ineptias diffunderet. Vtinam ve
ra eſſent quæ definit: ſæpe enim talia quæ
rere ſoleo, quæ non inuenio apud aliquem.
Sed abſit vt ab illo accipiam, qui nec ab ali
quo veterum ſignificata hæc accipit, nec
oſtendit quod ita ſit: ſed vult ſua ſimplici
narrationi vt dictatori atque oraculo cui
piam. Sic enim de ſemetipſo prædicat, nos
acquieſcere, cùm conſtet paſſim decipi: &
obiter non conſulto veterum interpretatio
nibus, & ſui antiquo contradicere. Itaque
libenter in talibus ſe diffundit, multa que per
peràm nugatur.
quibus ſuas ineptias diffunderet. Vtinam ve
ra eſſent quæ definit: ſæpe enim talia quæ
rere ſoleo, quæ non inuenio apud aliquem.
Sed abſit vt ab illo accipiam, qui nec ab ali
quo veterum ſignificata hæc accipit, nec
oſtendit quod ita ſit: ſed vult ſua ſimplici
narrationi vt dictatori atque oraculo cui
piam. Sic enim de ſemetipſo prædicat, nos
acquieſcere, cùm conſtet paſſim decipi: &
obiter non conſulto veterum interpretatio
nibus, & ſui antiquo contradicere. Itaque
libenter in talibus ſe diffundit, multa que per
peràm nugatur.
316. Non ſunt offæ ori illius accommo
datæ omni qui odit, ſperat, vel temporis ſuc
ceſſu, vel ab alio, vel à Deo vindictam de
inimico videre. Interim triſtitia diſcrutiatur.
Et ideò lex noſtra rectè conſulit vt odia de
ponamus. Propterea etiam principes non fa
cilè odimus, quia ſpem vindictæ rarò aucu
pari de illis licet.
datæ omni qui odit, ſperat, vel temporis ſuc
ceſſu, vel ab alio, vel à Deo vindictam de
inimico videre. Interim triſtitia diſcrutiatur.
Et ideò lex noſtra rectè conſulit vt odia de
ponamus. Propterea etiam principes non fa
cilè odimus, quia ſpem vindictæ rarò aucu
pari de illis licet.
317. Amorem diuinum inter animi hos
miſeros affectus non colloco, ſed de eo in
libris de Æternitatis arcanis agitur. Tracta
tiones hæ quaſi genere diſtinctæ ſunt. In ſe
ctione quarta, illa non eſt audacia, cùm deſ
peratione ſalutis aguntur. Ibidem irridet vir
ineptus parabolas, priuilegia, vt rem notam
abacis triuialibus. Iuro per genium meum
poſtquam tam ſtupida mendacia effudit, &
319. exercitatione dicit me conatum redu
cere Euclidis theoremata ad pauciora, cùm
id ab omni veritate alienum eſſe omnes in
telligant, me exiſtimare etiam ſi doceretur
de his, non percepturum: illud ſanè conſtat
eum nequaquam à limine geometriam ſa
lutaſſe, ſed turpiſſima temeritate non intel
lectis non etiam viſis, quæ de circini vnica
latitudine ſuppoſita ſcripſeramus, cæco iu
dicio ac mente pariter ſcripſit hæc, tan
quam aſinis ſcriberet. Demiror ſanè viri
impudentiam: ſed non demiror. Quid enim
tam turpe eſt, tam abſonum, quod in hoc
admiratione dignum ſit? Vnde etiam men
dacij manifeſti ibi conuincitur. Nam quo
modo potuit ipſe ad pauciora theoremata
reducere, primùm quòd ſupponat aliqua
eſſe ad exercendam iuuentutem, cùm ne
vnum quidem iuxta ordinem ipſius Euclidis
ſuperfluat: deinde cùm non intelligere ar
tem omninò ex verbis ſuis deprehendatur:
demum, quod totum librum mutare eſſet
neceſſarium, qui pauculas propoſitiones ſub
trahere vellet, cui negotio ne centum qui
dem ſui ſimiles cum turba tota ſuorum pal
patorum ſufficerent.
miſeros affectus non colloco, ſed de eo in
libris de Æternitatis arcanis agitur. Tracta
tiones hæ quaſi genere diſtinctæ ſunt. In ſe
ctione quarta, illa non eſt audacia, cùm deſ
peratione ſalutis aguntur. Ibidem irridet vir
ineptus parabolas, priuilegia, vt rem notam
abacis triuialibus. Iuro per genium meum
poſtquam tam ſtupida mendacia effudit, &
319. exercitatione dicit me conatum redu
cere Euclidis theoremata ad pauciora, cùm
id ab omni veritate alienum eſſe omnes in
telligant, me exiſtimare etiam ſi doceretur
de his, non percepturum: illud ſanè conſtat
eum nequaquam à limine geometriam ſa
lutaſſe, ſed turpiſſima temeritate non intel
lectis non etiam viſis, quæ de circini vnica
latitudine ſuppoſita ſcripſeramus, cæco iu
dicio ac mente pariter ſcripſit hæc, tan
quam aſinis ſcriberet. Demiror ſanè viri
impudentiam: ſed non demiror. Quid enim
tam turpe eſt, tam abſonum, quod in hoc
admiratione dignum ſit? Vnde etiam men
dacij manifeſti ibi conuincitur. Nam quo
modo potuit ipſe ad pauciora theoremata
reducere, primùm quòd ſupponat aliqua
eſſe ad exercendam iuuentutem, cùm ne
vnum quidem iuxta ordinem ipſius Euclidis
ſuperfluat: deinde cùm non intelligere ar
tem omninò ex verbis ſuis deprehendatur:
demum, quod totum librum mutare eſſet
neceſſarium, qui pauculas propoſitiones ſub
trahere vellet, cui negotio ne centum qui
dem ſui ſimiles cum turba tota ſuorum pal
patorum ſufficerent.
321. Simile illud quodcunque accipit,
vel probat geometra, per numeros dirigi
poteſt. Quid abſurdius? quid à veritate ma
gis alienum dici poteſt, inſcriptiones figu
rarum & circumſcriptiones, tum corporum,
anguli, contactum rectorum cum circulis,
obliquorum cum rectis exceſſus, quanam
arte ad Arithmeticam redigi poſſint, non
video. Sed neque gemina reflexa proportio:
reducat hanc ad numeros, & cedimus illi.
Quæ in verecundia eſt hæc, velle adeò tur
piter mentiri in his, quæ non nouit? ac
adeò pueriliter nugari.
vel probat geometra, per numeros dirigi
poteſt. Quid abſurdius? quid à veritate ma
gis alienum dici poteſt, inſcriptiones figu
rarum & circumſcriptiones, tum corporum,
anguli, contactum rectorum cum circulis,
obliquorum cum rectis exceſſus, quanam
arte ad Arithmeticam redigi poſſint, non
video. Sed neque gemina reflexa proportio:
reducat hanc ad numeros, & cedimus illi.
Quæ in verecundia eſt hæc, velle adeò tur
piter mentiri in his, quæ non nouit? ac
adeò pueriliter nugari.
323. De pluuia ranarum conſulat ter
tiam editionem, videbit nos declarationem
tiam editionem, videbit nos declarationem